Thế hệ trẻ Trung Quốc từ chối kế thừa đế chế gia đình: Sự thay đổi về quan điểm thừa kế

Ở Trung Quốc, một xu hướng mới đang xuất hiện trong các gia đình doanh nghiệp: thế hệ trẻ từ chối kế thừa đế chế gia đình. Họ chọn lối đi riêng, rời xa con đường được định sẵn bởi cha mẹ. Zhan, 30 tuổi, con trai cả của một nhà sáng lập tập đoàn công nghệ, là một trong số họ.

Lớn lên trong cảnh cha thường xuyên vắng nhà vì công việc, Zhan không có những ký ức đẹp về bữa ăn quây quần hay kỳ nghỉ cùng cha. Từ khi còn học phổ thông, anh đã chịu áp lực kế nghiệp do gia đình kỳ vọng. Nhưng đến mùa hè năm hai đại học, anh nhận ra cần sống theo lựa chọn của mình. Tốt nghiệp, anh thi công chức và làm việc ở thành phố khác, hoàn toàn rời xa công việc kinh doanh của gia đình.

Việc chọn làm trong môi trường nhà nước, theo Zhan, không chỉ là hướng đi ổn định mà còn giúp anh thoát khỏi con đường được định sẵn và bắt đầu sống theo ý mình. Anh cho rằng, bố từng mong mình nối nghiệp, tận dụng các mối quan hệ và nguồn lực sẵn có để phát triển doanh nghiệp gia đình, nhưng anh không cần tài sản của cha.

Những người như Zhan được gọi là ‘chang’erdai’ – thế hệ thứ hai sinh ra trong sự thịnh vượng do cha mẹ tạo dựng. Phó giáo sư Ji Yingying ở Đại học Thượng Hải đã thực hiện nghiên cứu về các ‘chang’erdai’. Kết quả cho thấy đa số họ duy trì mối quan hệ gia đình tương đối ổn định, không có ác cảm với công việc kinh doanh nhưng cũng không xem việc kế thừa là bắt buộc.

Từ giữa những năm 2010, khi thế hệ doanh nhân tư nhân đầu tiên tại Trung Quốc bắt đầu bước vào giai đoạn chuyển giao, câu hỏi có nên tiếp quản doanh nghiệp gia đình trở thành một trong những yếu tố then chốt ảnh hưởng đến tương lai của khu vực kinh tế tư nhân. Ở Chiết Giang, nơi có 2,5 triệu doanh nghiệp nhỏ vào năm 2020, phần lớn thuộc sở hữu tư nhân, chỉ còn khoảng một thập kỷ để thế hệ tiếp theo quyết định có kế thừa hay không.

Một khảo sát năm ngoái cho thấy chỉ 40% thế hệ thứ hai trên toàn quốc sẵn sàng tiếp quản doanh nghiệp gia đình, cho thấy sự thay đổi đáng kể về quan niệm thừa kế. Ở Trung Quốc, Zhan được xem là người thừa kế truyền thống vì là con trai cả, nhưng anh không nhận mình là con cả vì còn có chị gái, người từng được gửi đi nuôi nhờ đến năm ba tuổi.

Từ bỏ cơ nghiệp gia đình, Zhan cho biết làm việc trong cơ quan công quyền giúp anh bớt áp lực chứng minh năng lực như nhiều chang’erdai. Nhịp độ ổn định cũng giúp anh tránh lối sống bận rộn, không có thời gian cho gia đình của bố.

Trong khi đó, Shan lớn lên trong một gia đình giàu có sở hữu doanh nghiệp vật liệu xây dựng. Chị gái không mặn mà với kinh doanh, hiện làm nội trợ toàn thời gian. Em trai theo học võ thuật, ước mơ trở thành vận động viên sinh viên. Shan đang làm quản lý kiêm thiết kế ở công ty nhỏ. Cô cho biết cha mẹ chưa từng ép buộc hay kỳ vọng ba chị em tiếp quản cơ nghiệp.

