Iran đã tuyên bố sẽ tái thiết và tăng cường quân đội của mình, đồng thời tìm kiếm vũ khí hiện đại để chuẩn bị cho một cuộc chiến kéo dài 10 năm sau xung đột với Mỹ và Israel. Chuẩn tướng Mohammad Reza Ashtiani, Phó Tổng Tham mưu trưởng quân đội Iran, đã khẳng định rằng Tehran đã chuẩn bị đủ nguồn lực để duy trì chiến sự dài hạn nếu cần thiết.

Trong một phát biểu trên truyền hình nhà nước ngày 14/7, ông Ashtiani cho biết: “Chúng tôi có đủ nguồn cung để chiến đấu trong 10 năm nếu tình hình đòi hỏi”. Ông nhấn mạnh rằng yếu tố then chốt trong các cuộc đối đầu không chỉ là vũ khí, mà còn là tinh thần chiến đấu. Iran gần như không bị tổn thất về trang bị trong đợt giao tranh hồi tháng 6.

Tehran cũng coi giai đoạn hậu xung đột là thời điểm để thể hiện khả năng chịu đựng chiến lược, đồng thời khẳng định nước này đã sẵn sàng cho các kịch bản đối đầu kéo dài. Dự luật tăng cường năng lực quân đội và nâng mức chi tiêu quốc phòng đã được thông qua, nhận được sự ủng hộ của 120 nghị sĩ và nhiều khả năng sẽ được thông qua trong kỳ họp tới.

Dự luật này sẽ đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách quốc phòng của Iran, kết hợp động lực hậu xung đột với nền tảng thể chế và ngân sách được hậu thuẫn mạnh mẽ. Từ tháng 10/2024, Iran đã thông báo tăng ngân sách quốc phòng lên tới 200%, nâng tổng chi tiêu quốc phòng dự kiến cho năm 2025 lên 46 tỷ USD – mức cao nhất từ trước đến nay.

Iran cũng tăng cường hợp tác với Nga và tìm kiếm công nghệ phương Tây để hiện đại hóa quân đội. Một báo cáo của Reuters hồi tháng 1/2025 tiết lộ Iran đã mua một số lượng chưa xác định tiêm kích Su-35 do Nga sản xuất. Iran cũng đang tìm cách mua công nghệ tên lửa từ châu Âu.

Hoạt động mua sắm thiết bị liên quan tới chương trình tên lửa của Iran tại Đức vẫn ở mức cao và đang tăng lên. Các nỗ lực này không phải không có kết quả, UAV tự sát do Iran sản xuất, được Nga sử dụng tại Ukraine, chứa hơn 50 linh kiện điện tử có xuất xứ phương Tây, được nhập khẩu qua các nước trung gian.

Một trong những sự kiện được cho là có tác động lớn đến thay đổi chiến lược của Iran là vụ không kích nhằm vào cơ sở ngầm bí mật tại Tehran hôm 16/6, vụ việc mà truyền thông nhà nước Iran mô tả là “âm mưu ám sát Tổng thống”. Tổng thống Masoud Pezeshkian được cho là bị thương trong lúc thoát ra ngoài qua một hầm khẩn cấp.

Thông tin chưa được các nguồn độc lập xác nhận và phía Israel không đưa ra bình luận. Tuy nhiên, trong một cuộc trả lời phỏng vấn với nhà báo Mỹ Tucker Carlson, ông Pezeshkian tiết lộ: “Israel đã cố gắng ám sát tôi trong cuộc chiến đó”.

Vụ việc, nếu được xác thực, không chỉ cho thấy mức độ leo thang của xung đột Israel – Iran mà còn là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự đồng thuận trong bộ máy chính trị Tehran đối với các biện pháp tăng cường phòng thủ, cả về ngân sách lẫn thể chế.

Sự kết hợp giữa các phát biểu cứng rắn, động thái lập pháp và tăng ngân sách quốc phòng cho thấy Iran đang tái cấu trúc toàn diện chiến lược an ninh quốc gia theo hướng “chiến tranh bền vững”. Trong học thuyết mới, Iran đặt trọng tâm vào khả năng tự lực, huy động kinh tế trong nước và hợp tác chiến lược với các đối tác như Nga để bù đắp cho sự cô lập quốc tế.

Reuters

Mỹ và Nga vừa có những động thái mới liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran, làm dấy lên hy vọng về một thỏa thuận hạt nhân mới. Tuy nhiên, thông tin về việc Tổng thống Nga Vladimir Putin “khuyến khích” Iran từ bỏ quyền làm giàu uranium đã bị Bộ Ngoại giao Nga bác bỏ.

Trang tin Axios ngày 12-7 dẫn nguồn tin giấu tên cho biết Tổng thống Putin đã đưa ra đề nghị này trong nỗ lực nhằm đạt được một thỏa thuận hạt nhân mới với Iran. Tuy nhiên, ngay sau đó, Bộ Ngoại giao Nga đã lên tiếng bác bỏ thông tin này, gọi nó là một phần của “chiến dịch vu khống chính trị” nhằm làm tăng căng thẳng xung quanh chương trình hạt nhân của Iran.

Matxcơva và Tehran duy trì mối quan hệ thân thiết, và Nga được cho là đã cung cấp sự hỗ trợ quan trọng cho Iran. Bộ Ngoại giao Nga khẳng định rằng họ luôn nhấn mạnh sự cần thiết phải giải quyết cuộc khủng hoảng liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran thông qua các biện pháp chính trị và ngoại giao.

Trong khi đó, các nước phương Tây và Israel vẫn nghi ngờ về chương trình hạt nhân của Iran, cho rằng Tehran đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Iran đã nhiều lần bác bỏ nghi ngờ này, khẳng định quyền “không thể thương lượng” của mình trong việc phát triển chương trình hạt nhân dân sự.

Mối quan hệ giữa Nga và Iran gần đây đã thu hút sự chú ý, đặc biệt là sau khi Mỹ tham gia vào chiến dịch không kích Iran cùng Israel hồi tháng 6. Dù vậy, Nga vẫn tiếp tục ủng hộ quyền sử dụng công nghệ hạt nhân vì mục đích dân sự của Iran.

Các cuộc đàm phán giữa Tehran và Washington nhằm đóng băng chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt kinh tế đã bị đình chỉ sau cuộc xung đột kéo dài 12 ngày bắt đầu từ ngày 13-6. Mỹ sau đó đã không kích vào các cơ sở làm giàu uranium và địa điểm hạt nhân của Iran.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu Nga và Iran có thể đạt được một thỏa thuận hạt nhân mới hay không. Tuy nhiên, việc Bộ Ngoại giao Nga bác bỏ thông tin về đề nghị của Tổng thống Putin cho thấy rằng, tình hình vẫn còn nhiều phức tạp và cần được tiếp tục theo dõi.

Các cuộc tấn công của Israel và Mỹ nhằm vào Iran để ngăn chặn nước này phát triển vũ khí hạt nhân đang gây ra những hậu quả ngược và có thể tạo ra một tiền lệ nguy hiểm cho khu vực.

Ngày 13/6, Israel đã phát động Chiến dịch Sư tử trỗi dậy, một chiến dịch quân sự quy mô lớn nhắm vào các nhà khoa học hạt nhân, tướng lĩnh quân đội và thành viên chủ chốt của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran. Tuy nhiên, Israel vẫn gặp khó khăn khi đối mặt với các cơ sở hạt nhân được gia cố kiên cố của Iran.

