TP.HCM sau sáp nhập đang đứng trước cơ hội chuyển mình trở thành trung tâm du lịch hàng đầu cả nước. Với diện mạo mới, thành phố này là nơi không gian đô thị hiện đại kết nối hài hòa với biển đảo, núi rừng và di sản văn hóa đặc sắc của vùng đất phía Nam. Trong không gian địa lý mới, TP.HCM với tài nguyên đa dạng, thị trường rộng lớn, hạ tầng hoàn chỉnh đang đứng trước cơ hội chuyển mình mạnh mẽ để trở thành trung tâm du lịch đa tâm, hiện đại và bền vững.

Cấu trúc trải rộng và phân vùng rõ ràng theo tính chất: từ đô thị, làng nghề, công nghiệp, ven sông đến biển đảo, tạo nên một không gian du lịch đa dạng và phong phú. Từ các đô thị sôi động, các tuyến phố trung tâm đến những bãi biển nên thơ, vùng đồi núi xanh mát và hệ thống di tích văn hóa lịch sử, TP.HCM (mới) không chỉ là điểm đến du lịch mà còn là nơi hội tụ các giá trị văn hóa truyền thống.

Không gian đô thị TP.HCM nổi bật với hệ thống di sản kiến trúc, bảo tàng hiện đại, chợ truyền thống, ẩm thực đường phố, không gian sáng tạo và lễ hội là nơi phát triển mạnh du lịch MICE, city tour, du lịch văn hóa và các sản phẩm du lịch đêm. Không gian công nghiệp – làng nghề – ven sông là vùng tiềm năng cho du lịch công nghiệp. Không gian biển đảo nghỉ dưỡng với hệ thống resort ven biển, sân golf, khu bảo tồn thiên nhiên và du lịch sức khỏe là nền tảng cho các sản phẩm nghỉ dưỡng cao cấp.

Về không gian văn hóa, lịch sử và nghệ thuật, TP.HCM là nơi giao thoa của những lớp lang đô thị đặc trưng và chiều sâu văn hóa khu vực. Các công trình kiến trúc thời Pháp thuộc, hệ thống bảo tàng hiện đại như Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Mỹ thuật, Bảo tàng Áo dài kết hợp cùng các di tích văn hóa lịch sử như đình Thắng Tam, chùa Đại Tòng Lâm, căn cứ Núi Dinh… tạo nên các hành trình trải nghiệm phong phú từ thành thị đến ven biển.

Những điểm đến như Phố đi bộ Nguyễn Huệ, chợ Bến Thành, Bãi Sau – Bãi Trước Vũng Tàu, bãi biển Long Hải, khu du lịch Hồ Tràm, Khu du lịch quốc gia Côn Đảo, tuyến phố Thủ Dầu Một hay làng nghề Lái Thiêu chính là nơi du khách cảm nhận được nhịp sống hiện đại, vẻ đẹp thiên nhiên cùng với nét văn hóa và chiều sâu lịch sử.

Bên cạnh đó, TP.HCM (mới) còn là điểm đến giàu trải nghiệm với các hoạt động khám phá thiên nhiên, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí và tương tác cộng đồng. Từ trung tâm TP.HCM (mới) đến các đô thị vệ tinh, khu vực ven sông, biển và núi, du khách có nhiều lựa chọn các tuyến, điểm mang tính biểu tượng và cả những tọa độ mới mẻ, đang dần định hình một thương hiệu điểm đến năng động và kết nối đa chiều.

Hiện nay, ngành du lịch TP.HCM đang hoàn thiện các nhóm sản phẩm đặc trưng, tổ chức theo trục trải nghiệm liên kết các khu vực. Nổi bật là hành trình “Từ phố theo sông ra biển” – kết nối các không gian đô thị trung tâm, vùng sinh thái ven sông và vùng nghỉ dưỡng biển trong một tuyến liên tục; hay chuỗi “Văn hóa biển” – tái định vị các điểm đến ven biển gắn với tín ngưỡng, di sản và sinh thái.

