Trường Đại học Y Hà Nội vừa tổ chức lễ khai giảng dự án ‘Cơ hội AI dành cho nhân viên y tế’, một bước đi chiến lược nhằm trang bị cho đội ngũ y tế kỹ năng cần thiết để dẫn dắt quá trình chuyển đổi số trong ngành y tế. Sự kiện này đánh dấu một mốc quan trọng trong nỗ lực ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) vào lĩnh vực y tế tại Việt Nam.

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Lương Mai Anh, Phó Cục trưởng Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo (Bộ Y tế), AI đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, hướng tới ‘đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia’. AI không chỉ là một công cụ hỗ trợ, mà còn là một yếu tố thay đổi cuộc chơi trong ngành y tế, với khả năng hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh, tối ưu hóa quy trình điều trị và cá nhân hóa chăm sóc bệnh nhân.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế xác định AI là giải pháp then chốt để xây dựng hệ thống quản trị y tế thông minh, hỗ trợ chẩn đoán, điều trị, phát triển phần mềm cảnh báo dịch bệnh và theo dõi sức khỏe. Việc ứng dụng AI trong y tế không chỉ giúp nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe, mà còn giúp giảm thiểu gánh nặng cho hệ thống y tế.

Dự án ‘Cơ hội AI dành cho nhân viên y tế’ đặt mục tiêu đào tạo ít nhất 15.000 nhân viên y tế Việt Nam trong giai đoạn 2025-2026, thúc đẩy ứng dụng AI trong khám chữa bệnh, nghiên cứu khoa học và quản trị y tế. Chương trình đào tạo gồm 5 module chính, do các chuyên gia đào tạo chứng nhận toàn cầu của Google hướng dẫn, tập trung vào tối ưu hóa hiệu suất công việc với công cụ AI, thiết kế câu lệnh hiệu quả để khai thác AI, ứng dụng AI một cách có trách nhiệm, đạo đức và nắm bắt xu hướng phát triển AI trong y tế.

Thông qua dự án này, các nhân viên y tế sẽ được trang bị kỹ năng cần thiết để ứng dụng AI vào công việc hàng ngày, từ đó nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho người dân. Đồng thời, dự án cũng hướng đến xây dựng văn hóa đổi mới sáng tạo trong ngành y tế, thúc đẩy chuyển đổi số bền vững và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.

Để tìm hiểu thêm về dự án và các cơ hội đào tạo, bạn có thể truy cập vào trang web của Google để biết thêm thông tin.

Việc ứng dụng AI trong y tế là một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam. Với sự hỗ trợ của các chuyên gia đào tạo và các công cụ AI tiên tiến, dự án ‘Cơ hội AI dành cho nhân viên y tế’ hứa hẹn sẽ mang lại những kết quả tích cực trong thời gian tới.

Các nhân viên y tế đang phản ánh rằng mức phụ cấp hiện tại cho ngành y không còn phù hợp với thực tế đời sống. Sau 14 năm áp dụng, mức phụ cấp này đã trở nên quá thấp và không đáp ứng được nhu cầu sống của các cán bộ, nhân viên y tế.

Bác sĩ Cao Thị Mỹ Linh, công tác tại một bệnh viện ở TP HCM, cho biết rằng phụ cấp phẫu thuật và tiền trực vẫn giữ nguyên trong khi công việc ngày càng nhiều. Một phiên trực 24/24 giờ chỉ nhận được 90.000 đồng là quá thấp. Nếu tăng mức phụ cấp phẫu thuật, trực sẽ động viên rất lớn đối với cán bộ, nhân viên y tế làm việc tại các bệnh viện công.

Chị Lê Thị Lành, một y tá xã tại TP HCM, cũng phản ánh mức hỗ trợ tiền một phiên trực là 15.000 đồng/người là vô cùng thấp. Mức sống tại TP HCM rất cao, 15.000 đồng thì không thể mua được một suất cơm.

Bộ Y tế đang lấy ý kiến dự thảo nghị định của Chính phủ quy định một số chế độ phụ cấp đặc thù đối với công chức, viên chức, người lao động trong các cơ sở y tế công lập, chế độ phụ cấp chống dịch; chế độ hỗ trợ nhân viên y tế thôn, tổ dân phố và cô đỡ thôn, bản.

Theo đó, Bộ Y tế đề xuất tăng phụ cấp trực, phụ cấp phẫu thuật, mức hỗ trợ lên gần 3 lần, đồng thời bổ sung thêm một số nhóm đối tượng được áp dụng là viên chức, người làm việc theo chế độ hợp đồng lao động làm việc tại các cơ sở cấp cứu ngoại viện, các tổ chức giám định tư pháp công lập về pháp y thuộc ngành y tế và Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người.