Chỉ vài ngày sau, vào ngày 21/6, Mỹ đã triển khai các cuộc không kích chính xác bằng máy bay ném bom tàng hình B-2, nhắm vào các địa điểm trọng yếu như Fordow, Natanz và Isfahan. Mục tiêu của các cuộc tấn công này là làm tê liệt khả năng hạt nhân chiến lược của Iran.

Xung đột này đã phơi bày một thực tế đáng lo ngại: nguy cơ gia tăng phổ biến vũ khí hạt nhân trong một khu vực vốn đã bất ổn như Trung Đông. Từ năm 2006, Iran đã chịu các lệnh trừng phạt quốc tế sau khi bị cáo buộc không tuân thủ quy định của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).

Chính quyền cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama đã nỗ lực giải quyết vấn đề qua ngoại giao, dẫn đến Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA) năm 2015. Tuy nhiên, quyết định của chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump rút khỏi JCPOA vào năm 2018 đã kích hoạt chuỗi phản ứng ngược. Tehran đã giảm cam kết và tái khởi động các hoạt động làm giàu uranium.

Theo báo cáo mới nhất của IAEA, Iran hiện sở hữu hơn 400kg uranium làm giàu ở mức 60%. Nếu được tinh luyện tiếp đến 90%, lượng này đủ để sản xuất từ 10 đến 12 đầu đạn hạt nhân.

Bài học lịch sử cho thấy Israel từng thực hiện chiến lược tương tự khi phá hủy lò phản ứng hạt nhân của Iraq (1981) và Syria (2007). Tuy nhiên, chương trình hạt nhân của Iran phức tạp và kiên cố hơn rất nhiều. Mối đe dọa không dừng lại ở Iran. Nếu Tehran chính thức từ bỏ Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân (NPT), cánh cửa hợp pháp cho việc phát triển vũ khí hạt nhân sẽ rộng mở.

Trong bối cảnh đó, giải pháp duy nhất có tính bền vững vẫn là ngoại giao thực chất, một thỏa thuận hạt nhân mới với các điều khoản xác minh chặt chẽ, sự hiện diện trở lại của IAEA và lộ trình dỡ bỏ trừng phạt có điều kiện.

Mỹ, Anh, Pháp và Đức đã thống nhất về một thời hạn “trên thực tế” là cuối tháng sau để đạt được thỏa thuận hạt nhân với Iran. Nếu không đạt được thỏa thuận, các nước phương Tây sẽ tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc lên Tehran.

Thông tin trên được Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot xác nhận. Ông cho biết rằng nếu không có cam kết chắc chắn từ Iran, các bên sẽ áp đặt các biện pháp cấm vận về vũ khí, ngân hàng và thiết bị hạt nhân lên Iran chậm nhất vào cuối tháng 8. Điều này thể hiện sự quyết tâm của các nước phương Tây trong việc đạt được một thỏa thuận hạt nhân toàn diện với Iran.

Trong khi đó, Cố vấn của Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei, ông Ali Velayati, đã lên tiếng về lập trường của Tehran. Ông khẳng định rằng Iran từ chối đối thoại nếu Mỹ ép buộc nước này từ bỏ việc làm giàu uranium. Đây là một trong những điểm bất đồng chính giữa Iran và các nước phương Tây trong các cuộc đàm phán hạt nhân.

Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran và các nước phương Tây, bao gồm Mỹ, Anh, Pháp và Đức, đang diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng về chương trình hạt nhân của Tehran. Iran đã bị các biện pháp trừng phạt kinh tế nghiêm trọng trong nhiều năm qua do chương trình hạt nhân của mình, và các bên đang tìm kiếm một giải pháp toàn diện để giải quyết vấn đề này.

Nếu đạt được thỏa thuận hạt nhân, các biện pháp trừng phạt đối với Iran có thể sẽ được giảm nhẹ hoặc dỡ bỏ. Tuy nhiên, nếu không đạt được thỏa thuận, các nước phương Tây sẽ tái áp đặt các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc lên Tehran, điều này có thể sẽ gây ra những hậu quả kinh tế và chính trị nghiêm trọng cho Iran.

Thỏa thuận hạt nhân giữa Iran và các nước phương Tây sẽ có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với an ninh khu vực mà còn đối với thị trường năng lượng toàn cầu. Iran là một trong những nước có trữ lượng dầu mỏ lớn nhất thế giới, và việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt có thể sẽ giúp Tehran tăng cường sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ.

Xem thêm: Reuters

Lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, mới đây đã lên tiếng cáo buộc Israel đứng sau các nỗ lực kích động bất ổn và lật đổ chính quyền tại Iran trong cuộc xung đột gần đây. Tuyên bố của ông được đưa ra sau khi Tehran đã trải qua 12 ngày căng thẳng, trong đó có các cuộc không kích của Israel nhằm vào những mục tiêu quan trọng và hạ sát nhiều sĩ quan cấp cao cũng như nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran.

Ông Khamenei cho rằng, mục tiêu của Israel là làm suy yếu thể chế ở Iran bằng cách nhắm vào những nhân vật quan trọng và các cơ sở nhạy cảm. Lãnh tụ tối cao Iran cảnh báo rằng Tehran sẵn sàng thực hiện các biện pháp đáp trả mạnh mẽ hơn nếu cần thiết, đồng thời nhấn mạnh rằng Iran sẽ không dễ dàng bị khuất phục trước các hành động khiêu khích của “kẻ thù”.

Trước đó, vào tháng trước, Israel đã tiến hành một loạt các cuộc tấn công vào các mục tiêu trọng yếu ở Iran, làm căng thẳng tình hình khu vực lên mức cao nhất. Iran đã phản ứng quyết liệt với chiến dịch Lời hứa Đích thực, phóng nhiều máy bay không người lái và tên lửa vào lãnh thổ Israel. Đây là một bước đi nhằm thể hiện sức mạnh và khả năng đáp trả của Iran trước các hành động của Israel.

Trong một diễn biến khác, ông Khamenei cũng đề cập đến việc Iran tấn công tên lửa vào căn cứ Al Udeid của Mỹ ở Qatar. Lãnh tụ tối cao Iran cho rằng căn cứ này là một khu vực cực kỳ nhạy cảm của Mỹ và việc Iran sẵn sàng đối mặt với sức mạnh của Mỹ và Israel là rất đáng tán dương. Điều này thể hiện sự tự tin và khả năng đối đầu của Iran với các thế lực lớn trong khu vực.

Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran đã bị đình trệ từ khi giao tranh xảy ra. Tuy nhiên, Iran tái khẳng định vẫn để ngỏ khả năng ngoại giao với điều kiện Mỹ phải cam kết không hành động quân sự chống lại Tehran. Đây là một tín hiệu cho thấy Iran vẫn mở cửa cho các nỗ lực ngoại giao, nhưng cũng sẵn sàng bảo vệ mình bằng mọi biện pháp cần thiết.

Tình hình khu vực hiện nay đang rất căng thẳng với các cuộc xung đột và các hành động quân sự liên tiếp diễn ra. Việc các bên liên quan tìm kiếm giải pháp hòa bình và giảm căng thẳng là rất quan trọng để đảm bảo ổn định và an ninh cho toàn khu vực.

Lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, đưa ra nhận định rằng Israel đã chủ động lên kế hoạch và thực hiện cuộc xung đột vào tháng 6 vừa qua với mục đích làm suy yếu hệ thống của Iran thông qua việc nhắm vào các nhân vật quan trọng và các trung tâm nhạy cảm.

Trong một bài phát biểu được truyền hình nhà nước đăng tải vào ngày 16 tháng 7, ông Khamenei cho biết ông tin rằng hành động của Israel trong cuộc xung đột nhằm gây ra sự bất ổn và kích động người dân xuống đường để lật đổ hệ thống chính trị của Iran. Cuộc xung đột bắt đầu từ ngày 13 tháng 6 khi Israel tiến hành một cuộc không kích mạnh mẽ vào Iran, dẫn đến cái chết của hàng loạt chỉ huy quân sự cấp cao và nhà khoa học hạt nhân.

Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày, trong đó Mỹ cũng tham gia vào các cuộc oanh tạc nhằm vào 3 cơ sở hạt nhân của Iran. Lãnh tụ tối cao Iran đã cảnh báo rằng nước này sẵn sàng đáp trả bất kỳ cuộc tấn công nào khác và có khả năng tung ra đòn tấn công mạnh hơn so với cuộc xung đột trong tháng trước.

Ông Khamenei cũng nhấn mạnh rằng Iran đã phóng tên lửa về phía lãnh thổ Israel và tấn công căn cứ Al-Udeid của Mỹ tại Qatar trong cuộc xung đột vừa qua. Hiện tại, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran và Mỹ vẫn chưa được khôi phục. Iran đang yêu cầu Mỹ đảm bảo sẽ không tiếp tục có hành động quân sự.

Mỹ và 3 nước lớn tại châu Âu đã đặt ra hạn chót vào cuối tháng 8 để Iran tìm kiếm một thỏa thuận. Nếu quá hạn chót này, châu Âu sẽ khôi phục lại các biện pháp cấm vận lên Tehran. Cuộc đàm phán đang ở giai đoạn quan trọng và các bên đang nỗ lực để đạt được một thỏa thuận trước khi hạn chót được áp dụng.

Trong bối cảnh căng thẳng giữa Iran và Israel, cũng như giữa Iran và Mỹ, các nỗ lực ngoại giao đang được tiếp tục để giảm thiểu căng thẳng và tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho các vấn đề tồn tại.

Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày gần đây giữa Israel và Iran đã hé lộ một chương mới trong lĩnh vực chiến tranh tâm lý, nơi mạng xã hội, thông tin giả, và trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành những công cụ chiến lược mới, mang tính nguy hiểm không kém gì tên lửa. Sự phát triển của AI và mạng xã hội đã làm thay đổi đáng kể cục diện của chiến tranh thông tin, cho phép các quốc gia phản ứng nhanh chóng trước các sự kiện và tiếp cận cả người dân trong nước lẫn cộng đồng quốc tế một cách thuyết phục hơn bao giờ hết.

Vài giờ trước khi Israel tiến hành cuộc không kích vào nhà tù Evin ở Tehran vào ngày 23/6, một loạt bài đăng bằng tiếng Ba Tư đã xuất hiện trên mạng xã hội. Các bài viết này dự báo về vụ tấn công sắp tới và kêu gọi người dân Iran đến giải cứu tù nhân. Ngay sau đó, một đoạn video lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội X và Telegram, được cho là ghi lại cảnh nổ ở cổng vào nhà tù Evin. Tuy nhiên, thực tế vụ không kích确实 đã xảy ra, nhưng các bài đăng và đoạn video kèm theo không phản ánh chính xác sự kiện.

Cả Israel và Iran dường như đã chuyển đổi mạng xã hội thành chiến trường kỹ thuật số, sử dụng thông tin giả và chiến thuật đánh lạc hướng để ảnh hưởng đến diễn biến thực tế, bên cạnh các cuộc tấn công bằng tên lửa đã gây ra hàng trăm thương vong và làm tăng căng thẳng ở Trung Đông. Mức độ và cường độ của cuộc chiến thông tin này đã vượt xa những gì đã từng diễn ra trước đây.

Chiến tranh thông tin, hay còn gọi là chiến tranh tâm lý (psyops), không phải là một khái niệm mới. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng cuộc xung đột giữa Israel và Iran lần này có quy mô lớn hơn và mục tiêu cụ thể hơn, được hàng triệu người chứng kiến trực tiếp qua màn hình điện thoại trong lúc các cuộc xung đột đang diễn ra.

Phía Iran được cho là đã gửi cảnh báo bằng tiếng Hebrew tới hàng nghìn điện thoại di động tại Israel, khuyên người nhận tránh các hầm trú ẩn vì các tay súng đang lên kế hoạch đột nhập và tấn công người bên trong. Ngược lại, một mạng lưới tài khoản được cho là của Israel đã đăng tải các nội dung bằng tiếng Ba Tư nhằm làm suy giảm niềm tin của người dân Iran vào chính phủ, bao gồm cả các video do AI tạo ra với giọng đọc của một “người phụ nữ” ảo.

Giáo sư James J.F. Forest thuộc Đại học Massachusetts Lowell nhận định: “Chắc chắn đây là một kỷ nguyên mới của chiến tranh ảnh hưởng. Chưa từng có thời điểm nào trong lịch sử mà quy mô tuyên truyền có thể được mở rộng đến mức này”.

Cả Israel và Iran được cho là đã tiến hành các chiến dịch ảnh hưởng, đồng thời tận dụng AI để mở rộng phạm vi tác động. Giáo sư Hany Farid (Đại học California, Berkeley) cho biết video giả mạo cảnh nổ ở nhà tù Evin là một ví dụ điển hình cho trình độ công nghệ ngày càng tinh vi của các bên.

Ông Farid so sánh mức độ lan truyền hiện nay với thời Thế chiến II, khi các quốc gia chỉ có thể phát thông điệp qua tờ rơi hoặc sóng phát thanh: “Khi đó, bạn có một thông điệp gửi tới nhiều người. Giờ bạn có thể phát một triệu thông điệp tới một triệu người khác nhau. Điều đó tạo ra sự khác biệt rất lớn”.

Một công ty phân tích thông tin, NewsGuard, xác nhận phía Iran đã phát tán ít nhất 28 thông tin sai lệch qua mạng xã hội và các kênh truyền thông. AI giờ không chỉ dịch nội dung sang các ngôn ngữ khác mà còn điều chỉnh sắc thái cho phù hợp với từng nhóm người xem.

Giới chuyên gia cảnh báo rằng những gì đang diễn ra giữa Israel và Iran là hình mẫu cho loại hình chiến tranh trong tương lai – nơi thông tin giả, nội dung do AI tạo ra và mạng xã hội có thể được sử dụng như vũ khí chiến lược, song hành cùng tên lửa và xe tăng.

Israel tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công vào Syria, bất chấp những nỗ lực của Mỹ nhằm thúc đẩy quá trình bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia. Các hành động quân sự này diễn ra trong bối cảnh chính phủ mới tại Syria thể hiện thái độ thù địch với Cộng hòa Hồi giáo Iran, một đối thủ chiến lược của Israel.

