Trong bối cảnh hiện nay, khi thế giới đang hướng tới các nguồn năng lượng tái tạo để giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, điện gió ngoài khơi đang nổi lên như một trong những giải pháp quan trọng. Tại Việt Nam, tiềm năng của điện gió ngoài khơi được đánh giá là rất lớn, đặc biệt là ở các vùng biển có tốc độ gió mạnh. Để tận dụng được nguồn năng lượng tái tạo này, quá trình phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi cần được thực hiện một cách hiệu quả và minh bạch.
Theo khuyến nghị của Ngân hàng Thế giới (World Bank), quá trình phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam có thể được thực hiện qua hai giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên được gọi là ‘Cửa sổ mở’ (open door), trong đó các nhà đầu tư sẽ tự đề xuất các khu vực khảo sát phù hợp. Sau đó, Nhà nước sẽ xem xét các đề xuất này dựa trên các tiêu chí rõ ràng, bao gồm năng lực tài chính, kinh nghiệm kỹ thuật và khả năng triển khai dự án của nhà đầu tư. Giai đoạn này cho phép các nhà đầu tư có cơ hội tham gia vào thị trường điện gió ngoài khơi tại Việt Nam một cách linh hoạt, nhưng vẫn đảm bảo được các yêu cầu về năng lực và kỹ thuật.
Giai đoạn thứ hai trong lộ trình phát triển điện gió ngoài khơi tại Việt Nam là ‘Đấu thầu cạnh tranh’ (competitive auction). Sau khi đã xây dựng được quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải phù hợp, Nhà nước sẽ tổ chức đấu thầu các khu vực cụ thể. Trong giai đoạn này, các nhà đầu tư sẽ cạnh tranh với nhau để giành quyền đầu tư vào các khu vực đã được xác định. Tiêu chí để lựa chọn nhà đầu tư chiến thắng sẽ dựa trên đề xuất giá điện thấp nhất kèm theo các điều kiện kỹ thuật phù hợp. Giai đoạn này không chỉ giúp đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong phân bổ quyền đầu tư mà còn tạo điều kiện để giảm thiểu chi phí và tăng hiệu quả trong việc phát triển điện gió ngoài khơi.
Áp dụng lộ trình hai giai đoạn như khuyến nghị của World Bank, Việt Nam có thể tận dụng được lợi ích từ điện gió ngoài khơi một cách hiệu quả. Giai đoạn ‘Cửa sổ mở’ cho phép thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia, tạo điều kiện cho sự phát triển của thị trường. Trong khi đó, giai đoạn ‘Đấu thầu cạnh tranh’ giúp tối ưu hóa chi phí và đảm bảo tính cạnh tranh, minh bạch trong phân bổ nguồn lực. Điều này không chỉ góp phần vào việc đạt được mục tiêu về năng lượng tái tạo mà còn hỗ trợ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
Để triển khai lộ trình này thành công, việc xây dựng quy hoạch không gian biển và hạ tầng truyền tải phù hợp là cực kỳ quan trọng. Điều này đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý nhà nước, nhà đầu tư và các chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng. Bên cạnh đó, việc thiết lập các tiêu chí rõ ràng và minh bạch cho cả hai giai đoạn là yếu tố then chốt để đảm bảo quá trình phân bổ quyền đầu tư diễn ra công bằng và hiệu quả.
Ngoài ra, việc khuyến khích và hỗ trợ các nhà đầu tư trong nước và quốc tế tham gia vào phát triển điện gió ngoài khơi thông qua các chính sách ưu đãi phù hợp cũng cần được quan tâm. Điều này không chỉ giúp tăng cường đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo mà còn góp phần vào việc chuyển dịch năng lượng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Tóm lại, lộ trình hai giai đoạn trong phân bổ quyền đầu tư vào điện gió ngoài khơi tại Việt Nam được đánh giá là một giải pháp hiệu quả và khả thi. Việc triển khai lộ trình này không chỉ giúp tận dụng được tiềm năng của điện gió ngoài khơi mà còn đóng góp vào sự phát triển bền vững của kinh tế – xã hội Việt Nam.
