Thời gian gần đây, việc lan truyền thông tin thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm. Những thông tin này không chỉ gây hoang mang dư luận mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các cơ quan nhà nước cũng như quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và cá nhân. Đã có nhiều trường hợp thông tin sai sự thật lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội, gây ra những hậu quả đáng tiếc.

Một trường hợp đáng chú ý gần đây là việc xuất hiện thông tin cho rằng thủy điện Bản Vẽ, xã Yên Na, tỉnh Nghệ An bị vỡ. Thông tin này lan truyền nhanh chóng và khiến hàng trăm hộ dân sinh sống ở các xã hạ du nhà máy thủy điện hoảng loạn, bỏ chạy lên núi để phòng tránh lũ dâng. Tuy nhiên, thông tin này nhanh chóng bị xác minh là sai sự thật và cơ quan chức năng đã xử lý nghiêm trường hợp đăng thông tin sai sự thật.

Không chỉ trường hợp trên, một thông tin khác về việc một người phụ nữ tên N đăng tải trên mạng xã hội về việc con trai bị giữ tại một đồn biên phòng phía Campuchia cũng đã bị xác minh là không đúng sự thật. Lãnh đạo thuộc Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh đã khẳng định không có trường hợp nào như thông tin mà facebook đã đăng tải.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng Văn phòng luật Kết Nối, nhận xét rằng việc thông tin thất thiệt vỡ đập thủy điện Bản Vẽ đã gây hoang mang dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác điều hành, ứng phó của chính quyền địa phương. Việc tạo ra và phát tán thông tin không có thật như ‘uống nước sâm rồi tỉnh dậy ở Campuchia’ cũng là một hành vi tiềm ẩn nguy cơ vi phạm pháp luật.

Khoản 1, Điều 8, Luật An ninh mạng 2018 quy định rằng hành vi đưa thông tin sai sự thật lên mạng gây hoang mang dư luận, ảnh hưởng đến hoạt động của cơ quan nhà nước, người thi hành công vụ hoặc xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân là hành vi bị nghiêm cấm.

Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung bởi khoản 37 Điều 1, Nghị định 14/2022/NĐ-CP quy định rằng cá nhân lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống có thể bị phạt tiền từ 10.000.000-20.000.000 đồng.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng khuyến cáo rằng mạng xã hội là không gian mở, nhưng không phải là vùng an toàn pháp lý. Việc đăng tải, chia sẻ thông tin trên mạng là một phần của quyền tự do ngôn luận. Tuy nhiên, bất kỳ quyền nào cũng đi kèm trách nhiệm. Khi hoạt động trên không gian mạng, mỗi người cần ý thức rõ rằng mình phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung đăng tải.

Người dùng mạng xã hội cần tỉnh táo trước mỗi lượt chia sẻ và chỉ nên tiếp nhận thông tin từ các Cổng thông tin điện tử Chính phủ, báo chí chính thống, thông báo từ UBND các cấp và cơ quan chuyên môn. Người dân có thể kiểm chứng thông tin từ các nguồn chính thống như: Cổng thông tin điện tử Chính phủ, báo chí chính thống, thông báo từ UBND các cấp và cơ quan chuyên môn.

Trong thời đại số, mạng xã hội không chỉ là nơi kết nối mà còn là ‘cuốn nhật ký mở’ của hàng triệu người. Chỉ cần vài thao tác, bất kỳ ai cũng có thể chia sẻ suy nghĩ, cảm xúc, thông tin,… đến hàng ngàn người khác. Tuy nhiên, chính sự tiện lợi ấy cũng tiềm ẩn những rủi ro pháp lý nếu người dùng thiếu hiểu biết hoặc vô tình lan truyền thông tin sai sự thật.

Bộ Công an đang lấy ý kiến về dự thảo Luật An ninh mạng (sửa đổi), với mục tiêu tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực an ninh mạng. Dự thảo đề xuất các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet, dịch vụ gia tăng trên không gian mạng tại Việt Nam phải thực hiện xác thực thông tin người dùng khi đăng ký tài khoản số và bảo mật tài khoản.

Ngoài ra, các doanh nghiệp này cũng sẽ phải cung cấp thông tin người dùng cho lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thuộc Bộ Công an khi có yêu cầu. Quy định này nhằm đảm bảo rằng các nhà mạng phải có trách nhiệm với người dùng và hỗ trợ cơ quan chức năng trong việc bảo vệ an ninh mạng.