Quân đội Syria đã triển khai lực lượng vào thành trì của cộng đồng người Druze ở miền Nam Syria, làm dấy lên lo ngại về một cuộc tấn công vào các nhóm thiểu số. Điều này đã đẩy mạnh các hoạt động quân sự của Israel nhằm vào lực lượng chính phủ Syria. Gần đây, các cuộc đụng độ đã xảy ra giữa lực lượng Druze và các bộ lạc Bedouin ở thành phố Suwayda, miền Nam Syria, dẫn đến việc 30 người chết và hàng chục người bị thương. Chính phủ Syria đã can thiệp vào tình hình này, và 18 binh sĩ đã tử vong. Các lực lượng Hồi giáo đồng minh của chính quyền Syria đã tham gia vào trận chiến này, gây ra sự lo ngại cho cộng đồng Druze.

Trước tình hình trên, Israel đã cam kết bảo vệ cộng đồng Druze ở Syria và đã phát động một loạt các cuộc tấn công mới vào các lực lượng chính phủ Syria. Quân đội Israel cho biết họ đã thực hiện các cuộc tấn công vào “các xe quân sự thuộc về lực lượng của chế độ Syria ở khu vực Suwayda, miền Nam Syria”. Bộ Ngoại giao Syria đã lên án các cuộc tấn công của Israel, coi đây là “sự vi phạm chủ quyền Cộng hòa Arab Syria” và “can thiệp vào công việc nội bộ của các quốc gia có chủ quyền”.

Israel đã giúp đỡ cộng đồng Druze vì lý do lịch sử và tôn giáo. Người Druze là một nhóm Arab với khoảng một triệu người, chủ yếu sống ở Syria, Lebanon và Israel. Tại Syria, cộng đồng Druze tập trung quanh 3 tỉnh chính gần với Cao nguyên Golan do Israel kiểm soát ở miền Nam nước này.

Mối quan hệ giữa Israel và Syria rất phức tạp và chằng chéo. Kể từ khi chính quyền Assad tại Syria tái thiết lập ổn định vào năm 2024, Israel đã kiểm soát thêm lãnh thổ Syria và liên tục thực hiện các cuộc tấn công vào đây, với mục đích được họ tuyên bố là ngăn ngừa sự hồi sinh của những năng lực quân sự có thể đe dọa an ninh của Israel.

Dù thực hiện các cuộc tấn công liên tục vào lãnh thổ Syria, Israel vẫn duy trì các cuộc đàm phán trực tiếp và gián tiếp với chính phủ mới tại Syria. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của một chính phủ mới tại Syria có thái độ thù địch với Iran, Israel vẫn tiếp tục oanh tạc Syria, bất chấp nỗ lực của Mỹ nhằm bình thường hóa quan hệ giữa hai quốc gia.

Đại giáo chủ Iran, Ali Khamenei, đã tuyên bố rằng nước này sẵn sàng đáp trả bất kỳ cuộc tấn công quân sự mới nào và rằng Tehran có khả năng giáng đòn vào đối thủ mạnh hơn những gì đã tung ra trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày với Israel gần đây.

Trong bài phát biểu trên truyền hình nhà nước vào ngày 16/7, ông Khamenei nói rằng việc Iran sẵn sàng đối mặt với sức mạnh của Mỹ và đồng minh là điều rất đáng khen ngợi. Ông cũng đề cập đến các cuộc tấn công gần đây của Israel và Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran, khẳng định chương trình hạt nhân của Tehran hoàn toàn phục vụ mục đích dân sự.

Đại giáo chủ Khamenei nhấn mạnh rằng căn cứ bị Iran tấn công là một căn cứ cực kỳ nhạy cảm của Mỹ ở khu vực, và rằng Tehran có khả năng giáng đòn mạnh hơn nữa vào Mỹ và các nước khác. Phát biểu của ông Khamenei được đưa ra trong bối cảnh Iran đang chịu sức ép phải nối lại đàm phán hạt nhân với Mỹ.

Washington và ba nước lớn ở châu Âu đã đồng ý đặt hạn chót cho việc đạt được thỏa thuận vào cuối tháng 8 tới. Nếu không đáp ứng được thời hạn đó, Ngoại trưởng Pháp cảnh báo các lệnh trừng phạt quốc tế sẽ được áp dụng trở lại thông qua cơ chế của Liên Hợp Quốc.

Ông Khamenei yêu cầu các nhà ngoại giao tuân thủ hướng dẫn và tiếp tục công việc của mình một cách mạnh mẽ. Quốc hội Iran ngày 16/7 cũng ra tuyên bố rằng nước này sẽ không nối lại đàm phán hạt nhân với Mỹ chừng nào các điều kiện tiên quyết của họ chưa được đáp ứng.

Ngoại trưởng Iran, Abbas Araqchi, trước đó cho biết nước này cần được đảm bảo sẽ không bị tấn công một lần nữa. Tehran và Washington đã tổ chức 5 vòng đàm phán gián tiếp trước khi nổ ra cuộc chiến 12 ngày. Mỹ đòi hỏi Iran từ bỏ chương trình làm giàu uranium trong nước để có thể tiến tới thoả thuận.

Hiện tại, tất cả các bên đang chờ đợi kết quả của các cuộc đàm phán hạt nhân và tình hình căng thẳng giữa Iran và Mỹ vẫn đang tiếp diễn. Các nỗ lực ngoại giao đang được tiếp tục để đạt được thỏa thuận và tránh các lệnh trừng phạt quốc tế.

Trong bối cảnh này, Reuters và các nguồn tin khác đã cung cấp thông tin về tình hình căng thẳng giữa Iran và Mỹ, cũng như các nỗ lực ngoại giao để đạt được thỏa thuận hạt nhân.

Iran đang tăng cường đầu tư vào quốc phòng dài hạn trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Mỹ và Israel. Chính phủ Iran đã thông qua một dự luật nhằm tăng ngân sách quốc phòng lên khoảng 46 tỷ USD cho năm tài khóa 2025. Dự luật này cũng yêu cầu Bộ Dầu mỏ và các tổ chức kế hoạch, ngân sách phải tài trợ toàn bộ ngân sách quốc phòng và giải quyết mọi thiếu hụt tài chính từ các năm trước đối với các chương trình quốc phòng đặc biệt.

Thiếu tướng Mohammad Reza Ashtiani, Phó tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, cho biết nước này đã đầu tư mạnh vào các hệ thống vũ khí tiên tiến, bao gồm máy bay không người lái (UAV), tên lửa tầm xa, chiến tranh mạng và nền tảng chỉ huy, kiểm soát số hóa. Ông nhấn mạnh Iran đã có kinh nghiệm tác chiến và huấn luyện dày dặn, và lực lượng vũ trang nước này không chỉ được trang bị vũ khí tiên tiến mà còn sở hữu tinh thần chiến đấu và khả năng phục hồi tâm lý.

Một trong những trọng tâm trong kế hoạch quốc phòng của Iran là tiếp tục mở rộng chương trình tên lửa chiến thuật và UAV. Iran đã sản xuất nhiều dòng UAV tác chiến đa nhiệm và tên lửa, bao gồm Fath-360, với tầm bắn và độ chính xác được cải thiện qua từng phiên bản. Các dòng tên lửa hành trình mới cũng đang được phát triển, phục vụ cả phòng thủ bờ biển lẫn tấn công chiến lược.

