Liên bang Nga đã âm thầm mở rộng cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân trong những năm gần đây, như được tiết lộ qua các hình ảnh vệ tinh mới. Những phát hiện này không chỉ cho thấy sự hiện đại hóa cơ sở hạ tầng vũ khí hạt nhân của Nga mà còn gửi đi một thông điệp cứng rắn tới NATO và Mỹ trong bối cảnh cuộc chiến tại Ukraine đang tiếp diễn. Các chuyên gia phân tích rằng việc nâng cấp này có thể xuất phát từ hai lý do chính: nâng cấp định kỳ và thể hiện sức mạnh với các cường quốc hạt nhân khác.

Các hình ảnh vệ tinh mới đã tiết lộ hoạt động xây dựng quy mô lớn tại năm địa điểm quân sự của Nga, trong đó có bốn địa điểm gần châu Âu, bao gồm Belarus, Kaliningrad và vùng duyên hải Bắc Cực của Nga, và một địa điểm gần Thái Bình Dương, gần Alaska. Tại Belarus, gần thị trấn Asipovichy, hoạt động xây dựng tại Căn cứ đạn dược số 1405 đã được phát hiện, với hàng rào ba lớp, các tòa nhà mới, đường dốc dỡ hàng có mái che và một ăng-ten lớn – tất cả đều là dấu hiệu điển hình của một cơ sở lưu trữ hạt nhân.

Một trong những diễn biến đáng chú ý nhất là tại Belarus, nơi các nhà phân tích phát hiện hoạt động xây dựng quy mô lớn tại Căn cứ đạn dược số 1405. Hình ảnh vệ tinh cho thấy có hàng rào ba lớp, các tòa nhà mới, đường dốc dỡ hàng có mái che và một ăng-ten lớn – tất cả đều là dấu hiệu điển hình của một cơ sở lưu trữ hạt nhân. Một đầu mối đường sắt mới đã kết nối căn cứ với mạng lưới đường sắt quốc gia, có khả năng phục vụ việc vận chuyển đầu đạn.

Các chuyên gia cho rằng cơ sở này đã sẵn sàng để lưu trữ vũ khí hạt nhân của Liên bang Nga. Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko tuyên bố các đầu đạn chiến thuật này “mạnh gấp ba lần” quả bom Mỹ thả xuống Hiroshima và Nagasaki. Tuy nhiên, Tổng thư ký Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) Sergei Lebedev sau đó làm rõ rằng các vũ khí này vẫn sẽ do Liên bang Nga kiểm soát thông qua cơ chế “nút hạt nhân kép”, đòi hỏi sự cho phép từ cả hai bên – trên thực tế, quyền quyết định cuối cùng vẫn nằm trong tay Moskva (Moscow).

Liên bang Nga vẫn là quốc gia sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới, với khoảng 4.300 đầu đạn đang hoạt động. Mỹ có khoảng 3.700 đầu đạn. Cả hai nước đều đang nâng cấp lực lượng hạt nhân của mình. Ví dụ, Mỹ đang thay thế các tên lửa Minuteman III cũ kỹ bằng một hệ thống mới có tên là Sentinel.

Liên bang Nga chưa đưa ra bình luận nào về các phát hiện từ ảnh vệ tinh, và chính phủ Belarus cũng giữ im lặng. Các chuyên gia cho rằng dù hiện tại các địa điểm trên có thể chưa lưu trữ đầu đạn hạt nhân, nhưng tốc độ và quy mô xây dựng có thể khiến căng thẳng xoay quanh vũ khí hạt nhân ngày càng gia tăng.

Sau loạt vụ tấn công của Mỹ và Israel vào các cơ sở quân sự và hạt nhân của Iran hồi tháng 6 năm 2025, quốc gia này đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể các hoạt động của các nhóm hacker do nhà nước hậu thuẫn. Không gian mạng đã trở thành một mặt trận sôi động với những chiến dịch gián điệp, phá hoại và tuyên truyền ngày càng tinh vi.

Các nhóm tin tặc Iran, bao gồm những nhóm liên kết với Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) và Bộ Tình báo Iran (MOIS), đã chuyển đổi chiến thuật từ các hoạt động giám sát truyền thống sang các cuộc tấn công mạng mang tính chiến thuật. Đáng chú ý là các chiến dịch từ chối dịch vụ phân tán (DDoS) nhắm vào các ngân hàng, công ty quốc phòng và hàng không vũ trụ, cũng như các nỗ lực quét lỗ hổng hệ thống công nghiệp (ICS), đánh cắp thông tin và lan truyền tuyên truyền ẩn danh trên dark web.

Mới đây, một cảnh báo chung từ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và Cơ quan An ninh Hạ tầng và An ninh mạng Mỹ (CISA) đã nhấn mạnh sự gia tăng các rủi ro đối với hệ thống công nghệ vận hành (OT), đặc biệt là các lỗ hổng trong bộ điều khiển công nghiệp. Đây là dấu hiệu cho thấy các cuộc tấn công phá hoại có thể đang được lên kế hoạch.

Hai nhóm tấn công mạng tinh vi (APT) chính của Iran, APT35 (còn gọi là Charming Kitten) và APT33 (Elfin), đang điều chỉnh chiến thuật để thích ứng với bối cảnh căng thẳng hiện nay. APT35 đã tận dụng trí tuệ nhân tạo để tạo ra các chiến dịch lừa đảo vô cùng tinh vi, nhắm vào chuyên gia an ninh mạng và học giả quốc tế bằng các email giả mạo được soạn thảo cực kỳ thuyết phục.

Trong khi đó, APT33 vẫn tập trung vào các mục tiêu truyền thống như ngành năng lượng và quốc phòng, với kho công cụ độc hại có khả năng phá hoại thiết bị công nghiệp như Programmable Logic Controller (PLC), đặc biệt là các thiết bị do Israel sản xuất. Nhóm này sử dụng phần mềm xóa dữ liệu, kiểm soát từ xa và tấn công vào các điểm yếu trong chuỗi cung ứng để gây tổn hại dài hạn.

Ngoài các nhóm APT chính, các nhóm bán độc lập như CyberAv3ngers và Mr. Hamza cũng đang thực hiện nhiều cuộc tấn công DDoS vào website thành phố và tài chính phương Tây. Dù kỹ thuật còn thô sơ, các chiến dịch này giúp Iran giữ thế chủ động, vừa phủ nhận trách nhiệm vừa gây sức ép dư luận.

Chiến lược mạng của Iran đang chuyển dần từ gián điệp sang phá hoại, với các mục tiêu rõ ràng: hệ thống điều khiển giao thông, nhà máy điện, chuỗi cung ứng tài chính, đặc biệt là các sàn giao dịch tiền điện tử, và lĩnh vực quốc phòng nơi các dữ liệu mật có thể bị đánh cắp phục vụ cho mục tiêu chiến lược.

Viện Nghiên cứu hạt nhân Việt Nam vừa phối hợp với Phòng Thí nghiệm Quốc gia Sandia và Văn phòng An ninh Phóng xạ thuộc Bộ Năng lượng Hoa Kỳ tổ chức thành công khóa huấn luyện về văn hóa an ninh tại tