Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính mới đây đã ban hành Công điện số 110, trong đó yêu cầu các bộ và cơ quan liên quan tập trung triển khai thực hiện Nghị quyết của Trung ương, Kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Thủ tướng nhấn mạnh là giải quyết các vướng mắc liên quan đến địa chính, giải phóng mặt bằng, và cấp sổ đỏ khi sắp xếp đơn vị hành chính.

Để thực hiện nhiệm vụ này, Thủ tướng yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tư pháp cử cán bộ xuống cơ sở để tháo gỡ khó khăn, xử lý các vấn đề phát sinh về thủ tục hành chính. Cụ thể, các cán bộ cần tập trung xử lý các vấn đề về thủ tục hành chính liên quan đến địa chính, giải phóng mặt bằng, xác định chủ quyền đất đai, và cấp sổ đỏ. Thời hạn hoàn thành là trước ngày 1/8.

Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ rà soát, chuẩn hóa lại các thủ tục về đất đai, đảm bảo không phụ thuộc vào địa giới hành chính trong phạm vi cấp tỉnh tại các Trung tâm phục vụ hành chính công. Bộ cũng cần đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, kết nối, liên thông với hệ thống thuế, cơ sở dữ liệu về dân cư, doanh nghiệp.

Đối với các lĩnh vực phát sinh hồ sơ lớn như hộ tịch, đất đai, đăng ký hộ kinh doanh, xây dựng, Trung tâm phục vụ hành chính công cần đảm bảo nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị, không để ách tắc, chậm trễ.

Trước đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có hướng dẫn về việc chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai khi sắp xếp đơn vị hành chính các cấp. Theo đó, người dân không bắt buộc phải làm sổ đỏ đã cấp sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính. Nếu có nhu cầu chỉnh lý, người dân có thể thực hiện đồng thời với thủ tục hành chính về đất đai như chuyển nhượng, đăng ký đất đai.

Thông tin thêm về vấn đề này có thể được tìm thấy tại các trang thông tin điện tử của Chính phủ. Công chúng cũng có thể liên hệ với Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Tư pháp để biết thêm thông tin chi tiết về các quy định và hướng dẫn cụ thể.

Luật Đất đai 2024 đã quy định rõ ràng về các trường hợp thu hồi sổ đỏ mà người dân cần biết để bảo vệ quyền lợi của mình. Sổ đỏ là giấy tờ pháp lý quan trọng liên quan trực tiếp đến quyền sử dụng đất và sở hữu tài sản gắn liền với đất của người dân. Theo khoản 2 Điều 152 Luật Đất đai 2024, có 6 trường hợp sổ đỏ sẽ bị Nhà nước thu hồi.

Đầu tiên, Nhà nước sẽ thu hồi toàn bộ diện tích đất ghi trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở, giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình xây dựng, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã cấp.

Thứ hai, trường hợp cấp đổi sổ đỏ, người sử dụng đất cần phải nộp lại sổ đỏ cũ để được cấp mới. Thứ ba, khi người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất mà phải cấp mới sổ đỏ, thì sổ đỏ cũ sẽ bị thu hồi.

Thứ tư, sổ đỏ đã cấp không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng sử dụng đất, không đúng diện tích đất, không đủ điều kiện được cấp, không đúng mục đích sử dụng đất hoặc thời hạn sử dụng đất hoặc nguồn gốc sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm cấp sẽ bị thu hồi. Trong trường hợp này, nếu việc thu hồi sổ đỏ mà không thuộc trường hợp người được cấp giấy chứng nhận đã thực hiện chuyển nhượng, sẽ có 4 trường hợp xảy ra.

Đầu tiên, nếu Tòa án có thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai có bản án, quyết định có hiệu lực thi hành, trong đó có kết luận về việc thu hồi sổ đỏ, thì việc thu hồi được thực hiện theo bản án, quyết định đó. Thứ hai, nếu cơ quan thanh tra có văn bản kết luận giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật, thì cơ quan Nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm xem xét, nếu kết luận đó là đúng thì quyết định thu hồi.

Thứ ba, nếu cơ quan có thẩm quyền cấp sổ đỏ phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định, thì kiểm tra lại, thông báo cho người sử dụng đất biết rõ lý do và quyết định thu hồi giấy chứng nhận đã cấp. Thứ tư, nếu người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất phát hiện giấy chứng nhận đã cấp không đúng quy định của pháp luật về đất đai, thì gửi kiến nghị bằng văn bản đến cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận.