Iran cũng đẩy mạnh chiến tranh mạng và tác chiến điện tử, với hàng nghìn hệ thống điều khiển, giám sát, liên lạc và gây nhiễu được phát triển và triển khai. Khả năng tích hợp vệ tinh và UAV để đồng bộ hóa hệ thống chỉ huy, điều hành được xác định là yếu tố then chốt trong chiến lược phòng thủ dài hạn.

Iran tuyên bố đạt mức tự chủ 90-93% trong sản xuất quốc phòng, với các tổ chức như Tổ chức Công nghiệp Quốc phòng (DIO) và IEI đóng vai trò then chốt. Hệ thống sản xuất hiện nay có thể cung ứng từ xe tăng chủ lực Zulfiqar, xe thiết giáp Rakhsh, pháo binh cơ động, cho đến UAV và tên lửa các loại.

Trong lĩnh vực hải quân, Iran chú trọng đầu tư vào các nền tảng nhỏ gọn nhưng có hỏa lực mạnh, bao gồm lớp tàu hộ vệ Shahid Soleimani với khả năng phóng tên lửa và phòng không tầm gần. Iran cũng đưa vào biên chế tàu IRIS Shahid Bagheri, một tàu container cải hoán, trọng tải 41.000 tấn, trang bị hệ thống phóng UAV và radar giám sát tầm xa.

Với việc tăng chi tiêu quốc phòng lên mức chưa từng có, kết hợp cùng cam kết phát triển các lĩnh vực công nghệ then chốt như UAV, tên lửa thông minh, chiến tranh mạng và nền tảng chỉ huy kỹ thuật số, Iran đang chuẩn bị cho một kịch bản xung đột kéo dài. Việc thể chế hóa các cơ chế tài chính, đẩy mạnh sản xuất nội địa và tối ưu hóa công nghệ tác chiến phi đối xứng cho thấy Iran không chỉ hướng đến răn đe chiến lược mà còn đặt nền móng cho sự sẵn sàng dài hạn, bất chấp áp lực trừng phạt và kinh tế.

Không quân Israel đã thực hiện một chiến dịch không kích sâu vào lãnh thổ Iran mà không có sự hỗ trợ tiếp nhiên liệu từ Mỹ, điều này được cho là bất khả thi trong các kịch bản tập trận trước đây. Cuộc xung đột kéo dài 12 ngày vào tháng trước đã cho thấy khả năng của không quân Israel trong việc thực hiện hàng loạt phi vụ tấn công mà không cần sự hỗ trợ tiếp nhiên liệu từ Mỹ.

Khoảng cách giữa Israel và Iran lên tới gần 1.000 km, khiến các chiến đấu cơ như F-15, F-16 và F-35 phải được tiếp nhiên liệu giữa không trung để hoàn thành nhiệm vụ và trở về an toàn. Tuy nhiên, Israel hiện chỉ sở hữu 7 máy bay tiếp dầu KC-707 đời cũ, và không có bằng chứng nào cho thấy Washington đã hỗ trợ bí mật trong cuộc xung đột.

Người phát ngôn Không quân Mỹ hôm 16/7 tuyên bố dứt khoát Washington “không thực hiện bất kỳ hoạt động tiếp dầu nào cho Israel trong cuộc xung đột với Iran”. Điều này cho thấy Israel đã tự thân vận động để thực hiện chiến dịch không kích tầm xa này.

Không quân Israel đã phải dùng tới hàng loạt chiến thuật phi truyền thống để khắc phục bài toán tiếp dầu. Các chiến đấu cơ F-15 và F-16 của Israel đều được trang bị thùng nhiên liệu phụ theo thân (conformal fuel tanks) và phải mang thêm nhiều thùng nhiên liệu rời (drop tanks). Trong đợt tấn công đầu tiên, các máy bay được chất đầy nhiên liệu nhất có thể, trong quá trình bay sẽ thả các thùng nhiên liệu rời sau khi dùng hết để giảm tải trọng.

Thùng dầu phụ có giá không hề rẻ, không phải lúc nào cũng bị vứt lại sau khi dùng xong, nhưng không quân Israel đã quyết định như vậy để tối đa hóa tầm bay tới Iran. Những đợt không kích ban đầu nhằm vào các vị trí gần biên giới Iran – Iraq, sau đó mở rộng sâu vào lãnh thổ Iran. Israel dường như đã tính toán kỹ lưỡng hành trình bay nhằm tận dụng tối đa tầm hoạt động của từng phi đội.

Một số tiêm kích F-35I của Israel còn được cho là đã được tinh chỉnh phần mềm và cấu hình để tăng tầm bay. Thách thức lớn nhất là đợt không kích ngày đầu tiên khi Israel thông báo huy động tới hơn 300 máy bay để dội bom các mục tiêu ở Iran. Trong những ngày sau đó, tần suất không kích được duy trì nhưng với cường độ và rủi ro thấp hơn khi các hệ thống phòng không Iran phần nào đã bị vô hiệu hóa.

Việc Israel duy trì hàng trăm phi vụ không kích Iran trong 12 ngày với chỉ 7 máy bay tiếp dầu là điều “khó tin”. Ngoài sự can thiệp của Mỹ khi dội bom cơ sở hạt nhân Iran, vấn đề không kích trong khi thiếu máy bay tiếp dầu có thể là một trong những lý do khiến Israel cần nhanh chóng kết thúc chiến dịch vì nguy cơ quá tải hậu cần.

Dù từng có giả thiết về khả năng Israel được hỗ trợ tiếp dầu từ Ả Rập Saudi, Jordan hay thậm chí là Azerbaijan, nhưng không có bằng chứng nào củng cố điều đó. Với tuyên bố phủ nhận từ phía Mỹ, Israel dường như đã tự thân vận động, làm nên một chiến dịch không kích tầm xa chưa từng có tiền lệ trong lịch sử hiện đại.

Một đánh giá tình báo mới của Mỹ cho thấy cơ sở làm giàu hạt nhân Fordow của Iran đã bị thiệt hại nghiêm trọng, có thể đã bị phá hủy hoàn toàn sau một đợt tấn công vào tháng 6. Cuộc tấn công này được cho là đã gây ra thiệt hại nặng nề cho cơ sở này, khiến hàng ngàn máy ly tâm hạt nhân bị phá hủy.

Theo NBC News, vào tháng 6, các máy bay ném bom tàng hình B-2 của Không quân Mỹ đã thả 12 quả bom phá boongke xuống nhà máy làm giàu hạt nhân Fordow của Iran. Cùng với đó, 2 quả bom tương tự cũng được thả xuống cơ sở Natanz, và tàu ngầm Mỹ đã phóng hàng chục tên lửa Tomahawk về phía Natanz và cơ sở Isfahan.

Báo cáo tình báo mới của Mỹ cho thấy cơ sở Fordow đã bị thiệt hại nặng nề và có khả năng đã bị phá hủy hoàn toàn. Trong khi đó, hai địa điểm còn lại không bị thiệt hại nặng nề như vậy, nhưng các công trình quan trọng liên quan đến việc chế tạo vũ khí hạt nhân tại đây đã bị phá hủy và có thể mất nhiều năm để tái xây dựng.