Phó giáo sư Ji Yingying cho biết, các nghiên cứu quốc tế cho thấy Gen Z ngày càng có ý thức cá nhân rõ nét và cần sự hài lòng trong đời sống tinh thần. Để đạt được, họ thậm chí từ bỏ quyền thừa kế. Mặt khác, nhiều chang’erdai không đồng thuận với cách cha mẹ định hình vai trò kế thừa. Một số không xem cha mẹ là chỗ dựa, mà muốn tự tạo dựng con đường riêng.

Điều này đặt ra câu hỏi, liệu sự kế thừa có thực sự bắt đầu từ việc chuyển giao tài sản hay từ mối quan hệ cảm xúc được nuôi dưỡng qua thời gian. Theo ghi nhận từ các nghiên cứu, nếu thế hệ cha mẹ bớt đặt kỳ vọng thừa kế và chú trọng hơn vào kết nối cảm xúc với con cái, doanh nghiệp có thể vẫn được duy trì trong gia đình, dù dưới hình thức khác.

Chủ đề lương thưởng giữa thế hệ Gen Z và thế hệ trước đang trở thành một vấn đề nóng trên mạng xã hội, đặc biệt là trên Threads City. Trong thời đại mà mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, việc thảo luận về lương thưởng không chỉ còn là vấn riêng tư mà đã trở thành chủ đề thu hút sự quan tâm của cộng đồng mạng.

Một trong những câu hỏi được đặt ra là liệu những người có thu nhập từ 50-100 triệu đồng mỗi tháng có thời gian để lên Threads khoe lương hay không. Nguyên nhân của tranh cãi này bắt nguồn từ một bài đăng trên Threads, cho rằng mức lương 20 triệu đồng là thấp đối với Gen Z vì họ đã đạt được con số này từ lâu. Một số người còn tuyên bố mình là Gen Z và đang có thu nhập lên đến 60-70 triệu đồng mỗi tháng. Tuy nhiên, nhiều người bày tỏ sự nghi ngờ về tính xác thực của những thông tin tự giới thiệu này.

Theo quan điểm của nhiều người, để đạt được thu nhập từ 50-100 triệu đồng mỗi tháng, thường phải là các chuyên gia, quản lý cấp trung hoặc cấp cao, doanh nhân hoặc freelancer trong lĩnh vực có giá trị gia tăng cao. Những công việc này thường đòi hỏi thời gian làm việc dài, áp lực lớn và sự tập trung đáng kể. Họ thường không có nhiều thời gian để lên Threads khoe lương hoặc tham gia vào các cuộc đôi co về vấn đề này.

Một số người cho rằng nếu có thời gian, họ sẽ ưu tiên cho bản thân và gia đình để lấy lại năng lượng sau những giờ làm việc căng thẳng. Không phải ai cũng có nhu cầu phô trương thành tựu. Một số người xem việc chia sẻ trên mạng xã hội là không cần thiết, không phù hợp với giá trị sống hoặc đơn giản là không mang lại giá trị thực sự cho họ.

Tuy nhiên, cũng có không ít ý kiến trái ngược. Một số người có thu nhập từ 50-100 triệu đồng mà vẫn có thời gian lên Threads khoe lương cho rằng điều đó là hoàn toàn bình thường. Thậm chí với một số người làm nội dung, chủ doanh nghiệp, họ còn biến hoạt động này trở thành một công cụ hiệu quả để xây dựng thương hiệu cá nhân.

Việc chia sẻ thành tựu, chẳng hạn như mức lương cao hay lối sống sang trọng, có thể là một chiến lược để thu hút sự chú ý và củng cố uy tín. Threads cũng là nơi để kết nối và giao lưu, cho phép họ tham gia vào các cuộc thảo luận, cập nhật xu hướng, hoặc networking với những người cùng ngành.

Suy cho cùng, mỗi câu hỏi đều có thể có nhiều đáp án khác nhau. Mỗi câu trả lời cho topic này phụ thuộc vào nhiều yếu tố và khác nhau ở mỗi cá nhân. Điều quan trọng là người đọc cần tiếp nhận những thông tin này một cách tỉnh táo, tránh để bản thân bị cuốn vào các tranh cãi không đáng có.