Thứ năm, giấy chứng nhận đã cấp bị Tòa án có thẩm quyền tuyên hủy. Thứ sáu, trường hợp đấu giá, giao quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất theo yêu cầu của Tòa án, cơ quan thi hành án mà người phải thi hành án không nộp giấy chứng nhận đã cấp.

Ngoài ra, việc thu hồi sổ đỏ đã cấp không thuộc trường hợp nêu trên chỉ được thực hiện khi có bản án hoặc quyết định của Tòa án đã được thi hành hoặc văn bản kiến nghị của cơ quan thi hành án về việc thi hành bản án, quyết định theo quy định của pháp luật, trong đó có nội dung yêu cầu thu hồi giấy chứng nhận đã cấp.

Đối với trường hợp thu hồi sổ đỏ mà người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất không giao nộp, thì cơ quan có thẩm quyền quyết định hủy giấy chứng nhận đã cấp. Qua đó, người dân cần nắm rõ các trường hợp thu hồi sổ đỏ để đảm bảo quyền lợi và thực hiện đúng quy định của pháp luật đất đai.

Nhiều nhà đầu tư tại Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang đối mặt với rủi ro khi mua đất nền không có sổ đỏ, với hy vọng ‘lướt sóng’ đón đầu sau sáp nhập địa giới hành chính. Việc này đã tạo ra một thị trường bất động sản đầy biến động và tiềm ẩn nhiều rủi ro.

Các môi giới bất động sản tại khu vực này đang chào bán các lô đất nền với giá tiền tỉ, nhưng không có sổ đỏ, và hứa hẹn sẽ hoàn thiện hồ sơ sang tên trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, thực tế đã có nhiều trường hợp nhà đầu tư ‘chôn vốn’ vì mua phải đất vướng tranh chấp, không có sổ đỏ. Một trường hợp điển hình là anh Nguyễn Văn Phó, một nhà đầu tư tại tỉnh Đồng Tháp, đã mua một lô đất với giá 1,9 tỉ đồng, nhưng đến nay vẫn chưa có sổ đỏ, và đất đang bị tranh chấp thừa kế.

Các chuyên gia bất động sản cảnh báo, việc xuống tiền đầu tư để chốt vội đất nền không có pháp lý rõ ràng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc mua đất không có sổ đỏ chỉ bằng khoảng 70-80% so với giá đất đủ giấy tờ, và lợi dụng việc sáp nhập, nhu cầu nơi ở tại các thành phố tăng, cò đất đồn thổi tạo sốt ảo, hét giá để dụ dỗ khách hàng. Điều này không chỉ khiến nhà đầu tư có thể mất trắng mà còn làm tăng giá bất động sản một cách không hợp lý.

Tại TP Cần Thơ, giá đất nền trung bình hiện ở ngưỡng 31,2 triệu đồng/m2, trong khi tại An Giang là 19,7 triệu đồng/m2, và Đồng Tháp là 16 triệu đồng/m2. Sự chênh lệch này cũng làm tăng nguy cơ tạo sốt ảo và khiến nhà đầu tư phải đối mặt với nhiều rủi ro.

Văn phòng Chính phủ đã có Thông báo số 294/TB-VPCP ngày 9.6.2025 về kết luận của Thường trực Chính phủ tại cuộc họp về tình hình thị trường bất động sản, yêu cầu các đơn vị có liên quan nghiên cứu, rà soát các Luật: Nhà ở, Kinh doanh bất động sản để xác định những tồn tại, bất cập, chưa phù hợp với thực tiễn. Điều này thể hiện sự quan tâm của Chính phủ đối với thị trường bất động sản và mong muốn bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư.

Các nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ thông tin, nguồn gốc đất, lập vi bằng để tránh những rủi ro, tranh chấp về sau. Việc đầu tư vào đất nền không có pháp lý rõ ràng cần được xem xét kỹ lưỡng để tránh những hậu quả không mong muốn. Nhà đầu tư cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định mua đất, tránh bị cuốn vào các đợt sốt ảo và đảm bảo rằng quyền lợi của mình được bảo vệ theo pháp luật.