Iran lâu nay luôn khẳng định chương trình hạt nhân của nước này chỉ phục vụ mục đích dân sự. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ đánh giá rằng nếu không có các cơ sở này, Iran sẽ không thể sử dụng số nhiên liệu hạt nhân đã được làm giàu, ngay cả khi họ cố gắng tái xây dựng.

Theo đánh giá mới, những vụ nổ đã xóa sổ hàng ngàn máy ly tâm hạt nhân bên dưới cơ sở Fordow. Người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell nhắc lại lời của Tổng thống Donald Trump rằng các cơ sở hạt nhân tại Fordow, Isfahan và Natanz đã bị phá hủy hoàn toàn.

Bản đánh giá tình báo mới đã được chia sẻ cho giới nghị sĩ và quan chức của các nước đồng minh trong vài ngày gần đây. Các quan chức Mỹ cũng đã trình phương án tấn công toàn diện hơn, theo đó 6 cơ sở hạt nhân sẽ bị oanh tạc liên tiếp trong vài tuần. Tuy nhiên, Tổng thống Donald Trump đã chọn kế hoạch tấn công giới hạn do lo ngại về sự can thiệp của Mỹ trong các cuộc xung đột tại Trung Đông.

Có thể thấy, cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng đến chương trình hạt nhân của nước này trong thời gian tới. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu Iran sẽ có phản ứng thế nào đối với việc này.

Trong bối cảnh căng thẳng giữa Mỹ và Iran đang gia tăng, các bên đang mong muốn tìm ra giải pháp để giảm thiểu căng thẳng và tránh xảy ra xung đột trực diện.

NBC News đã đưa tin về việc này.

Sau loạt vụ tấn công của Mỹ và Israel vào các cơ sở quân sự và hạt nhân của Iran hồi tháng 6 năm 2025, quốc gia này đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể các hoạt động của các nhóm hacker do nhà nước hậu thuẫn. Không gian mạng đã trở thành một mặt trận sôi động với những chiến dịch gián điệp, phá hoại và tuyên truyền ngày càng tinh vi.

Các nhóm tin tặc Iran, bao gồm những nhóm liên kết với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và Bộ Tình báo Iran (MOIS), đã chuyển đổi chiến thuật từ các hoạt động giám sát truyền thống sang các cuộc tấn công mạng mang tính chiến thuật. Đáng chú ý là các chiến dịch từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) nhắm vào các ngân hàng, công ty quốc phòng và hàng không vũ trụ, cũng như các nỗ lực quét lỗ hổng hệ thống công nghiệp (ICS), đánh cắp thông tin và lan truyền tuyên truyền ẩn danh trên dark web.

Mới đây, một cảnh báo chung từ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và Cơ quan An ninh Hạ tầng và An ninh mạng Mỹ (CISA) đã nhấn mạnh sự gia tăng các rủi ro đối với hệ thống công nghệ vận hành (OT), đặc biệt là các lỗ hổng trong bộ điều khiển công nghiệp. Đây là dấu hiệu cho thấy các cuộc tấn công phá hoại có thể đang được lên kế hoạch.

Hai nhóm tấn công mạng tinh vi (APT) chính của Iran, APT35 (còn gọi là Charming Kitten) và APT33 (Elfin), đang điều chỉnh chiến thuật để thích ứng với bối cảnh căng thẳng hiện nay. APT35 đã tận dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các chiến dịch lừa đảo vô cùng tinh vi, nhắm vào chuyên gia an ninh mạng và học giả quốc tế bằng các email giả mạo được soạn thảo cực kỳ thuyết phục.

Trong khi đó, APT33 vẫn tập trung vào các mục tiêu truyền thống như ngành năng lượng và quốc phòng, với kho công cụ độc hại có khả năng phá hoại thiết bị công nghiệp như Programmable Logic Controller (PLC), đặc biệt là các thiết bị do Israel sản xuất. Nhóm này sử dụng phần mềm xóa dữ liệu, kiểm soát từ xa và tấn công vào các điểm yếu trong chuỗi cung ứng để gây tổn hại dài hạn.

Ngoài các nhóm APT chính, các nhóm bán độc lập như CyberAv3ngers và Mr. Hamza cũng đang thực hiện nhiều cuộc tấn công DDoS vào website thành phố và tài chính phương Tây. Dù kỹ thuật còn thô sơ, các chiến dịch này giúp Iran giữ thế chủ động, vừa phủ nhận trách nhiệm vừa gây sức ép dư luận.

Chiến lược mạng của Iran đang chuyển dần từ gián điệp sang phá hoại, với các mục tiêu rõ ràng: hệ thống điều khiển giao thông, nhà máy điện, chuỗi cung ứng tài chính, đặc biệt là các sàn giao dịch tiền điện tử, và lĩnh vực quốc phòng nơi các dữ liệu mật có thể bị đánh cắp phục vụ cho mục tiêu chiến lược.

Chiến dịch Búa Đêm do Mỹ thực hiện vào tháng 6 vừa qua dường như chỉ đạt được một phần mục tiêu đề ra khi phá hủy một trong ba cơ sở hạt nhân quan trọng của Iran. Các nguồn tin uy tín tiết lộ rằng cuộc không kích nhằm vào cơ sở hạt nhân Fordow đã thành công, có khả năng khiến hoạt động làm giàu uranium tại đây bị gián đoạn trong khoảng hai năm.

Thế nhưng, hai cơ sở còn lại, bao gồm Natanz và Isfahan, không chịu thiệt hại tương đương, và vẫn có thể tiếp tục hoạt động làm giàu uranium trong vài tháng tới. Thông tin này đã được chia sẻ với một số nghị sĩ Mỹ, giới chức Lầu Năm Góc và các nước đồng minh của Washington trong những ngày gần đây.

Ban đầu, Bộ tư lệnh Trung tâm (CENTCOM) của quân đội Mỹ đã xây dựng một kế hoạch toàn diện hơn để tấn công Iran, bao gồm cả việc tấn công cả ba cơ sở hạt nhân trong nhiều tuần. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã từ chối kế hoạch này vì nó không phù hợp với chính sách đối ngoại của ông.

Về phần phản ứng của chính quyền Mỹ, Nhà Trắng và Lầu Năm Góc đều khẳng định chiến dịch Búa đêm đã đạt được thành công lớn. Phát ngôn viên Nhà Trắng Anna Kelly cho hay chiến dịch đã “xóa sổ hoàn toàn năng lực hạt nhân của Iran”. Tương tự, người phát ngôn Lầu Năm Góc Sean Parnell cũng tuyên bố các cơ sở hạt nhân của Iran đã bị “xóa sổ hoàn toàn”.

Thực tế, không quân Mỹ chỉ triển khai một cuộc không kích vào rạng sáng 22/6, sử dụng biên đội 7 oanh tạc cơ tàng hình B-2 để thả 14 quả bom GBU-57 xuống các mục tiêu ở Iran. Kết quả ảnh vệ tinh cho thấy các hố bom tại tổ hợp Fordow và Natanz, nhưng mức độ thiệt hại và hiệu quả của cuộc tấn công vẫn chưa rõ ràng.

