Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Cơ Hội Để Trao Đổi Về Thị Trường Carbon Trong Kỷ Nguyên Mới

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị – TheLEADER đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện thu hút hơn 200 đại biểu đại diện cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia quốc tế và trong nước, đại diện các tổ chức tư vấn, phát triển, các doanh nghiệp tiên phong cùng hơn 30 cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhấn mạnh biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp trên phạm vi toàn cầu và được xem là thách thức lớn nhất mà toàn thế giới phải đối mặt. Trung hòa carbon và sớm đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trong những năm tới là trọng tâm, là mục tiêu chung của các quốc gia trong cuộc chiến với thách thức lớn nhất này.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho biết, với chủ đề ‘Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, Diễn đàn lần này sẽ cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế-xã hội-môi trường-công nghệ.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Quang – Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã nêu rõ, carbon là khí nhà kính chính gây biến đổi khí hậu, chủ yếu phát sinh từ đốt nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, năng lượng và giao thông. Cơ chế định giá carbon được thiết kế nhằm gắn chi phí phát thải vào hoạt động sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy lựa chọn công nghệ sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Nguyễn Tuấn Quang cho biết, thị trường carbon gồm hai loại thị trường tuân thủ bắt buộc (gắn với quy định pháp lý) và thị trường tự nguyện (phục vụ mục tiêu trung hòa carbon). Hệ thống đo lường-báo cáo-thẩm định (MRV) đóng vai trò trung tâm, bảo đảm minh bạch và tin cậy cho thị trường.

Tại Việt Nam, khung pháp lý đang hình thành với Quyết định 232/QĐ-TTg/2025 và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về phân bổ hạn ngạch, giao dịch và vận hành thị trường. Giai đoạn thí điểm (2025-2028) sẽ xây dựng sàn giao dịch và cấp phát miễn phí hạn ngạch; từ năm 2029, áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế.

Cũng tại Diễn đàn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam. Ông cho biết, thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy nhiên, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn.

Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng. Khi thị trường đi vào vận hành đầy đủ, vai trò điều tiết của nhà nước, sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân, và hợp tác quốc tế hiệu quả sẽ là những trụ cột để bảo đảm tính bền vững và phát triển lâu dài của thị trường carbon Việt Nam.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là cơ hội để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).

Chiều ngày hôm nay, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tiếp đón ông Yukihito Honda, Tổng Giám đốc Tập đoàn Sumitomo và Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, ông Ito Naoki. Trong buổi tiếp, Thủ tướng đánh giá cao mối quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản đang phát triển tốt đẹp và nhấn mạnh cần tận dụng lợi thế này để thúc đẩy các dự án đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn.

Ông Yukihito Honda, Tổng Giám đốc Sumitomo, bày tỏ lòng biết ơn đối với Chính phủ và Thủ tướng Phạm Minh Chính đã luôn hỗ trợ tập đoàn hoạt động hiệu quả tại Việt Nam trong nhiều năm qua. Ông Honda nhấn mạnh dự án Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội, do Sumitomo hợp tác với Tập đoàn BRG của Việt Nam, sẽ là biểu tượng cho mối quan hệ hai nước. Dự án này đang hoàn tất thủ tục và dự kiến khởi công xây dựng vào ngày 19/8 tới đây.

Trong tương lai, Sumitomo muốn phát triển thành phố thông minh theo hướng xanh, sạch, đẹp, hiệu quả, sử dụng năng lượng sạch và trung hòa carbon, đồng thời ứng dụng công nghệ cao và mô hình chăm sóc sức khỏe, phúc lợi xã hội theo tiêu chuẩn Nhật Bản. Thủ tướng Phạm Minh Chính và ông Yukihito Honda đã thảo luận về dự án Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội.

Về dự án này, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn hình thành một đô thị mang đậm nét văn hóa Nhật Bản và yêu cầu các bên triển khai dự án bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam. Ông cũng mong muốn Sumitomo phối hợp với Việt Nam để triển khai nghiêm túc dự án, bảo đảm lợi ích hài hòa và rủi ro chia sẻ.

Ông Honda cho biết, liên quan đến các hoạt động đầu tư của Sumitomo tại Việt Nam, tập đoàn đã phát triển các khu công nghiệp tại Hà Nội, Quảng Trị, thu hút hơn 6 tỷ USD vốn đầu tư, chủ yếu từ các công ty Nhật Bản, và tạo việc làm cho 90 nghìn lao động. Thủ tướng Phạm Minh Chính ủng hộ các dự án đang triển khai của Sumitomo và đề nghị tập đoàn cần tích cực vận động nguồn vốn của Nhật Bản để đầu tư vào Việt Nam, đặc biệt là trong khuôn khổ Chương trình Cộng đồng châu Á phát thải ròng bằng 0 (AZEC).

Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, ông Ito Naoki, chúc mừng Việt Nam được UNESCO công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản Văn hóa thế giới. Đại sứ cũng hy vọng dự án Thành phố Thông minh Bắc Hà Nội sẽ nhận được sự ủng hộ và hỗ trợ tích cực từ hai Chính phủ để triển khai dự án, trong đó có thể bao gồm tuyến tàu điện kết nối sân bay Nội Bài về Hà Nội và đi qua dự án.

Kết thúc buổi tiếp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản không có giới hạn và mong muốn Tập đoàn Sumitomo tiếp tục đầu tư mạnh hơn nữa vào Việt Nam trong thời gian tới. Thủ tướng cũng đề nghị hai bên cần đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư, từ đó góp phần tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Nhật Bản lên một tầm cao mới.

Trong bối cảnh công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đang phát triển với tốc độ nhanh chóng, nhiều ông lớn công nghệ đã bắt đầu tận dụng AI để cải thiện và tối ưu hóa các hoạt động sản xuất của mình. Mới đây, Netflix đã công bố việc sử dụng AI trong quá trình sản xuất bộ phim khoa học viễn tưởng ‘The Eternaut’ (Nhà du hành vĩnh cửu) của Argentina, đánh dấu lần đầu tiên họ ứng dụng công nghệ này để tạo ra một cảnh quay trong bất kỳ chương trình truyền hình hoặc phim nào.

Cảnh quay được tạo ra bằng AI mô tả một đoạn phim về tòa nhà sụp đổ ở Buenos Aires, thủ đô của Argentina. Theo Giám đốc điều hành của Netflix, ông Ted Sarandos, việc sử dụng AI đã giúp giảm thiểu đáng kể chi phí và thời gian sản xuất. Ông Sarandos cũng nhấn mạnh rằng AI đại diện cho một cơ hội tuyệt vời để giúp các nhà sáng tạo làm phim và loạt phim tốt hơn, không chỉ về mặt chi phí mà còn về chất lượng và hiệu quả.

Không chỉ Netflix, Google cũng đang đầu tư mạnh mẽ vào năng lượng sạch để phục vụ cho các hoạt động của mình. Mới đây, họ đã ký thỏa thuận mua 3 gigawatt (GW) từ thủy điện với Brookfield Asset Management, trị giá 3 tỷ USD. Đây là thỏa thuận năng lượng sạch lớn nhất thế giới từ trước đến nay trong lĩnh vực thủy điện giữa doanh nghiệp và đối tác cung cấp điện. Hai nhà máy thủy điện tại bang Pennsylvania nằm trong thỏa thuận sẽ được nâng cấp và tái cấp phép vận hành nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn mới về hiệu suất và môi trường.

Việc này diễn ra trong bối cảnh các tập đoàn công nghệ lớn đang tăng tốc xây dựng trung tâm dữ liệu để phục vụ cho trí tuệ nhân tạo và các nền tảng điện toán đám mây, vốn tiêu tốn lượng điện năng khổng lồ. Sự phát triển của AI và công nghệ đám mây đang tạo ra nhu cầu lớn về năng lượng sạch và bền vững.

Bên cạnh đó, Công ty FPT Smart Cloud và tổ chức Startup Island TAIWAN đã ký biên bản thỏa thuận hợp tác (MoU) chính thức, nhằm tăng tốc tích hợp các giải pháp AI đến từ Đài Loan (Trung Quốc) vào hệ sinh thái doanh nghiệp Việt Nam. Sáng kiến này hướng đến việc rút ngắn thời gian thử nghiệm (PoC), đẩy mạnh triển khai thực tế và mở rộng quy mô dài hạn, thông qua việc kết nối thế mạnh công nghệ của cả hai bên.

Việc ứng dụng AI vào hiện đại hóa nhà máy từng bước trong ngắn hạn đến dài hạn là một trọng tâm được bàn thảo. Sự kết hợp giữa công nghệ AI và các giải pháp đổi mới sáng tạo sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao hiệu suất và cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Qua đó, các doanh nghiệp có thể tận dụng AI để tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm.

Các ông lớn công nghệ như Netflix, Google và các doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực tận dụng AI để cải thiện hoạt động sản xuất và kinh doanh của mình. Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ AI, có thể thấy rằng AI sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai của nhiều ngành công nghiệp.