Trung Quốc đã công bố một nỗ lực quan trọng nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng dân số đang ngày càng trầm trọng. Quyết định này được đưa ra sau khi nước này nới lỏng chính sách sinh con, cho phép các gia đình có thể sinh con thứ ba. Theo thông báo của chính phủ Trung Quốc, họ sẽ cung cấp trợ cấp nuôi con hằng năm là 3.600 nhân dân tệ (khoảng 500 USD) cho mỗi trẻ em sinh từ ngày 1/1/2025 trở đi, cho đến khi trẻ tròn ba tuổi, không phân biệt là con thứ mấy trong gia đình. Trẻ em sinh trước thời điểm này nhưng vẫn chưa đủ 3 tuổi cũng sẽ được hưởng trợ cấp dựa trên số tháng còn lại.
Đây là lần đầu tiên chính phủ trung ương Trung Quốc triển khai một chương trình trợ cấp nuôi con trên phạm vi toàn quốc. Trước đó, hơn 20 tỉnh thành trên khắp Trung Quốc đã từng thử nghiệm trợ cấp nuôi con ở nhiều cấp độ địa phương khác nhau. Chính sách này được đưa ra trong bối cảnh dân số Trung Quốc đã suy giảm trong ba năm liên tiếp, với năm 2024 ghi nhận giảm 1,39 triệu người, còn 1,4083 tỷ người. Theo các mô hình nhân khẩu học của Liên hợp quốc, dân số Trung Quốc có thể giảm từ khoảng 1,4 tỷ người hiện nay xuống còn 800 triệu người vào năm 2100.
Hàng chục năm thực thi nghiêm ngặt chính sách một con không chỉ làm giảm tỷ lệ sinh mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến tư tưởng xã hội và niềm tin vào việc sinh con. Mặc dù chính sách này được xem là một bước ngoặt lớn trong việc chuyển tiền trực tiếp đến hộ gia đình và có thể đặt nền tảng cho các hình thức hỗ trợ tài khóa lớn hơn trong tương lai, nhiều chuyên gia cảnh báo rằng đà phục hồi này có thể chỉ là tạm thời và không đồng đều. Các rào cản lớn đối với quyết định sinh con của các cặp vợ chồng bao gồm đà tăng trưởng kinh tế chậm chạp, bất ổn gia tăng, chi phí nuôi con cao ngất ngưởng, cạnh tranh khốc liệt và bất bình đẳng giới sâu sắc.
Trên thực tế, nhiều chính quyền địa phương đã triển khai các khoản trợ cấp nhằm khuyến khích sinh con. Hiện đã có hơn 20 chính quyền cấp tỉnh tại Trung Quốc thực hiện các chính sách trợ cấp nuôi con. Dân số Trung Quốc không chỉ suy giảm mà còn đang già hóa nhanh chóng, làm dấy lên lo ngại về tương lai của hệ thống lương hưu quốc gia.
Tuy nhiên, với việc chính phủ Trung Quốc cam kết hỗ trợ tài chính trực tiếp cho các gia đình có trẻ nhỏ, hy vọng rằng đà suy giảm dân số sẽ được đảo ngược. Việc triển khai trợ cấp nuôi con trên phạm vi toàn quốc được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện tỷ lệ sinh và giảm bớt gánh nặng tài chính cho các gia đình khi nuôi con. Đồng thời, chính sách này cũng có thể góp phần thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế và đảm bảo sự bền vững của hệ thống lương hưu quốc gia trong tương lai.