Trước đó, truyền thông Mỹ dẫn đánh giá sơ bộ từ cơ quan tình báo quốc phòng Mỹ rằng đòn tấn công chỉ làm chương trình hạt nhân Iran chậm “vài tháng”. Tuy nhiên, giới chức chính quyền Trump lại cho rằng chương trình hạt nhân Iran bị chậm “vài năm” sau đòn tấn công.

Hiện tại, vẫn chưa có thông tin chính thức về mức độ hiệu quả của chiến dịch Búa Đêm và tác động lâu dài của nó đối với chương trình hạt nhân của Iran. Tuy nhiên, rõ ràng là cuộc không kích này đã tạo ra một cuộc tranh luận nóng về hiệu quả và tính bền vững của chiến lược đối ngoại của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump.

Politico và CNN là những nguồn tin cung cấp thông tin cho bài viết này.

Một cuộc điều tra an ninh mạng gần đây đã tiết lộ những mối liên hệ đáng lo ngại giữa nhóm tin tặc APT39, được cho là có sự hậu thuẫn của chính quyền Iran, và công ty an ninh mạng Amnban. Vụ việc này không chỉ dẫn đến việc rò rỉ hàng gigabyte dữ liệu nhạy cảm mà còn phanh phui hoạt động gián điệp mạng có tổ chức, đe dọa đến an toàn hàng không và bảo mật cá nhân trên toàn cầu.

Công ty Amnban được thành lập vào năm 2018 với sự hậu thuẫn của các cựu sinh viên Đại học Sharif và Đại học Amir Kabir, ban đầu quảng bá là đơn vị chuyên về thử nghiệm xâm nhập và tư vấn bảo mật hợp pháp. Tuy nhiên, dữ liệu bị rò rỉ gần đây đã cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác: công ty này bị cáo buộc là vỏ bọc cho nhóm APT39 (còn gọi là Chafer), chuyên thu thập thông tin tình báo mạng cho Bộ Tình báo Iran (MOIS).

Các tài liệu bị đánh cắp cho thấy Amnban không chỉ bị xâm nhập mà còn trực tiếp vận hành các chiến dịch thu thập dữ liệu nhạy cảm như hộ chiếu, địa chỉ, ảnh chân dung và thông tin liên hệ của hàng triệu hành khách hàng không trên toàn thế giới. Những dữ liệu này có thể bị sử dụng để theo dõi, đánh cắp danh tính, thậm chí phục vụ mục đích vi phạm nhân quyền.

Một số nhân vật chủ chốt của công ty Amnban đã bị nêu tên, bao gồm CEO Behnam Amiri, người từng bị tình báo quốc tế cảnh báo, và Ali Kamali, hacker từng bị FBI trừng phạt vì các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng của Mỹ. Ngoài ra, đặc vụ Hamed Mashayekhi của MOIS cũng được cho là thường xuyên lui tới trụ sở Amnban.

Từ các hãng hàng không đến sàn tiền số: Mục tiêu toàn cầu

Dưới danh nghĩa đào tạo OSINT (tình báo nguồn mở), Amnban đã tiến hành do thám hàng loạt hãng hàng không như Emirates, Qatar Airways, Turkish Airlines, Etihad, Kenya Airways… cùng các công ty vận chuyển lớn như FedEx, DHL, USPS, và cả các thực thể của Nga. Dữ liệu cho thấy các chiến dịch có quy mô lớn, có tổ chức và nhắm đến cả đồng minh lẫn đối thủ của Iran.

Không dừng lại ở đó, nhóm còn nhắm đến sàn giao dịch tiền số như KuCoin, Binance, CoinSwitch… bằng cách sử dụng kỹ thuật xã hội tinh vi như tạo hồ sơ giả trên LinkedIn để lừa đảo nhân viên, dụ họ cài mã độc, hoặc thu thập thông tin hệ thống qua các liên kết theo dõi.

Hạ tầng hỗ trợ chiến dịch này bao gồm hàng trăm máy chủ ảo và hệ thống gửi email giả mạo được phân bố toàn cầu, cho phép vận hành liên tục các hoạt động lừa đảo, đánh cắp dữ liệu, kiểm soát từ xa, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh hàng không và mạng lưới tài chính quốc tế.

Sự cố này là lời cảnh báo mạnh mẽ về rủi ro đến từ các hoạt động gián điệp mạng do nhà nước tài trợ. Các tổ chức hàng không, công nghệ và tài chính cần khẩn cấp đánh giá lại hệ thống bảo mật, trong khi cộng đồng quốc tế cần phối hợp hành động để đối phó với những mối đe dọa có tổ chức như APT39.

Cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã leo thang đến mức độ mới trong thời gian gần đây. Rạng sáng ngày 13/6/2025, Israel đã phát động chiến dịch ‘Sư tử trỗi dậy’, huy động hơn 200 chiến đấu cơ đồng loạt tập kích vào các mục tiêu ở nhiều khu vực rộng lớn tại miền bắc Iran. Cuộc tấn công này đã làm chủ hoàn toàn không phận, phá hủy và gây thiệt hại nặng nhiều cơ sở hạt nhân, nhà máy sản xuất tên lửa đạn đạo của Tehran.

Mục tiêu quan trọng của cuộc tấn công này là các chỉ huy quân sự, các nhà khoa học hàng đầu của Iran, những người mà Tel Aviv cho rằng đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện chương trình hạt nhân có thể đe dọa đến sự sống còn của Israel. Hàng loạt tướng lĩnh cấp cao đã bị thiệt mạng, trong đó có Tư lệnh Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tướng Hosein Salami; Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammed Bagheri… Israel còn nhắm mục tiêu vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, hạ sát cựu giám đốc chương trình hạt nhân của Iran, nhà khoa học Fereidoun Abbasi và nhiều chuyên gia vật lý, hóa học, vật lý hạt nhân… Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cũng là một trong những mục tiêu bị nhắm đến. Ngay lập tức, Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei được đưa đến một nơi trú ẩn bí mật nằm sâu dưới lòng đất, hạn chế mọi liên lạc với ngay cả những phụ tá thân cận nhất và tuyệt đối tránh sử dụng các hình thức liên lạc bằng thiết bị điện tử.

Có thể nói là với sự giúp đỡ của các cơ quan tình báo, Israel đã thành công trong việc tiêu diệt các chỉ huy quân sự, quan chức tình báo cấp cao cũng như các nhà khoa học hàng đầu Iran, những người đóng vai trò hàng đầu trong chương trình hạt nhân của Tehran.

Ngay sau đó, Mỹ đã can thiệp quân sự nhằm hỗ trợ đồng minh Tel Aviv trong xung đột Israel – Iran. Ngày 19/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra một tuyên bố, theo đó, ông sẽ đưa ra quyết định hành động (quân sự) hay không “trong vòng hai tuần tới”, căn cứ vào “các tiến triển trong đàm phán có thể (giữa Mỹ) với Iran trong tương lai gần”.

Tuy nhiên, vào đêm 20/6, không quân chiến lược Mỹ đã giáng đòn đánh vào các cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Bảy chiếc máy bay ném bom tàng hình chiến lược B-2 Spirit đã ném 14 quả bom xuống hai cơ sở hạt nhân của Iran là Fordow và Natanz, trong khi căn cứ thứ ba, Isfahan, bị tàu ngầm Mỹ phóng 20 tên lửa Tomahawk tấn công. Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rằng đã “phá hủy hoàn toàn” các cơ sở hạt nhân của Iran. Có thể đoán chắc chắn một điều là chương trình hạt nhân của Iran đã bị ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng và Tehran sẽ phải cần một thời gian rất dài nếu có ý định phục hồi lại chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình.

