Trong một tuần gần đây, Hà Nội đã chứng kiến hai vụ tai nạn liên hoàn nghiêm trọng, gây ra hậu quả nặng nề và để lại nỗi đau kéo dài cho nhiều gia đình. Nguyên nhân của các vụ tai nạn này được xác định là do tài xế mất kiểm soát sau vô-lăng vì rượu bia, mất ngủ và mất tập trung. Điều này đã gây ra sự quan ngại sâu sắc về việc đảm bảo an toàn giao thông và sự cần thiết của việc siết chặt hơn từ nhiều phía.

Vụ tai nạn đầu tiên xảy ra vào ngày 16-7 tại phường Dương Nội, Hà Nội, khi một chiếc xe ô tô do Lê Minh Giáp điều khiển đã lao vào 7 phương tiện đang di chuyển, khiến một người tử vong và nhiều người bị thương. Kết quả đo nồng độ cồn trong khí thở của tài xế Giáp là 0,861 mg/L, cao gấp 2,2 lần mức “kịch khung” theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP.

Chỉ một tuần trước, vào ngày 9-7, một vụ tai nạn tương tự cũng đã xảy ra tại ngã tư Trần Đại Nghĩa – Đại La, Hà Nội, khi một chiếc xe ô tô do bà N.T.H điều khiển đã tăng tốc mất kiểm soát, đâm thẳng vào 11 xe máy và 1 xe máy điện, khiến 10 người bị thương và 1 người tử vong.

Theo các chuyên gia, việc mất tập trung khi lái xe có mức độ nguy hiểm tương tự như việc uống rượu bia khi lái xe. Có ba dạng mất tập trung phổ biến, gồm: Thị giác, tâm lý và thao tác tay. Điện thoại di động là yếu tố gây xao nhãng nghiêm trọng nhất vì kết hợp cả ba dạng này, làm tăng nguy cơ tai nạn đáng kể.

Để loại bỏ “hung thần” đường phố, cần siết chặt hơn từ nhiều phía. Việc kiểm tra và xử phạt nồng độ cồn cần được thực hiện thường xuyên hơn, đặc biệt vào giờ cao điểm, dịp lễ hoặc cuối tuần. Chương trình đào tạo lái xe cũng cần cải tiến, bổ sung các nội dung về nhận diện mệt mỏi, stress và tác động của thiếu ngủ.

Gia đình, bạn bè cũng nên chủ động can ngăn người thân khi phát hiện họ định lái xe sau khi uống rượu hoặc thiếu ngủ. Ứng dụng camera giám sát tại các nút giao đông đúc cũng cần được mở rộng để phát hiện và “phạt nguội” kịp thời các hành vi nguy hiểm.

Cuối cùng, mỗi người lái xe cần tuân thủ các nguyên tắc sinh tồn khi cầm vô-lăng, bao gồm: tỉnh táo tuyệt đối, không uống rượu bia, không dùng điện thoại và giữ khoảng cách, tốc độ phù hợp.

Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) đã đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền con người, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em – những đối tượng dễ bị tổn thương trong các vụ bạo lực gia đình. Sau hai năm triển khai, tại nhiều địa phương, công tác phòng ngừa và ứng phó với bạo lực gia đình đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Một trong những mô hình hiệu quả được triển khai là ‘Địa chỉ tin cậy’ tại cộng đồng, mô hình này đã lan tỏa từ thôn, bản đến nhiều địa phương khác. Mô hình ‘Địa chỉ tin cậy’ được thành lập và quản lý bởi UBND xã, với thành viên là những cá nhân có uy tín cao trong cộng đồng như Bí thư chi bộ, trưởng thôn, công an viên, người dân… Mô hình này đã giúp xử lý các vụ việc bạo lực gia đình một cách kịp thời và hiệu quả. Chị Hoàng Thị M, một nạn nhân của bạo lực gia đình, đã được giúp đỡ để thoát khỏi tình trạng bạo hành và hiện gia đình đã hòa thuận trở lại.

Tương tự, tại xã Bản Bo, Lai Châu, mô hình ‘Địa chỉ tin cậy’ đã giúp giảm thiểu các vụ bạo lực gia đình. Sự tận tâm và trách nhiệm của các thành viên trong mô hình đã giúp tuyên truyền các quy định, chính sách mới trong Luật Phòng chống bạo lực gia đình (sửa đổi) và vận động góp phần ngăn chặn, hóa giải các mâu thuẫn ngay từ sớm, từ xa.

Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1/7/2023, thể hiện tinh thần tiến bộ khi xác định rõ vai trò trung tâm của người bị hại trong mọi hoạt động phòng ngừa và ứng phó với bạo lực. Công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định, chính sách mới được các địa phương triển khai mạnh mẽ thông qua nhiều hình thức. Việc thực hiện Luật được lồng ghép với công tác xây dựng đời sống văn hóa, giáo dục gia đình và phong trào ‘Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa và gia đình’.

Nỗ lực của các địa phương đã giúp đưa Luật Phòng chống bạo lực gia đình (sửa đổi) đi vào cuộc sống, tạo ra chuyển biến rõ nét trong nhận thức và giảm dần các hành vi bạo lực gia đình. Tuy nhiên, quá trình triển khai Luật Phòng chống bạo lực gia đình tại các địa phương vẫn còn một số khó khăn, như nguồn kinh phí hạn chế, cán bộ thực hiện công tác gia đình cấp xã chủ yếu là kiêm nhiệm, thường xuyên thay đổi, thiếu ổn định và kỹ năng xử lý vụ việc phức tạp.

Để tiếp tục triển khai hiệu quả Luật Phòng chống bạo lực gia đình, các địa phương cần tiếp tục tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân về phòng chống bạo lực gia đình. Đồng thời, cần có thêm các hỗ trợ về kinh phí, nguồn lực và kỹ năng để giúp các cán bộ thực hiện công tác gia đình cấp xã có thể xử lý hiệu quả các vụ việc bạo lực gia đình.

Ngoài ra, việc tuyên truyền và phổ biến các quy định, chính sách mới trong Luật Phòng chống bạo lực gia đình cần được tiếp tục đẩy mạnh. Các địa phương cần tích cực triển khai các hoạt động tuyên truyền, giáo dục về phòng chống bạo lực gia đình để nâng cao nhận thức và kỹ năng cho người dân.