Các sản phẩm chuyên đề như trải nghiệm ẩm thực, du lịch đêm, làng nghề cũng đang từng bước được TP.HCM phát triển nhằm phục vụ các đối tượng du khách khác nhau. Các tuyến cao tốc liên vùng như TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây, Bến Lức – Long Thành, TP.HCM – Chơn Thành sẽ kết nối hiệu quả các không gian đô thị, công nghiệp và ven biển, tạo thành trục hành lang phát triển du lịch theo cung đường chuyên biệt.

Ngoài ra, hệ thống cảng biển, logistics, giao thông thủy nội địa và các tuyến sông lớn như sông Sài Gòn, Nhà Bè còn nhiều dư địa phát triển du lịch đường sông. Với gần 93.000 phòng lưu trú, từ khách sạn cao cấp đến các resort, homestay, cùng hệ thống trung tâm mua sắm, sân golf, khu giải trí… TP.HCM hoàn toàn có khả năng đón tiếp các đoàn khách quy mô lớn và cả phân khúc cao cấp.

Bên cạnh đó, các sự kiện lớn cũng được nâng tầm và định vị lại như Hội chợ Du lịch Quốc tế TP.HCM (ITE HCMC) tiếp tục là đầu mối kết nối thị trường quốc tế và khu vực. Tuần lễ Du lịch TP.HCM được mở rộng quy mô toàn vùng, gắn với sản phẩm mới và điểm đến mới. Lễ hội Sông nước TP.HCM, Giải Marathon quốc tế TP.HCM và các chuỗi lễ hội sẽ góp phần tái định vị hình ảnh TP.HCM năng động, sáng tạo và giàu bản sắc.

Tỉnh Khánh Hòa mới, hình thành sau khi sáp nhập tỉnh Ninh Thuận, hiện là nơi cư trú của đông đồng bào Chăm. Với di sản văn hóa đặc sắc, người Chăm ở đây đã và đang góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc dân tộc qua hệ thống đền tháp, lễ hội, làng nghề, dân ca dân vũ và phong tục truyền thống.

Sự sáp nhập này đang mở ra ‘cơ hội vàng’ để tỉnh Khánh Hòa khai thác hiệu quả di sản văn hóa Chăm, đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Trước khi sáp nhập, tỉnh Ninh Thuận có gần 20.000 hộ với hơn 90.000 nhân khẩu là đồng bào Chăm. Những năm qua, đồng bào Chăm đã tích cực bảo tồn và phát huy di sản văn hóa truyền thống qua kiến trúc đền tháp, lễ hội, nghề gốm, dệt thổ cẩm, dân ca dân vũ, nhạc cụ dân gian, chữ viết, sử thi…

Đặc biệt, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã có những nỗ lực trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể ‘Nghệ thuật hát ngâm Ariya của người Chăm’ để trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt. Ngoài ra, địa phương này hiện có 80 di sản văn hóa đã được lập hồ sơ và xếp hạng, trong đó có một di sản được UNESCO ghi danh là ‘Nghệ thuật làm gốm của người Chăm’ – Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp.

Không chỉ có di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, đồng bào Chăm ở Ninh Thuận còn tự hào khi có 4 hiện vật được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia . Những hiện vật này không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa mà còn là niềm tự hào của người Chăm.

Các đền tháp, làng nghề và lễ hội truyền thống của đồng bào Chăm từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế đến tham quan, trải nghiệm, nghiên cứu và mua sắm sản phẩm thủ công truyền thống. Trong 6 tháng đầu năm 2025, tỉnh Ninh Thuận (cũ) đã đón khoảng 2,29 triệu lượt khách, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm trước. Tổng thu từ hoạt động du lịch ước đạt 2.970 tỷ đồng .

Với việc sáp nhập hai tỉnh Ninh Thuận và Khánh Hòa thành tỉnh Khánh Hòa mới, các chuyên gia và lãnh đạo địa phương tin rằng đây là ‘cơ hội vàng’ để ngành công nghiệp không khói phát triển mạnh mẽ. Tỉnh Khánh Hòa mới đang định hình ngành du lịch trở thành mũi nhọn kinh tế, với thế mạnh đa dạng như du lịch biển , du lịch năng lượng tái tạo , du lịch làng nghề và du lịch mua sắm đặc sản nông nghiệp công nghệ cao .

