Trong một diễn biến chưa từng có trong lịch sử, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có chuyến thăm táo bạo đến trụ sở Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và công khai đề nghị Chủ tịch Jay Powell giảm lãi suất. Sự kiện này đã tạo ra một tiền lệ mới và gây chú ý rộng rãi trong cộng đồng tài chính và chính trị.

Ông Trump đã đến trụ sở Fed tại Washington và có cuộc gặp gỡ với Chủ tịch Powell, trong đó ông đã vỗ vai người đồng nghiệp và nói: “Tôi thực sự muốn ông giảm lãi suất”. Phản ứng của Powell, với nụ cười gượng gạo, cho thấy ông Trump đang công khai thách thức Fed.

Việc Tổng thống Mỹ đến tận Fed là một sự kiện cực kỳ hiếm, và chưa từng xảy ra trong bối cảnh căng thẳng như hiện nay, theo nhận định của ông David Wilcox, cựu quan chức Fed, hiện làm việc tại Viện Peterson.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Trump cũng công khai chỉ trích Chủ tịch Fed về chi phí cải tạo trụ sở của Ngân hàng trung ương quyền lực nhất thế giới. Chủ tịch Fed đã lên tiếng bác bỏ con số 3,1 tỷ USD mà ông Trump đưa ra liên quan đến dự án trùng tu tòa nhà Marriner S. Eccles.

Cuộc đối đầu này đã đánh dấu rạn nứt công khai lớn nhất giữa một tổng thống Mỹ và lãnh đạo Fed kể từ khi cơ quan này được trao quyền tự chủ khỏi Chính phủ vào năm 1951. Nhiều quan chức Fed đã bày tỏ lo lắng trước làn sóng tấn công ngày càng gay gắt của ông Trump nhằm vào ngân hàng trung ương này.

Đặc biệt, họ lo ngại rằng ông Trump có thể lấy lý do dự án sửa chữa vượt dự toán để cách chức Powell. “Rõ ràng đây là một tính toán khá thô thiển nhằm tìm cớ để bãi nhiệm Powell”, ông Wilcox nhận định.

“Tôi không tin có dấu hiệu nào cho thấy hành vi sai phạm hay lơ là trách nhiệm ở đây”, ông Daniel Tarullo, giáo sư luật Đại học Harvard, người từng là Phó Chủ tịch Giám sát của Fed, khẳng định.

Dù gần đây dư luận chủ yếu xoáy vào dự án nâng cấp trụ sở, nhưng điều khiến ông Trump bất bình hơn cả lại là việc Chủ tịch Powell kiên quyết giữ lãi suất ở mức cao. Hầu hết chuyên gia kinh tế dòng chính đều châm biếm những lý lẽ của ông Trump.

Một số nhà phân tích thậm chí so sánh ông với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan, người nổi tiếng với việc sa thải các lãnh đạo ngân hàng trung ương do bất đồng trong chính sách lãi suất. Tuy nhiên, quan điểm của ông Trump lại vẫn rất được lòng nhóm cử tri trung thành, vốn xưa nay chẳng mấy tin tưởng vào Fed.

“Một khi đã bước vào cuộc chiến dư luận thì quả thực rất khó giành phần thắng”, một cựu lãnh đạo cấp cao của ngân hàng trung ương chia sẻ.

Nhiều cựu quan chức Fed cũng nhận định, các đòn công kích không ngớt của ông Trump đang gây tổn thương nặng nề đến tinh thần của đội ngũ nhân viên, những người luôn xem mình là người bảo vệ sứ mệnh mà Quốc hội Mỹ phó thác cho Fed: giữ cho nền kinh tế quốc gia ổn định.

Về phần mình, Chủ tịch Powell khẳng định ông sẽ không rời vị trí trước thời hạn nhiệm kỳ kết thúc vào tháng 05/2026.

Giá vàng thế giới đã chứng kiến một sự sụt giảm đáng kể sau khi loạt số liệu kinh tế mới nhất của Mỹ được công bố, cho thấy nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn đang tăng trưởng mạnh mẽ. Ngày 16.7, Bộ Lao động Mỹ đã công bố số liệu về số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu trong tuần kết thúc ngày 12.7, với 221.000 đơn, thấp hơn nhiều so với dự báo 235.000 và giảm so với mức 228.000 đơn của tuần trước đó. Điều này cho thấy thị trường lao động Mỹ vẫn đang ổn định và tạo ra một bức tranh tích cực về tình hình kinh tế.

