Israel đã tiến hành các cuộc không kích mạnh mẽ vào thành phố Damascus, Syria, vào ngày thứ Sáu, nhắm vào Bộ Quốc phòng và các mục tiêu khác của chính quyền Syria. Quân đội Israel cho biết các cuộc tấn công này là để đáp trả việc lực lượng chính phủ Syria tấn công các cộng đồng người Druze ở miền nam Syria.

Quân đội Israel đã thông báo rằng họ đã thực hiện các cuộc không kích vào các mục tiêu của chính quyền Syria ở miền nam Syria, sau khi một đoạn video về cuộc tấn công được đăng tải trên mạng xã hội. Bộ trưởng Quốc phòng Israel, Israel Katz, đã chia sẻ đoạn video về cuộc tấn công và tuyên bố rằng “những đòn đau đớn đã bắt đầu”. Ông Katz cũng cho biết Israel sẽ tiếp tục tấn công các mục tiêu của chính quyền Syria ở miền nam Syria.

Các cuộc không kích đã làm rung chuyển thủ đô Damascus, với các phóng viên của Reuters nghe thấy máy bay chiến đấu bay ở tầm thấp và thực hiện các cuộc không kích lớn vào trung tâm thành phố. Toàn thành phố Damascus bị khói bao phủ và một cột khói dày bốc lên từ Bộ Quốc phòng Syria. Các nguồn tin an ninh cho biết ít nhất hai cuộc tấn công bằng máy bay không người lái đã đánh trúng tòa nhà Bộ Quốc phòng và các sĩ quan đã trú ẩn dưới tầng hầm.

Các cuộc bạo lực gần đây ở Sweida, miền Nam Syria, đã làm hàng chục người thiệt mạng, khiến Israel phải hành động với mục đích bảo vệ người Druze. Người Druze là tín đồ của một tôn giáo có nguồn gốc từ Hồi giáo và lan rộng giữa Syria, Li Băng và Israel. Sự hiện diện của người Druze ở miền nam Syria đã trở thành một yếu tố quan trọng trong cuộc xung đột tại Syria.

Tình trạng bạo lực đã làm trầm trọng thêm những thách thức lớn mà Tổng thống lâm thời Syria Ahmed al-Sharaa phải đối mặt. Sự sụp đổ của chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad ở Syria đã tạo ra “khoảng trống quyền lực” đáng kể tại Syria và mở ra cơ hội cho Israel củng cố ảnh hưởng của mình tại khu vực miền Nam. Với việc quân đội Israel tiến hành các cuộc không kích vào các mục tiêu của chính quyền Syria, tình hình ở Syria đang trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

Xem thêm: Reuters

Không quân Israel đã thực hiện một chiến dịch không kích sâu vào lãnh thổ Iran mà không có sự hỗ trợ tiếp nhiên liệu từ Mỹ, điều này được cho là bất khả thi trong các kịch bản tập trận trước đây. Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày vào tháng trước đã cho thấy khả năng của không quân Israel trong việc thực hiện hàng loạt phi vụ tấn công mà không cần sự hỗ trợ tiếp nhiên liệu từ Mỹ.

Khoảng cách giữa Israel và Iran lên tới gần 1.000 km, khiến các chiến đấu cơ như F-15, F-16 và F-35 phải được tiếp nhiên liệu giữa không trung để hoàn thành nhiệm vụ và trở về an toàn. Tuy nhiên, Israel hiện chỉ sở hữu 7 máy bay tiếp dầu KC-707 đời cũ, và không có bằng chứng nào cho thấy Washington đã hỗ trợ bí mật trong cuộc xung đột.

Người phát ngôn Không quân Mỹ hôm 16/7 tuyên bố dứt khoát Washington “không thực hiện bất kỳ hoạt động tiếp dầu nào cho Israel trong cuộc xung đột với Iran”. Điều này cho thấy Israel đã tự thân vận động để thực hiện chiến dịch không kích tầm xa này.

Không quân Israel đã phải dùng tới hàng loạt chiến thuật phi truyền thống để khắc phục bài toán tiếp dầu. Các chiến đấu cơ F-15 và F-16 của Israel đều được trang bị thùng nhiên liệu phụ theo thân (conformal fuel tanks) và phải mang thêm nhiều thùng nhiên liệu rời (drop tanks). Trong đợt tấn công đầu tiên, các máy bay được chất đầy nhiên liệu nhất có thể, trong quá trình bay sẽ thả các thùng nhiên liệu rời sau khi dùng hết để giảm tải trọng.

Thùng dầu phụ có giá không hề rẻ, không phải lúc nào cũng bị vứt lại sau khi dùng xong, nhưng không quân Israel đã quyết định như vậy để tối đa hóa tầm bay tới Iran. Những đợt không kích ban đầu nhằm vào các vị trí gần biên giới Iran – Iraq, sau đó mở rộng sâu vào lãnh thổ Iran. Israel dường như đã tính toán kỹ lưỡng hành trình bay nhằm tận dụng tối đa tầm hoạt động của từng phi đội.