Một điểm đáng chú ý khác trong dự thảo là các nhà mạng sẽ phải ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin, dịch vụ, ứng dụng vi phạm pháp luật trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận yêu cầu. Điều này nhằm nhanh chóng loại bỏ các nội dung xấu, độc hại trên mạng internet, bảo vệ người dùng và đảm bảo an ninh mạng.

Bộ Công an cho biết thực tiễn những năm qua cho thấy không gian mạng đang đặt ra nhiều nguy cơ mới đối với an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội và quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Các hoạt động tấn công mạng, gián điệp mạng và lộ, mất bí mật nhà nước tại Việt Nam diễn ra ngày càng phức tạp.

Trong bối cảnh đó, việc sửa đổi Luật An ninh mạng cũng nhằm thực hiện Nghị quyết số 18/2017 của Trung ương về sắp xếp tổ chức bộ máy. Theo đó, nhiệm vụ bảo đảm an toàn thông tin mạng được chuyển từ Bộ Thông tin và Truyền thông sang Bộ Công an.

Dự kiến, chính phủ sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật An ninh mạng sửa đổi tại kỳ họp thứ 10 vào cuối năm nay. Việc hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật để tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực an ninh mạng được coi là cần thiết và cấp bách.

Hiện tại, thông tin chi tiết về dự thảo Luật An ninh mạng (sửa đổi) có thể được tìm thấy tại trang web của Bộ Công an. Công chúng có thể tham khảo và đóng góp ý kiến về dự thảo luật này.

Bộ Tư pháp vừa công bố Hồ sơ thẩm định dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 24 về quản lý hoạt động kinh doanh vàng do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) xây dựng. Dự thảo này quy định nhiều điểm mới nhằm tăng cường quản lý và minh bạch trong hoạt động kinh doanh vàng.

Một trong những quy định đáng chú ý là việc thanh toán mua, bán vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trong ngày trở lên của một khách hàng phải được thực hiện thông qua tài khoản thanh toán của khách hàng và tài khoản thanh toán của doanh nghiệp kinh doanh vàng mở tại ngân hàng thương mại, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Quy định này nhằm đảm bảo yêu cầu về xác thực thông tin khách hàng và tăng tính công khai, minh bạch trong giao dịch mua, bán vàng.

Trước đó, trong quá trình xây dựng dự thảo, Bộ Công an đã góp ý rằng cần quy định rõ giá trị 20 triệu đồng của từng lần giao dịch hay tổng giá trị giao dịch từng ngày để tránh tình trạng ‘lách luật’ qua việc chia nhỏ các giao dịch. NHNN đã hoàn thiện lại quy định này cho chặt chẽ theo hướng quy định mức 20 triệu đồng này là giao dịch trong ngày.

Ngoài ra, dự thảo Nghị định cũng đề xuất xóa bỏ quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng. Thay vào đó, NHNN sẽ cấp hạn mức hàng năm và giấy phép từng lần cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại thỏa điều kiện để xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng và giấy phép từng lần để nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Dự kiến, doanh nghiệp muốn được cấp phép sản xuất vàng miếng phải có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng, còn yêu cầu với ngân hàng là 50.000 tỷ. Các đơn vị này phải trong danh sách đang được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua, bán kim loại quý, không bị xử phạt hoặc đã khắc phục xong nếu vi phạm.

Dự thảo nghị định cũng bổ sung cơ chế tăng nguồn cung cho sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ. Theo đó, doanh nghiệp sẽ được cấp phép nhập khẩu vàng miếng, vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng và trang sức mỹ nghệ. Họ cũng có thể bán lại nguyên liệu này cho đơn vị khác có giấy phép sản xuất vàng miếng hoặc kinh doanh trang sức, mỹ nghệ.

Tuy nhiên, một số doanh nghiệp và hiệp hội cho rằng quy định điều kiện vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng trở lên với doanh nghiệp là quá chặt, sẽ loại bỏ phần lớn doanh nghiệp khỏi khả năng tham gia thị trường,… làm hạn chế tính cạnh tranh, không đa dạng hóa được nguồn cung.