Trong thời đại hiện nay, sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng ảnh hưởng đến cách làm việc của con người. Tuy nhiên, mặc dù AI đã giúp tăng năng suất lao động cá nhân, nhưng hiệu suất tổ chức vẫn chưa có những chuyển biến đáng kể. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là gì?

Có nhiều lý do giải thích cho tình trạng này, nhưng một trong những nguyên nhân chính là do thiếu tầm nhìn, thiếu không gian thử nghiệm, và thiếu một cộng đồng nội bộ dám học hỏi. AI rõ ràng đang giúp tăng năng suất cá nhân, như các khảo sát ở Mỹ và Đan Mạch đã chỉ ra rằng người lao động có thể tiết kiệm hàng chục phút mỗi ngày và tăng năng suất lao động gấp 3 lần.

Tại Việt Nam, nhiều doanh nghiệp cũng đã thấy được hiệu quả của AI trong việc rút ngắn thời gian phân tích báo cáo, viết email, thậm chí viết code hay dựng bài thuyết trình PowerPoint bằng prompt đơn giản. Tuy nhiên, tại sao sự hiệu quả này lại không lan sang cấp độ tổ chức?

Có thể do “các cơ bắp tổ chức” như văn hoá, quy trình, và mô hình khuyến khích đã teo đi sau bao năm lệ thuộc vào tư vấn và giải pháp đóng gói. Doanh nghiệp quen với việc “mua giải pháp”, chứ không quen tự làm thí nghiệm với tương lai.

Một chuyên gia đã chỉ ra rằng ba lực: Lãnh đạo, Phòng thí nghiệm, và Cộng đồng là ba bánh răng của vòng học tập tổ chức. Đây chính là “tam giác thích ứng AI”. Để triển khai AI thành công, cần có sự hỗ trợ từ lãnh đạo, phòng thí nghiệm và cộng đồng.

Một số doanh nghiệp đã bắt đầu tạo ra không gian thử nghiệm AI nội bộ. Tại một trường đại học lớn, ban giám hiệu đã đưa ra định hướng rõ ràng: không cấm, không sợ, khuyến khích thử nghiệm. Phòng công nghệ thông tin và Trung tâm Đổi mới sáng tạo đã trở thành Phòng thí nghiệm giúp thử nghiệm tác nhân AI nội bộ để xử lý email sinh viên và tự động hoá phản hồi.

Tuy nhiên, điều khiến nhiều người trăn trở nhất là sự im lặng của người lao động khi sử dụng AI. Người lao động đang dùng AI, nhưng ngầm. Họ là những “robot bí mật”. Trong một doanh nghiệp nhà nước, một nhóm kỹ sư viễn thông âm thầm dùng ChatGPT để tạo báo cáo bảo trì máy móc, tăng độ chính xác và tiết kiệm công sức. Nhưng họ không dám nói, vì sợ bị hiểu nhầm là lười biếng hoặc vi phạm quy định về bảo mật.

Để khuyến khích người lao động sử dụng AI một cách công khai, lãnh đạo doanh nghiệp cần tạo ra một môi trường thử nghiệm AI an toàn và được ghi nhận. “Hãy công khai vùng cho phép (sandbox) để thử nghiệm AI là hợp pháp, được ghi nhận, và được thưởng”. Phần thưởng không nhất thiết là tiền mà có thể là được nghỉ thêm, được thăng chức, được tham gia nhóm thí điểm.

Cuối cùng, AI không chỉ là công cụ, mà là phép thử sự trung thực, sự cam kết của lãnh đạo và hiệu quả của tổ chức. Để thích ứng với AI, cần có một tầm nhìn xa, một không gian thử nghiệm và một cộng đồng nội bộ dám học hỏi.

recently, numerous educational experts have spoken out about organizations that are not educational institutions but refer to themselves as ‘schools’, causing confusion among learners. These experts argue that regulatory bodies need to establish more specific regulations regarding the use of the term ‘school’ in names to avoid causing chaos in the nomenclature of educational institutions.

Ms. Trịnh Thị Tú Anh, a National Assembly delegate and Ph.D. from Lâm Đồng Province, emphasized the need for stricter regulations on the naming of organizations. She pointed out that allowing organizations to use the term ‘school’ in their names, even if they are not educational institutions, would lead to a confusing situation in the nomenclature of schools. Ms. Tú Anh also highlighted that even with the current number of schools operating in the country, it’s challenging for those seeking information to keep track of all the school names. Therefore, if additional organizations with ‘school’ in their names emerge, it’s inevitable that people will be confused into thinking they are educational institutions.