Sự kết hợp giữa các di sản văn hóa Chăm, Kinh, Raglay và các dân tộc khác sẽ tạo nên bức tranh văn hóa du lịch phong phú, hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế. Do đó, tỉnh Khánh Hòa mới cần tiếp tục đầu tư và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống để thúc đẩy du lịch phát triển.

Trên dãy Trường Sơn xanh thẳm, nơi những đám mây sà xuống tận mái nhà sàn, đồng bào Bru-Vân Kiều vẫn gìn giữ một phong tục truyền đời: lễ mừng lúa mới. Đây không chỉ là ngày hội của bản làng sau vụ mùa bội thu, mà còn là dịp thiêng liêng để người dân bày tỏ lòng biết ơn với trời đất, thần linh và tổ tiên đã phù hộ cho cây lúa trổ bông, trĩu hạt.

Lễ mừng lúa mới thường được tổ chức vào cuối vụ gặt, khi trong kho đã đầy lúa, trong lòng người đầy háo hức. Mỗi bản làng tổ chức lễ theo quy mô và tập tục riêng, nhưng tựu trung vẫn giữ được cốt lõi: biết ơn và cầu mong. Với người Bru-Vân Kiều, cây lúa không chỉ là thực phẩm, mà là linh hồn của sự sống, là nhịp đập của cả cộng đồng.

Trong sắc màu thổ cẩm và tiếng chiêng trầm bổng, lễ mừng cơm mới ngân lên giai điệu văn hóa dân tộc mộc mạc, sâu lắng và thấm đượm tình đất, tình người. Từ tờ mờ sáng, khói bếp đã tỏa lên từ từng nóc nhà. Những người phụ nữ trong bản thay nhau nấu xôi, đồ cơm, giã gạo nếp mới. Đĩa thịt rừng được tẩm ướp gia vị thơm nức, chum rượu cần đã được mở nắp, sẵn sàng cho buổi lễ lớn nhất trong năm.

Già làng Hồ Noi sẽ thực hiện nghi lễ chính thức. Trước bàn cúng, ông rì rầm khấn: “Ơi Giàng! Ơi thần lúa, thần núi, thần suối… xin nhận lễ của con cháu Bru-Vân Kiều. Cảm ơn đã cho mùa lúa tốt tươi, cho con cái được mạnh khỏe, bản làng được yên vui…”. Giọng khấn của già làng hòa trong làn khói của hương trầm, như kết nối giữa thế giới con người và thế giới linh thiêng.

Sau phần lễ là phần hội. Không khí nhanh chóng chuyển từ trầm mặc sang rộn ràng, tươi vui. Chiêng được mang ra, những thanh niên lực lưỡng vỗ trống, những cô gái khoác lên mình bộ váy thổ cẩm sặc sỡ, nhún nhảy theo nhịp nhạc núi rừng. Vũ điệu xoang Bru-Vân Kiều chậm rãi, dẻo dai, mang hơi thở của thiên nhiên, có núi, có sông, có gió rừng xào xạc trong từng bước chân.

Trải qua bao biến thiên của lịch sử và sự chuyển mình của đời sống hiện đại, lễ mừng lúa mới vẫn được người Bru-Vân Kiều trên dãy Trường Sơn gìn giữ như một phần máu thịt. Không chỉ là phong tục, lễ hội này còn là minh chứng cho bản sắc bền vững của một tộc người luôn sống hài hòa với thiên nhiên.

Ngày nay, chính quyền địa phương và các đồn Biên phòng đóng quân trên địa bàn luôn đồng hành cùng bà con trong việc phục dựng và tổ chức các lễ hội truyền thống. Nhiều trường học vùng cao còn đưa nội dung về lễ mừng lúa mới vào chương trình ngoại khóa, giúp học sinh người Bru-Vân Kiều hiểu và tự hào về truyền thống dân tộc mình.

Lễ mừng cơm mới không chỉ nói lên mối giao cảm giữa con người với thiên nhiên, mà còn là biểu tượng của sự cố kết cộng đồng, của tình cảm thủy chung, son sắt giữa người với người. Trong từng nắm cơm dẻo, từng điệu xoang nhịp nhàng, lễ mừng lúa mới là bản hòa ca của bản sắc, của ký ức cộng đồng được truyền từ đời này sang đời khác.