Một số tiêm kích F-35I của Israel còn được cho là đã được tinh chỉnh phần mềm và cấu hình để tăng tầm bay. Thách thức lớn nhất là đợt không kích ngày đầu tiên khi Israel thông báo huy động tới hơn 300 máy bay để dội bom các mục tiêu ở Iran. Trong những ngày sau đó, tần suất không kích được duy trì nhưng với cường độ và rủi ro thấp hơn khi các hệ thống phòng không Iran phần nào đã bị vô hiệu hóa.

Việc Israel duy trì hàng trăm phi vụ không kích Iran trong 12 ngày với chỉ 7 máy bay tiếp dầu là điều “khó tin”. Ngoài sự can thiệp của Mỹ khi dội bom cơ sở hạt nhân Iran, vấn đề không kích trong khi thiếu máy bay tiếp dầu có thể là một trong những lý do khiến Israel cần nhanh chóng kết thúc chiến dịch vì nguy cơ quá tải hậu cần.

Dù từng có giả thiết về khả năng Israel được hỗ trợ tiếp dầu từ Ả Rập Saudi, Jordan hay thậm chí là Azerbaijan, nhưng không có bằng chứng nào củng cố điều đó. Với tuyên bố phủ nhận từ phía Mỹ, Israel dường như đã tự thân vận động, làm nên một chiến dịch không kích tầm xa chưa từng có tiền lệ trong lịch sử hiện đại.

Tư lệnh Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) Eyal Zamir vừa qua đã lên tiếng về tình hình quân sự hiện tại của nước này, cho biết IDF đã nhận lệnh triển khai các hoạt động tấn công trên nhiều mặt trận cũng như thực hiện nhiệm vụ phòng thủ tại một số khu vực và vùng biên giới quan trọng. Trong một buổi đánh giá chiến lược với các chỉ huy cấp cao của IDF vào ngày 21/7, ông Zamir đã nhấn mạnh rằng hoạt động chống lại nhóm vũ trang Hamas tại Dải Gaza hiện là một trong những chiến dịch quân sự phức tạp nhất mà IDF từng phải đối mặt.

Ông Zamir nhận định rằng Israel đang phải trả một cái giá rất đắt cho xung đột tại Dải Gaza, nhưng quân đội nước này cũng đã đạt được những thành tựu đáng kể. IDF sẽ tiếp tục duy trì hoạt động trên nhiều mặt trận, bao gồm cả việc làm suy yếu năng lực chiến lược của Syria và nhóm Hezbollah tại Lebanon. Mục tiêu của IDF là đảm bảo khả năng tự do hành động trong khu vực và tiếp tục chiến dịch tại Bờ Tây. Iran và các đồng minh của nước này vẫn nằm trong tầm ngắm của IDF, và theo ông Zamir, chiến dịch nhằm vào Iran chưa kết thúc.

Đây là lần đầu tiên IDF tổ chức một buổi đánh giá tình hình trên các mặt trận trong vòng 2 năm qua. Trong nỗ lực tăng cường khả năng quân sự, IDF dự kiến sẽ tiến hành cải tổ lớn đối với Quân đoàn Sâu thẳm – đơn vị bí mật chuyên thực hiện hoạt động quân sự ở nước ngoài. Quân đoàn này sẽ trở thành bộ chỉ huy chịu trách nhiệm quản lý, xây dựng chiến lược, chỉ huy hoạt động và chiến dịch ở cấp Bộ tổng tham mưu. Việc này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh IDF cần đối phó với các lực lượng được Iran hậu thuẫn tại những nước không giáp với Israel.

IDF đã mở chiến dịch quân sự tại Dải Gaza từ tháng 10/2023 để đáp trả vụ tấn công của Hamas, khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng. Kể từ đó, xung đột đã leo thang, dẫn đến hơn 59.000 người tại Dải Gaza thiệt mạng và hơn 142.000 người bị thương, đa số là dân thường. Gần đây, Hamas đã thay đổi chiến thuật, triển khai các tổ tác chiến độc lập chuyên hoạt động phân tán thay vì tập trung lực lượng như trước đây. Chiến thuật này cho phép Hamas dễ dàng phục kích và gây thiệt hại nặng nề cho lực lượng Israel, đặc biệt trong môi trường đô thị phức tạp.

Việc Hamas áp dụng chiến thuật phân tán lực lượng cũng gây ra khó khăn cho IDF trong việc xác định mục tiêu và tổ chức phản công hiệu quả. Bất chấp những thách thức này, IDF tiếp tục cam kết thực hiện các hoạt động quân sự nhằm đảm bảo an ninh và ổn định trong khu vực. IDF đã và đang nỗ lực hết mình để đối phó với các mối đe dọa từ Hamas và các nhóm khác, trong khi cố gắng giảm thiểu thiệt hại cho dân thường.