Cùng ngày, Bộ Thương mại Mỹ thông báo doanh số bán lẻ trong tháng 6 đã tăng 0,6% so với tháng trước, vượt xa mức dự báo chỉ 0,1%. Mức tăng này đã đảo chiều hoàn toàn so với đợt giảm 0,9% của tháng 5. Tính theo năm, doanh số bán lẻ tăng 4,1%. Các số liệu kinh tế tích cực này đã gây áp lực lên giá vàng, khi các nhà đầu tư bắt đầu kỳ vọng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) sẽ duy trì chính sách tiền tệ trung lập.

Chris Zaccarelli, Giám đốc đầu tư tại Northlight Asset Management, nhận định rằng các con số vừa công bố cho thấy người tiêu dùng Mỹ vẫn đang chi tiêu mạnh mẽ và hỗ trợ đà tăng trưởng của nền kinh tế. Ông cũng lưu ý rằng các số liệu này sẽ giúp FED duy trì lãi suất ở mức hiện tại, gây áp lực lên giá vàng.

Một yếu tố khác cũng gây áp lực lên giá vàng là báo cáo khảo sát từ chi nhánh FED Philadelphia, cho thấy hoạt động sản xuất tại khu vực này đã bất ngờ quay trở lại vùng tăng trưởng trong tháng 7. Báo cáo này cũng chỉ ra rằng các thành phần chính như đơn hàng mới, lượng hàng vận chuyển và chỉ số việc làm đều tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 2.

Ngay sau khi dữ liệu được công bố, giá vàng đã bị bán tháo mạnh, rơi xuống mức 3.312,66 USD/ounce, trước khi hồi nhẹ trở lại. Giới phân tích cho rằng loạt dữ liệu tích cực về việc làm, chi tiêu tiêu dùng và sản xuất đang làm giảm nhu cầu nắm giữ vàng như một tài sản phòng ngừa rủi ro.

Hiện tại, giá vàng đang ở mức 2.395,2 USD/ounce, giảm 24,2 USD/ounce so với giao dịch đầu phiên. Trong thời gian tới, dự báo giá vàng sẽ biến động theo các thông tin kinh tế tiếp theo từ Mỹ cũng như diễn biến của chính sách tiền tệ toàn cầu.

Xu hướng này cũng phù hợp với phân tích của các chuyên gia trong ngành. Tổng thể, thị trường vàng đang chịu sức ép lớn khi các chỉ số kinh tế Mỹ cho thấy sự phục hồi vững chắc. Dự báo chi tiết hơn về viễn cảnh giá vàng có thể đạt ngưỡng 2.400 USD/ounce trong ngắn hạn. Một số ý kiến nhận định đầu tư vàng vẫn tiềm năng bởi những rủi ro không lường trước toàn cầu.

Thị trường bán lẻ Mỹ, nền kinh tế số 1 thế giới, vừa ghi nhận sự chậm lại trong tăng trưởng doanh số bán lẻ trong 6 tháng đầu năm. Theo số liệu mới công bố của Liên đoàn bán lẻ Mỹ, doanh số bán lẻ không bao gồm ô tô và xăng dầu trong tháng 6 đã giảm 0,33% so với tháng 5. Sự sụt giảm này cho thấy tâm lý lo lắng của người tiêu dùng trước các biến động về thuế quan đang ngày càng rõ nét.

Trong 9 hạng mục bán lẻ của tháng 6, chỉ có hai danh mục ghi nhận doanh số tăng, đó là hàng điện tử và dụng cụ thể thao. Ngược lại, các mặt hàng như may mặc, hàng tiêu dùng nhanh và thực phẩm lại ghi nhận sự giảm sút. Sự sụt giảm trong doanh số bán lẻ này có thể là dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng Mỹ đang ngày càng lo ngại về những tác động tiêu cực từ cuộc chiến thương mại và việc tăng thuế nhập khẩu.

Ông Gary Thanh Nguyen, một nhà kinh doanh tại bang Maryland, Mỹ, chia sẻ về sự tăng giá của các mặt hàng: “Trước đây, tôi mua thịt bò với giá 6,5 đến 7 đồng một pound, nhưng bây giờ giá đã tăng lên trên 10 đồng một pound, tương đương tăng khoảng 3 đồng.” Ông cho biết đã được thông báo về việc tăng giá này từ hơn một tháng trước. Việc tăng giá này không chỉ xảy ra với thịt bò mà còn với nhiều mặt hàng khác do tác động của thuế nhập khẩu.