Bằng việc trực tiếp tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, Tổng thống Donald Trump đã phá vỡ điều cấm kị mà lâu nay ông vẫn né tránh: trực tiếp can dự vào một cuộc chiến ở bên ngoài nước Mỹ. Đây là một canh bạc chính trị đầy rủi ro, khi mà nước Mỹ có thể bị cuốn vào một cuộc chiến tranh không hồi kết mà không ai biết được sẽ dẫn tới những hậu quả gì.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu các đợt oanh kích của Israel và Mỹ, vừa phá hủy các cơ sở vật chất như máy ly tâm, lò phản ứng, vừa sát hại các tướng lĩnh và nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, liệu đã đủ khả năng phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Tehran hay chưa? Không một ai trong thời điểm hiện tại có câu trả lời chắc chắn cho câu hỏi này.

Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuyên bố rằng những cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran không nhằm mục tiêu làm “thay đổi chế độ” ở Tehran. Nhưng lịch sử các cuộc can thiệp quân sự từng nhiều lần cho thấy một khi tiếng nói của bom đạn thay thế cho đối thoại thì không loại trừ khả năng từ những mục tiêu hẹp ban đầu đã trượt sang các mục tiêu rộng lớn hơn, lâu dài, phức tạp và khó giải quyết hơn.

Một vụ tấn công khủng bố đã diễn ra tại tòa án tỉnh Sistan-Baluchestan, nằm ở phía đông nam Iran, vào ngày 26 tháng 7. Vụ tấn công này đã gây ra cái chết của ít nhất 6 người và làm hơn 20 người bị thương.

Theo Chánh án tỉnh Sistan-Baluchestan, ông Ali Movahedi Rad, ba kẻ tấn công đã giả dạng thành dân thường, mang theo áo bom và vũ khí tấn công vào tòa án thành phố Zahedan. Những kẻ tấn công này đã ném một quả lựu đạn vào tòa nhà, giết chết một số người bên trong, trong đó có ba nhân viên bảo vệ tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng tiêu diệt ba kẻ tấn công.

Vụ tấn công này đã được nhận trách nhiệm bởi nhóm vũ trang Hồi giáo dòng Sunni Jaish al-Adl, gồm những người Baloch, hoạt động chủ yếu ở Pakistan và có chi nhánh ở Iran. Nhóm này đã đăng một tuyên bố, cảnh báo rằng các thẩm phán và nhân viên tòa án vùng Baluchestan không còn là nơi an toàn cho họ. Họ cũng đổ lỗi cái chết của dân thường là do lực lượng an ninh đã bắn bừa bãi.

Tỉnh Sistan-Baluchestan có chung đường biên giới dài với Pakistan và Afghanistan, nằm cách thủ đô Tehran của Iran khoảng 1.200 km về phía đông nam. Khu vực này thường xuyên xảy ra các cuộc đụng độ giữa quân đội Iran với các nhóm vũ trang thuộc cộng đồng thiểu số người Baloch, các nhóm Hồi giáo Sunni cực đoan và các băng đảng buôn lậu ma túy. Vào tháng 10 năm ngoái, giới chức Iran cho biết một vụ tấn công khủng bố ở Sistan-Baluchestan đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng.

Giới chức Iran đã gọi vụ tấn công ngày 26 tháng 7 là vụ tấn công khủng bố và cho biết lực lượng an ninh đã lập đồn trú xung quanh tòa án. Nhân viên và dân thường tại tòa cũng đã được sơ tán khỏi khu vực nguy hiểm. Hiện tại, tình hình an ninh tại tỉnh Sistan-Baluchestan đang được thắt chặt và các cơ quan chức năng đang điều tra nguyên nhân và hậu quả của vụ tấn công.

Các chuyên gia nhận định, vụ tấn công này là một phần của tình hình an ninh phức tạp tại khu vực biên giới Iran – Pakistan. Việc các nhóm khủng bố nhắm vào các mục tiêu dân sự và cơ quan chính phủ cho thấy tình hình an ninh tại đây đang ở mức báo động.

Iran đã nhiều lần phải đối mặt với các vụ tấn công khủng bố từ các nhóm Hồi giáo cực đoan, đặc biệt là ở các khu vực biên giới. Tình hình an ninh tại Sistan-Baluchestan đang là một thách thức lớn đối với chính phủ Iran trong việc đảm bảo an toàn và ổn định cho người dân.

Ngày 26/7, hãng thông tấn quốc gia Iran IRNA đã đưa tin về một cuộc tấn công khủng bố tại tòa án thành phố Zahedan, thủ phủ tỉnh Sistan-Baluchistan, đông nam Iran. Cuộc tấn công này đã diễn ra tại một trong những địa điểm quan trọng của thành phố, gây ra sự quan ngại sâu sắc về tình hình an ninh tại khu vực này.

Theo nguồn tin từ Bộ chỉ huy khu vực của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), những kẻ tấn công đã sử dụng vũ khí nhỏ và lựu đạn để tấn công tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng phản ứng và triển khai các biện pháp cần thiết để khống chế tình hình. Trong quá trình đối đầu, lực lượng an ninh đã bắn hạ 3 trong số những kẻ tấn công.

Đáng tiếc là vụ tấn công đã gây ra thiệt hại nặng nề cho dân thường. Theo báo cáo, 5 người đã thiệt mạng, trong đó có một người mẹ và con nhỏ một tuổi. Ngoài ra, 13 người khác bị thương trong vụ tấn công. Số người bị thương có thể tăng thêm do tình hình đang được tiếp tục đánh giá và các nạn nhân đang được chăm sóc y tế.

Tổ chức vũ trang Jaish al-Adl, một nhóm Hồi giáo người Baloch có trụ sở tại Pakistan, đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Trước khi thực hiện vụ tấn công, nhóm này đã yêu cầu dân thường sơ tán khỏi khu vực xung quanh tòa án để đảm bảo an toàn cho bản thân. Điều này cho thấy mức độ tàn ác và thiếu quan tâm đến sự an toàn của dân thường của nhóm khủng bố này.

Tỉnh Sistan-Baluchestan, cách thủ đô Tehran khoảng 1.200km về phía đông nam, giáp biên giới với Pakistan và Afghanistan, từ lâu đã là điểm nóng về đụng độ vũ trang. Vào tháng 10 năm 2022, một vụ tấn công khủng bố khác đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng ở tỉnh này. Tình hình an ninh tại khu vực này đang là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ Iran và cộng đồng quốc tế.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại khu vực đang diễn ra phức tạp, chính phủ Iran và các tổ chức quốc tế đang nỗ lực để tìm kiếm giải pháp nhằm đảm bảo sự ổn định và an toàn cho người dân. Đồng thời, các biện pháp cần thiết đang được thực hiện để ngăn chặn các hoạt động khủng bố và đảm bảo rằng những kẻ chịu trách nhiệm về vụ tấn công sẽ phải đối mặt với công lý.

Xem thêm: https://www.irna.ir