Sở Xây dựng Hà Nội đang đề xuất một loạt biện pháp nhằm giảm thiểu và tiến tới cấm xe máy chạy bằng xăng và diesel trên địa bàn thành phố. Trong dự thảo Nghị quyết về chuyển đổi sang phương tiện xanh và phát triển hệ thống trạm sạc, thành phố dự kiến sẽ tiến hành thí điểm hạn chế xe máy sử dụng xăng từ ngày 1/1/2026 đến 30/6/2026.

Sau giai đoạn thí điểm, Hà Nội sẽ thực hiện cấm xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong Vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 và trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028. Đối với ô tô cá nhân sử dụng xăng và diesel, thành phố sẽ áp dụng hạn chế trong Vành đai 2 từ ngày 1/1/2028 và mở rộng ra Vành đai 3 từ ngày 1/1/2030. Từ năm 2035 đến 2050, thành phố sẽ tiến hành hạn chế xe cơ giới không phải là phương tiện xanh theo từng cấp độ.

Để hỗ trợ người dân chuyển đổi sang phương tiện xanh, Hà Nội đề xuất sẽ hỗ trợ trực tiếp cho người dân. Cụ thể, những người có xe máy chạy xăng hoặc diesel đăng ký trước thời điểm nghị quyết có hiệu lực sẽ nhận được hỗ trợ 3 triệu đồng/xe đối với cá nhân, 4 triệu đồng/xe đối với hộ cận nghèo và 5 triệu đồng/xe đối với hộ nghèo. Thành phố cũng sẽ hỗ trợ vay vốn ưu đãi với lãi suất từ 3-5%/năm và miễn 100% lệ phí trước bạ và lệ phí đăng ký biển số đối với phương tiện giao thông xanh.

Bên cạnh đó, thành phố sẽ thu phí lưu thông và điều chỉnh giá dịch vụ trông giữ đối với xe phát thải gây ô nhiễm. UBND thành phố yêu cầu phải có tối thiểu 10% chỗ đỗ xe tại công trình hiện hữu có trụ sạc trước cuối năm 2026 và tối thiểu 30% chỗ đỗ tại dự án mới phải có trụ sạc.

Theo thống kê, 56,1% ô nhiễm không khí tại Hà Nội đến từ khoảng 7 triệu xe máy chưa được kiểm soát khí thải và 800.000 ô tô chạy bằng xăng dầu. Riêng trong khu vực Vành đai 1, số lượng xe máy lên tới 450.000 và dân số trong khu vực này khoảng 600.000.

Để biết thêm thông tin về dự thảo Nghị quyết, bạn có thể truy cập vào trang web của UBND thành phố Hà Nội để cập nhật thông tin mới nhất.

Chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện đang được xem là giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn như Hà Nội. Theo PGS. TS Hoàng Anh Lê, Trưởng bộ môn Quản lý môi trường, Khoa môi trường, Trường Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), xe máy là nguồn gây ô nhiễm không khí chính do tiêu thụ nhiều năng lượng và phát thải trực tiếp qua ống xả mà không qua hệ thống xử lý khí thải.

Nghiên cứu cho thấy, ban ngày xe máy là nguồn phát thải chủ yếu, trong khi vào ban đêm, xe tải hạng nặng chiếm ưu thế. Tại Hà Nội, số lượng xe máy ước tính khoảng 6,9 triệu phương tiện, trong đó 95% sử dụng xăng. Việc triển khai lộ trình chuyển đổi xe điện trong vành đai 1 sẽ tác động đến 9 phường, trong đó 6 phường nằm trọn trong vành đai 1. Số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, trong vành đai 1 có lượng dân cư ổn định khoảng 600.000 dân, với tổng số xe máy tại chỗ khoảng 450.000 phương tiện.

Việc chuyển đổi xe máy chạy xăng sang sử dụng xe điện sẽ giúp giảm đáng kể lượng khí thải, góp phần cải thiện chất lượng không khí tại Hà Nội và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, vấn đề hạ tầng trạm sạc và đơn vị cung cấp điện cần được giải quyết. Bên cạnh đó, cần giải quyết triệt để bài toán về rác thải pin như giảm thiểu việc thải bỏ pin, tái chế và chuyển mục đích sử dụng pin thải.

Theo bà Nguyễn Hoàng Ánh, Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ô nhiễm từ các phương tiện giao thông chiếm trên 60% trong báo cáo của Hà Nội về ô nhiễm không khí. Tuy nhiên, nguồn ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông chiếm khoảng 12%, bụi hoạt động giao thông là 23%, một nguồn bụi rất lớn nữa chiếm khoảng 29% là bụi từ hoạt động xây dựng và 17-18% là từ hoạt động đốt.

Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải xe cơ giới đường bộ, Cục Đăng kiểm Việt Nam, cho rằng việc kiểm soát khí thải xe ô tô tham gia giao thông ở nước ta đã được thực hiện kể từ năm 2006, thì toàn bộ hơn 70 triệu xe máy đang lưu thông tại Việt Nam lại chưa thực hiện việc kiểm soát khí thải, mặc dù quy chuẩn khí thải xe máy đã áp dụng với xe máy mới ra thị trường.

Để giảm phát thải của phương tiện giao thông đường bộ, nhất là giảm phát thải của xe máy, việc chuyển đổi xe máy chạy xăng sang sử dụng xe điện là một giải pháp quan trọng. Tuy nhiên, để triển khai giải pháp này, cần có sự hỗ trợ và phối hợp từ các bên liên quan, bao gồm cả cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, cần tiếp tục nghiên cứu và áp dụng các công nghệ mới để giảm thiểu ô nhiễm không khí và bảo vệ môi trường.