Thế hệ Gen Z, những người sinh ra từ năm 1997 đến 2012, đang trở thành tâm điểm của sự chú ý với sự nhạy bén về công nghệ và tư duy mở mà họ sở hữu. Tuy nhiên, một thực tế đang ngày càng trở nên đáng lo ngại khi nhiều cá nhân thuộc thế hệ này dường như đang rơi vào tình trạng “lười làm nhưng lại tiêu xài giỏi”. Một ví dụ điển hình là Trung, cháu tôi 23 tuổi, tốt nghiệp ngành công nghệ thông tin gần một năm nhưng vẫn chưa có công việc ổn định.

Trung đã từng làm việc tại một trường THCS nhưng chỉ sau hai tháng đã nghỉ việc với lý do “buồn, nhàm chán”. Tiếp đó, chị gái tôi xin việc ở một công ty tài chính cho Trung, nhưng chỉ hơn một tháng, cháu đã nghỉ việc với lý do “áp lực quá làm không nổi”. Trong khi việc kiếm tiền trở nên khó khăn, Trung lại tiêu tiền một cách “xuất sắc”. Cứ 2-3 ngày, chị gái tôi lại phải chuyển tiền vào tài khoản của cháu.

Thay vì tiết kiệm hay chi tiêu hợp lý khi vẫn còn phụ thuộc tài chính, Trung lại hưởng thụ cuộc sống một cách ung dung. Cháu thường xuyên khoe với bạn bè về việc “tận hưởng cuộc sống” và cho rằng đi làm là điều không cần thiết. “Gu” của Trung là những quán café sang trọng, nhà hàng Hàn, Nhật đắt đỏ, và các buổi “quẩy” tại bar, pub vào cuối tuần.

Không chỉ xin tiền tiêu xài, Trung còn xin mẹ đầu tư bộ máy chơi game xịn xò gần cả 100 triệu đồng, với lý do “con phải thoải mái đầu óc mới đi làm kiếm tiền được”. Hành động này cho thấy sự thiếu trách nhiệm với tiền bạc của Trung, cũng như sự vô tâm, vô cảm trước gánh nặng tài chính mà cha mẹ phải gánh. Thực trạng này không chỉ dừng lại ở Trung mà nhiều nghiên cứu cũng chỉ ra rằng một bộ phận Gen Z có xu hướng coi trọng trải nghiệm hơn tích lũy tài sản.

Họ sẵn sàng chi trả cho những trải nghiệm ngắn hạn như du lịch, ẩm thực cao cấp, hay các thiết bị công nghệ mới nhất để bắt kịp xu hướng. Tuy nhiên, nếu họ không có việc làm, thu nhập ổn định và biết cách quản lý tài chính, thì việc tiêu xài này sẽ trở thành một vấn đề đáng báo động.

Một năm qua, cuộc sống của Trung như “tầm gửi”: ban ngày chẳng ai thấy mặt, đến khi mọi người đi ngủ thì mới mò xuống ăn, sau đó lại vùi đầu vào thế giới ảo với game online thâu đêm. Lối sống này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe, mà còn khiến Trung bỏ lỡ những cơ hội để phát triển bản thân. Sự chiều chuộng “bất chấp” của chị tôi, dù biết cả nhà ai cũng “ngứa mắt”, chỉ càng củng cố thêm thói quen sống dựa dẫm và thiếu trách nhiệm của cháu.

“Lười làm nhưng tiêu xài giỏi” của một bộ phận Gen Z đang phản ánh một vấn đề lớn hơn về giáo dục gia đình hay chỉ là giai đoạn “lười, ký sinh” tạm thời của một thế hệ lớn lên trong điều kiện quá đủ đầy? Điều này cần được nhìn nhận một cách nghiêm túc để Gen Z có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình, trở thành những cá nhân tự lập và đóng góp tích cực cho xã hội.

