Sự vắng mặt đáng chú ý của tên lửa hành trình Kalibr trong các hoạt động quân sự gần đây ở Ukraine đã đặt ra nhiều câu hỏi về chiến lược tác chiến của quân đội Nga cũng như những hạn chế của hải quân nước này. Trong thời gian dài, tên lửa Kalibr đóng vai trò là vũ khí chủ lực trong các cuộc tấn công vào các mục tiêu sâu trong lãnh thổ Ukraine, nhờ tầm bắn lên tới 2.600 km và khả năng mang đầu đạn nặng 500 kg. Tuy nhiên, tần suất xuất hiện của loại tên lửa này trên chiến trường Ukraine đã giảm đáng kể trong những tháng gần đây.
Các chuyên gia quân sự Nga cho rằng sự thay đổi trong chiến thuật và những hạn chế của hải quân là nguyên nhân chính dẫn đến việc giảm sử dụng tên lửa Kalibr. Hạm đội Biển Đen của Nga hiện đang đối mặt với nhiều mối đe dọa, bao gồm cả áp lực từ các phương tiện không người lái trên biển của Ukraine. Điều này buộc hải quân Nga phải đưa các tàu chiến ra xa khỏi khu vực hoạt động quen thuộc, làm giảm tầm hoạt động hiệu quả của tên lửa Kalibr và làm phức tạp việc phóng tên lửa từ xa.
Khả năng phòng không của Ukraine cũng đã tăng cường đáng kể nhờ các hệ thống phòng không phương Tây như Patriot và IRIS-T, khiến tên lửa Kalibr dễ bị ngăn chặn hơn. Từ góc độ kinh tế – quân sự, các chuyên gia Nga đặt câu hỏi về tính hợp lý khi sử dụng tên lửa Kalibr đắt đỏ trong khi các thiết bị rẻ hơn như UAV tự sát có thể đạt hiệu quả tương đương.
Một yếu tố khác là vai trò ngày càng rõ nét của tên lửa hành trình Kh-101, với nhiều biến thể hơn và khả năng linh hoạt trong việc lựa chọn loại đầu đạn phù hợp với từng mục tiêu cụ thể. Tên lửa Kh-101 tỏ ra vượt trội hơn khi được phóng từ máy bay ném bom chiến lược, cho phép Nga thực hiện đòn tấn công chớp nhoáng.
Theo báo cáo của tình báo Ukraine, quân đội Nga đang ưu tiên sản xuất tên lửa hành trình Kh-101 hơn Kalibr, với sản lượng khoảng 195 tên lửa mỗi tháng, gồm 60 tên lửa Iskander-M, 60 tên lửa Kh-101 và 30 tên lửa Kalibr. Điều này cho thấy sự chuyển dịch trong chiến lược sản xuất và triển khai tên lửa của Nga, và nó cũng phản ánh sự thích nghi của quân đội Nga với những thay đổi trên chiến trường Ukraine.
Trong bối cảnh hiện nay, việc giảm sử dụng tên lửa Kalibr không chỉ phản ánh những thách thức mà hải quân Nga đang đối mặt mà còn cho thấy sự điều chỉnh chiến thuật và ưu tiên mới trong hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine. Sự thay đổi này có thể mang lại những lợi ích và thách thức mới cho cả Nga và Ukraine trong thời gian tới.