Sharing a similar perspective on this issue, Associate Professor Trần Hậu, a member of the Advisory Council on Science – Education and Environment of the Vietnam Fatherland Front Central Committee, stressed that organizations not recognized as educational institutions but calling themselves ‘schools’ significantly impact the reputation of legitimate schools that have been licensed and operate according to the law. He advised those interested in studying for and obtaining certificates to seek out institutions that are transparent about their legal status. It is also recommended that individuals verify whether an organization is a legitimate educational institution to avoid future legal complications.

Associate Professor and Ph.D. Nguyễn Võ Kỳ Anh, former Director of the Physical Education Department, noted that education is a conditional business; thus, legitimate educational institutions must have establishment decisions and operational licenses. Only then are they allowed to use terms like ‘school’, ‘academy’, or ‘training institute’ in their official names. Dr. Kỳ Anh also praised the media for highlighting cases of organizations referring to themselves as ‘schools’, which helps citizens gain a better understanding of these entities. Furthermore, she encouraged people to be cautious when paying for participation in exams and obtaining certificates.

To address the current confusion in educational nomenclature, regulatory bodies should review and rectify the situation regarding organizations that refer to themselves as ‘schools’. Adjusting and supplementing regulations to monitor and control organizations and units with clear naming conventions, distinctly different from those of legitimate educational institutions, is a matter that warrants attention from management agencies.

Thị trường chứng khoán Việt Nam đã chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc về thanh khoản trong nửa đầu tháng 7. Theo đó, thanh khoản bình quân trên sàn HOSE đã đạt mức ấn tượng là 30.000-32.000 tỷ đồng/phiên, và thậm chí có phiên vượt mốc 34.000 tỷ đồng. Đây là mức cao nhất trong vòng một năm trở lại đây. Sự gia tăng mạnh mẽ này có thể phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư vào khả năng nới lỏng chính sách tiền tệ cũng như hiệu ứng tâm lý đám đông khi chỉ số vượt qua các mốc kỹ thuật quan trọng như 1.400 hay 1.450 điểm.

Lực đẩy chính của thanh khoản trên thị trường hiện nay đến từ nhà đầu tư cá nhân trong nước. Nhóm nhà đầu tư này chiếm tới 85-90% thanh khoản toàn thị trường. Tuy nhiên, sự luân chuyển dòng tiền nhanh và việc sử dụng margin phổ biến trong nhóm cổ phiếu này đã khiến thị trường thường xuyên ghi nhận trạng thái “tăng nóng đầu phiên – điều chỉnh cuối phiên”. Điều này phản ánh tâm lý chốt lời ngắn hạn rất rõ ràng.

Dù thanh khoản có sự tăng trưởng đáng kể, chất lượng thanh khoản vẫn còn nhiều vấn đề cần được quan tâm. Dòng tiền từ nhà đầu tư tổ chức và khối ngoại chưa cho thấy sự cải thiện bền vững. Các động thái bán ròng vẫn chiếm ưu thế, đặc biệt trong các nhóm cổ phiếu thuộc lĩnh vực tài chính, công nghệ và bất động sản. Chỉ số P/E thị trường hiện đang ở mức 14,5-15 lần, cao hơn trung bình ba năm gần đây. Điều này khiến việc giải ngân quy mô lớn từ các quỹ đầu tư vẫn khá thận trọng.

Để duy trì xu hướng tăng trong trung hạn, thị trường cần sự trở lại của dòng tiền dài hạn với vai trò làm trụ cột. Điều này đòi hỏi đi kèm với cải cách thể chế và nâng cao chất lượng doanh nghiệp. Việc phát triển các sản phẩm tài chính đa dạng – như quỹ mở, ETF nội, trái phiếu doanh nghiệp minh bạch, chứng quyền có đảm bảo – sẽ là kênh quan trọng để thu hút dòng vốn chất lượng. Khi nhà đầu tư có thêm các công cụ đầu tư dài hạn, thị trường sẽ giảm sự phụ thuộc quá mức vào giao dịch cổ phiếu thuần túy.