Diễn đàn “Ý kiến GEN Z” – Không gian để sẻ chia. Mỗi thế hệ đều có tiếng nói riêng. Gen Z – người trẻ giữa thế giới nhiều chuyển động – cũng có những suy nghĩ, cảm xúc, trăn trở về các vấn đề trong cuộc sống.

Diễn đàn “Ý kiến gen Z – không gian để sẻ chia” là nơi lắng nghe những góc nhìn ấy – một không gian để nói điều mình nghĩ, viết điều mình cảm nhận. Đây còn là nhịp cầu đối thoại giữa gen Z với các thế hệ đi trước để hiểu nhau hơn, đồng hành cùng nhau tốt hơn.

Nếu có điều muốn sẻ chia, bạn có thể gửi bài từ 600-800 từ đến: [email protected].

Hiện tượng “Gen Z stare” – Ánh mắt vô cảm gây tranh cãi trong ngành bán lẻ và dịch vụ khách hàng – đang trở thành một chủ đề nóng trong xã hội hiện đại. Đây là một dạng giao tiếp phi ngôn ngữ phản ánh sự mâu thuẫn sâu sắc giữa các thế hệ trong cách họ tương tác và hiểu nhau. Qua phân tích và nghiên cứu chuyên sâu, các chuyên gia tâm lý đã đưa ra quan điểm rằng ánh mắt này xuất phát từ sự khác biệt về giá trị, hoàn cảnh sống và môi trường trưởng thành đặc trưng của thế hệ Gen Z.

Lớn lên trong thời đại Internet với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và mạng xã hội, Gen Z đã quen với việc giao tiếp gián tiếp qua màn hình điện thoại hay laptop. Điều này đã ảnh hưởng đáng kể đến cách họ tương tác và giao tiếp trực tiếp trong đời sống hàng ngày. Họ có xu hướng dành nhiều thời gian cho không gian trực tuyến và đôi khi cảm thấy không thoải mái hoặc không quen thuộc với giao tiếp trực diện. Các nhà tâm lý học nhận định rằng điều này không có nghĩa là Gen Z thiếu kỹ năng giao tiếp, mà đơn giản là họ có cách giao tiếp khác biệt và có thể chưa quen với mức độ tương tác trực tiếp cao trong một số tình huống.

Một yếu tố quan trọng khác là trải nghiệm của Gen Z trong và sau đại dịch COVID-19. Sự kiện toàn cầu này đã buộc mọi người phải tăng cường sử dụng các phương tiện truyền thông kỹ thuật số để làm việc, học tập và kết nối xã hội. Điều này đã góp phần tạo ra một thế hệ trẻ trưởng thành với cách thức giao tiếp và tiếp cận thông tin khác biệt so với các thế hệ trước. Theo các chuyên gia tâm lý, những thay đổi này đã ảnh hưởng sâu sắc đến cách Gen Z nhìn nhận và tương tác với thế giới xung quanh họ.

Ánh mắt vô cảm hoặc “Gen Z stare” không phải lúc nào cũng là biểu hiện của sự thiếu tôn trọng hoặc không quan tâm. Trên thực tế, các nhà tâm lý học cho rằng nó có thể là dấu hiệu của sự quá tải cảm xúc và lo âu xã hội trước vô vàn kỳ vọng và áp lực mà thế hệ trẻ đang phải đối mặt. Cuộc sống hiện đại với những thách thức về giáo dục, việc làm và xã hội có thể khiến Gen Z cảm thấy choáng ngợp và dẫn đến những cách thức giao tiếp đặc trưng của họ.

Thay vì phán xét hoặc lên án cách thức giao tiếp của Gen Z, chúng ta cần cố gắng hiểu và đồng cảm với những thách thức mà thế hệ trẻ đang phải đối mặt. Việc tạo ra một môi trường giao tiếp cởi mở, thân thiện và không phán xét sẽ giúp giảm bớt sự căng thẳng và tạo điều kiện cho sự kết nối giữa các thế hệ. Bằng cách tiếp cận vấn đề một cách thông cảm và có hiểu biết, chúng ta có thể xây dựng một cộng đồng đa dạng và hòa nhập hơn.

