Sức khỏe tâm thần đang trở thành một vấn đề ngày càng quan trọng trong xã hội hiện đại. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các vấn đề sức khỏe tâm thần như trầm cảm và lo âu có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính như bệnh tim mạch, tiểu đường và các vấn đề về tiêu hóa. Không chỉ vậy, căng thẳng kéo dài và các vấn đề sức khỏe tâm thần còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị nhiễm bệnh hơn.

Tại Việt Nam, số người gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần ngày càng tăng cao. Theo Bộ Y tế, tỷ lệ mắc rối loạn tâm thần thường gặp là 14,9% dân số, nghĩa là có gần 15 triệu người. Trong đó, trầm cảm, lo âu chiếm tỷ lệ cao, tới 5-6% dân số. Không chỉ người lớn, trẻ em cũng không ngoại lệ, với khoảng 12% trẻ em có nhu cầu về các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần.

Tiến sĩ Ngô Xuân Điệp, giảng viên Khoa Tâm lý, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh, cho biết stress, rối loạn lo âu, trầm cảm, rối loạn ám ảnh cưỡng chế, rối loạn ám ảnh sâu, kiệt sức nghề nghiệp,… là các bệnh tâm lý phổ biến hiện nay. Ông cũng nhấn mạnh rằng trong xã hội hiện đại, mỗi người thường có rất nhiều mối quan hệ, đóng nhiều vai trò khác nhau, dẫn đến áp lực và stress.

Liệu pháp cải thiện sức khỏe tâm thần bao gồm liệu pháp hóa dược, liệu pháp tâm lý, liệu pháp sốc điện. Bác sĩ Nguyễn Thúy Nga, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị (Hà Nội), khuyến cáo rằng bệnh tâm thần có thể phòng ngừa được nếu có kiến thức và phát hiện sớm. Hạn chế và loại trừ các sang chấn tâm lý, tạo môi trường sống lành mạnh là cách phòng ngừa hiệu quả.

Ngoài ra, TS Ngô Xuân Điệp cũng cho rằng có nhiều cách để cải thiện sức khỏe tinh thần của bản thân, như trò chuyện, chia sẻ, thư giãn, du lịch, nghe nhạc, khiêu vũ, học những môn nghệ thuật yêu thích… Những cách này có thể tạo cảm xúc tích cực, từ đó sinh ra các hoocmone tốt, giúp người bệnh chữa lành. Việc duy trì các hoạt động lành mạnh và tích cực có thể giúp cải thiện sức khỏe tâm thần một cách hiệu quả.

Để nâng cao nhận thức về sức khỏe tâm thần, các chuyên gia y tế và cộng đồng cần tích cực tuyên truyền, giáo dục về các vấn đề sức khỏe tâm thần, giúp mọi người hiểu rõ hơn về các bệnh tâm lý và cách phòng ngừa. Đồng thời, việc tạo dựng một môi trường sống hỗ trợ, nơi mọi người có thể thoải mái chia sẻ và tìm kiếm sự giúp đỡ khi cần thiết, cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện sức khỏe tâm thần.

Thái Lan đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng y tế công cộng nghiêm trọng khi số lượng người dân gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần tăng mạnh và tỷ lệ sinh đang ở mức thấp kỷ lục. Theo báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 do Quỹ Phát triển sức khỏe (ThaiHealth) và Đại học Mahidol công bố, hiện có 13,4 triệu người Thái gặp vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc rối loạn tâm lý.

Đáng chú ý, tỷ lệ tự tử tại Thái Lan đã tăng liên tục trong một thập kỷ qua, và nhóm thanh thiếu niên từ 15-29 tuổi đang phải chịu áp lực lớn từ nhiều phía, bao gồm áp lực học tập, ảnh hưởng của mạng xã hội và kỳ vọng xã hội nặng nề. Bên cạnh đó, nhóm trung niên từ 45-59 tuổi cũng ghi nhận mức độ hạnh phúc thấp nhất từng có, phản ánh sự mong manh về cảm xúc trong giai đoạn chuyển tiếp của cuộc đời.

Mặc dù một phần ba dân số Thái có hiểu biết nhất định về sức khỏe tâm thần, nhiều định kiến vẫn tồn tại. Báo cáo cũng nhấn mạnh tỷ lệ sinh tại Thái Lan đã chạm đáy – mức thấp nhất trong lịch sử quốc gia. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ những thay đổi về kinh tế – xã hội, như vai trò của phụ nữ thay đổi, chi phí sinh hoạt gia tăng và giới trẻ ưu tiên sự độc lập và cân bằng công việc – cuộc sống.

Các chuyên gia nhận định rằng ngay cả tại những quốc gia có chính sách khuyến khích sinh, việc tăng mong muốn sinh con vẫn là một thách thức. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho xã hội Thái trong việc điều chỉnh và chuẩn bị cho các hệ quả lâu dài.

Ngoài sức khỏe tâm thần và dân số, báo cáo sức khỏe Thái Lan 2025 còn chỉ ra những vấn đề y tế nổi bật khác tại nước này như thuốc lá điện tử, cần sa y tế và tác động xã hội của các sòng bạc. Những vấn đề này đòi hỏi sự quan tâm và giải quyết kịp thời để đảm bảo sức khỏe và hạnh phúc của người dân Thái Lan.

Tương tự, Hàn Quốc cũng đang đối mặt với thách thức dân số già và tỷ lệ sinh thấp nhất thế giới. Để giải quyết vấn đề này, Hàn Quốc đang đặt cược mạnh mẽ vào công nghệ robot thông qua sự kết hợp giữa các tập đoàn tư nhân và chính sách quốc gia. Hy vọng rằng, những nỗ lực này sẽ giúp Hàn Quốc và Thái Lan tìm ra giải pháp cho những thách thức y tế và dân số đang tồn tại.