Bộ Y tế đề xuất các mức cụ thể:

• Mức phụ cấp trực của người lao động trực 24/24 giờ vào ngày làm việc:
  • Bệnh viện hạng I, hạng đặc biệt; Viện Pháp y tâm thần Trung ương; Viện Pháp y tâm thần Trung ương Biên Hòa là 325.000 đồng/người/phiên trực.
  • Bệnh viện hạng II; Viện Pháp y quốc gia; Trung tâm Pháp y tâm thần khu vực; Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người là 255.000 đồng/người/phiên trực.
  • Các bệnh viện còn lại và các cơ sở khác tương đương; Trung tâm Pháp y cấp tỉnh; Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người; cơ sở cấp cứu ngoại viện là 185.000 đồng/người/phiên trực.
  • Trạm y tế xã, trạm y tế quân dân y, bệnh xá quân dân y là 70.000 đồng/người/phiên trực.
• Mức hỗ trợ tiền ăn là 40.000 đồng/người/phiên trực.

Dự thảo cũng đề xuất, người lao động được nghỉ và được hưởng nguyên lương sau khi tham gia trực. Trực 24/24 giờ vào ngày thường, ngày nghỉ hằng tuần được nghỉ bù 1 ngày; trực 24/24 giờ vào các ngày lễ, Tết được nghỉ bù 2 ngày.

Người làm việc theo ca 12/24 giờ hoặc ca 16/24 giờ được nghỉ ít nhất 12 giờ tiếp theo. Trường hợp cơ sở y tế huy động người lao động làm việc vào giờ nghỉ trên thì phải trả tiền lương làm thêm giờ theo quy định của pháp luật về lao động.

Thực trạng hiện nay cho thấy, chế độ đãi ngộ dành cho đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản vẫn chưa thực sự tương xứng với khối lượng công việc và trách nhiệm mà họ đảm nhiệm. Đây là lực lượng được xem như ‘cánh tay nối dài’ quan trọng của ngành y tế, đóng vai trò then chốt trong việc phổ biến kiến thức, giáo dục sức khỏe và đảm bảo người dân ở vùng sâu, vùng xa, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, được tiếp cận đầy đủ các dịch vụ chăm sóc y tế cơ bản.

Đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và cô đỡ thôn bản đã góp phần không nhỏ vào các chương trình y tế cộng đồng, giúp ngành y tế đạt được những thành tựu quan trọng như nâng cao sức khỏe cộng đồng, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng, tăng tỷ lệ tiêm chủng mở rộng và phòng chống dịch bệnh hiệu quả. Trong những năm qua, họ đã triển khai hiệu quả các chương trình mục tiêu y tế dân số như phòng chống dịch bệnh, suy dinh dưỡng trẻ em, tiêm chủng mở rộng, công tác dân số và kế hoạch hóa gia đình.

Tuy nhiên, mặc dù đảm đương nhiều nhiệm vụ quan trọng trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, mức phụ cấp dành cho nhân viên y tế thôn bản hiện nay vẫn còn rất thấp. Mức phụ cấp hàng tháng chỉ dao động từ 0,3 đến 0,5 lần mức lương cơ sở, tùy thuộc vào khu vực. Điều này đã dẫn đến tình trạng nhiều nhân viên y tế thôn bản được đào tạo xin thôi việc hoặc không còn nhiệt huyết với công việc.

Bên cạnh đó, những quy định mới về trình độ chuyên môn cũng đang đặt ra nhiều thách thức, ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của mạng lưới y tế cộng đồng. Thông tư 27/2023/TT-BYT của Bộ Y tế quy định nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản phải có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều người chưa qua đào tạo sẽ không đáp ứng tiêu chuẩn mới.

Để giải quyết những vấn đề này, cần có những điều chỉnh căn bản trong chính sách. Việc tăng mức phụ cấp hàng tháng, áp dụng chế độ phụ cấp công bằng, tổ chức lại việc quản lý và đầu tư vào đào tạo là những giải pháp quan trọng. Việc duy trì và phát triển mạng lưới cán bộ y tế thôn bản là vô cùng cần thiết để đảm bảo mọi người dân, dù ở bất cứ đâu, đều có quyền được chăm sóc sức khỏe một cách tốt nhất.

Trước mắt, cần nâng cao mức phụ cấp hàng tháng để đảm bảo tính ổn định của đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và phù hợp với thực tiễn về mức sống hiện nay. Ngoài ra, cần có cơ chế áp dụng chi trả phụ cấp đối với nhân viên y tế tại các tổ dân phố thuộc các phường, thị trấn để đảm bảo sự công bằng, hợp lý trong hoạt động của mạng lưới y tế thôn bản, khu phố trên cả khu vực nông thôn và đô thị.

Cùng với đó, cần tổ chức lại việc quản lý đội ngũ nhân viên y tế thôn bản theo hướng chính quy và khoa học hơn. Việc đầu tư vào đào tạo cũng là một yếu tố quan trọng, cần quan tâm bố trí kinh phí, hỗ trợ công tác đào tạo mới và đào tạo liên tục để đáp ứng kịp thời nhu cầu nhân lực, tạo điều kiện cho nhân viên y tế thôn bản được học tập nâng cao trình độ chuyên môn, cập nhật kiến thức mới và học hỏi kinh nghiệm.