Các chuyên gia tâm lý cũng đề xuất rằng việc tăng cường giáo dục và nhận thức về giao tiếp hiệu quả giữa các thế hệ có thể giúp giảm thiểu sự hiểu lầm và tăng cường sự thông cảm. Bằng cách học hỏi về cách thế hệ Gen Z giao tiếp và tương tác, chúng ta có thể tạo ra những mối quan hệ tốt đẹp hơn và xây dựng một xã hội hài hòa hơn.

Nhìn chung, hiện tượng “Gen Z stare” không chỉ là một vấn đề giao tiếp đơn thuần mà còn phản ánh những thay đổi sâu rộng trong xã hội và văn hóa hiện đại. Để hiểu rõ hơn về thế hệ trẻ và xây dựng một cộng đồng tích cực, chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu, thảo luận và tìm hiểu về những nhu cầu và thách thức của họ.

Tìm hiểu thêm về thế hệ Gen Z và cách họ tương tác trong xã hội hiện đại qua các bài viết và nghiên cứu chuyên sâu.

Thế hệ trẻ Gen Z tại Việt Nam đang phải đối mặt với một thách thức lớn trong việc quản lý tài chính cá nhân. Theo khảo sát Chỉ số Khả năng Ổn định Tài chính 2025 của Sun Life Châu Á, Gen Z tại Việt Nam có sự tự tin và chuẩn bị tài chính thấp hơn so với các thế hệ khác. Chỉ có 52% Gen Z cảm thấy an toàn về tài chính, thấp hơn so với 66% người thuộc nhóm Baby Boomer và 60% Millennials.

Một vấn đề đáng chú ý khác là Gen Z ít tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính nhất. Có tới 28% Gen Z không hỏi ý kiến bất kỳ ai khi đưa ra quyết định tài chính, mặc dù họ đang rất cần sự hướng dẫn từ các nguồn đáng tin cậy. Điều này cho thấy sự thiếu thốn về hỗ trợ và tư vấn chuyên nghiệp trong việc quản lý tài chính cá nhân.

Khảo sát cũng chỉ ra rằng người Việt có xu hướng tập trung vào nhu cầu ngắn hạn thay vì mục tiêu tài chính lâu dài. Có tới 93% người khảo sát cảm thấy chịu ảnh hưởng bởi lạm phát, trong đó 43% bị ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng chi trả hàng tháng. Điều này dẫn đến việc chi tiêu hàng ngày trở thành ưu tiên hàng đầu với 58% người tham gia khảo sát, trong khi việc chuẩn bị cho nghỉ hưu chỉ xếp ở vị trí thứ 6 trong danh sách ưu tiên.

Tiết kiệm cho các khoản chi tiêu khẩn cấp đã vươn lên thành mục tiêu quan trọng thứ hai với 42% người lựa chọn. Tuy nhiên, thiếu kế hoạch dài hạn vẫn là một rào cản lớn cho sự ổn định tài chính. Hơn một nửa số người tham gia (52%) không có kế hoạch tài chính vượt quá 12 tháng, và chỉ 8% có tầm nhìn vượt mốc 10 năm.

Những con số này cho thấy một thách thức đáng lo ngại ở thế hệ trẻ Việt Nam, đặc biệt là Gen Z khi họ đơn độc trong các quyết định tài chính, thường không được tiếp cận các nguồn tư vấn chuyên nghiệp. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ từ các tổ chức tài chính cũng như gia đình và bạn bè để giúp Gen Z xây dựng sự ổn định tài chính lâu dài.

Để giải quyết thách thức này, các tổ chức tài chính cần cung cấp nhiều chương trình hỗ trợ và tư vấn tài chính cho Gen Z. Đồng thời, gia đình và bạn bè cũng cần đóng vai trò hỗ trợ và tư vấn để giúp Gen Z đưa ra quyết định tài chính thông minh và xây dựng sự ổn định tài chính lâu dài.