Bà Trae Bodge, một chuyên gia bán lẻ hàng đầu tại Mỹ, nhận định: “Rõ ràng, thuế quan có liên quan chặt chẽ đến việc tăng giá, mặc dù mức tăng chưa cao như trong vài tháng qua. Nhiều nhà bán lẻ đang thực hiện việc tăng giá một cách âm thầm, và người tiêu dùng có thể không nhận thức được điều này nếu không theo dõi sát sao.” Bà cũng cho rằng, mặc dù người tiêu dùng vẫn có xu hướng chi tiêu, nhưng họ đang ngày càng trở nên thận trọng hơn trong việc ra quyết định mua hàng.

Sự trầm lắng của doanh số bán lẻ hiện nay phần nào phản ánh tâm trạng chờ đợi và lo lắng của người tiêu dùng trước những vấn đề kinh tế và biến động về thuế quan. Hiện tại, lượng hàng tồn kho đang nhiều hơn so với cùng kỳ các năm trước, do các doanh nghiệp đã tích cực nhập hàng khi thuế nhập khẩu ở mức 10%. Tuy nhiên, sau khi áp dụng mức thuế mới từ ngày 1/8, việc nhập khẩu hàng hóa dự báo sẽ chậm lại trong một thời gian để tiêu thụ hết hàng tồn kho.

Điều này sẽ tác động trực tiếp đến đơn hàng của nhiều doanh nghiệp xuất khẩu vào thị trường Mỹ từ khoảng tháng 9 trở đi. Các doanh nghiệp xuất khẩu cần phải có kế hoạch và chiến lược cụ thể để đối phó với những biến động về thuế quan và thị trường bán lẻ Mỹ trong thời gian tới.

Liên minh châu Âu (EU) hiện đang đối mặt với nguy cơ suy giảm tăng trưởng và gián đoạn giao thương với Mỹ nếu mức thuế quan 30% đối với hàng nhập khẩu từ khối này của Tổng thống Donald Trump có hiệu lực từ ngày 1/8. Trong cuộc họp với các bộ trưởng và quan chức của 27 nước thành viên EU, Cao ủy Thương mại EU Maros Sefcovic cho rằng mức thuế 30% mà ông Trump công bố cuối tuần trước là quá cao và có thể được xem như cấm giao thương.

Mỹ hiện là đối tác thương mại lớn nhất của EU, chiếm 20% tổng kim ngạch xuất khẩu của khối này trong năm ngoái. Tổng thống Trump bất bình với khoản thâm hụt hàng hóa 235 tỷ USD với EU, bất chấp Mỹ thặng dư về dịch vụ. Các nhà kinh tế tại Ngân hàng Barclays ước tính nếu thuế quan trung bình ở mức 35% đối với hàng hóa EU, bao gồm thuế đối ứng và thuế theo ngành, kết hợp thuế trả đũa 10% từ Brussels, sẽ làm giảm 0,7 điểm phần trăm GDP của khu vực đồng euro. Điều này có thể bào mòn phần lớn mức tăng trưởng vốn đã rất thấp của eurozone và EU trong năm ngoái.

Tại Đức, Viện Kinh tế IW ước tính thuế quan 20-50% sẽ khiến nền kinh tế 4.300 tỷ euro của nước này thiệt hại hơn 200 tỷ euro từ nay đến 2028. Điều này có thể làm đảo lộn kế hoạch giảm thuế và chi tiêu cho nâng cấp cơ sở hạ tầng của Thủ tướng Friedrich Merz. Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Đức Volker Treier kêu gọi hành động nhanh để ngăn chặn ‘sự sụp đổ thương mại xuyên Đại Tây Dương’.

Trong cuộc họp ở Brussels hôm 14/7, các bộ trưởng châu Âu vẫn tin rằng họ có thể thuyết phục được Tổng thống Trump và đạt được một thỏa thuận trước thời hạn 1/8. Tuy nhiên, những thay đổi thất thường trong thái độ của ông Trump với Liên minh châu Âu khiến mối đe dọa thuế quan mức 30% hiện hữu. Nếu mức thuế 30% có hiệu lực, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) có thể phải cắt giảm lãi suất để kích thích kinh tế.

Về lâu dài, EU sẽ phải tìm cách bù đắp sụt giảm hoạt động kinh tế để duy trì khả năng hiện thực hóa các tham vọng từ chăm sóc dân số già đến chi tiêu cho quân sự. EU đang nỗ lực đa dạng hóa xuất khẩu và đạt được một số thỏa thuận sơ bộ với đối tác mới. Tuy nhiên, việc hoàn tất các thỏa thuận lớn như EU – Mercosur vẫn chậm trễ.

Một số nhà quan sát cho rằng thế đối đầu với ông Trump chính là cú hích mà EU cần để hoàn tất các cải cách nội bộ đã bị trì hoãn lâu nay.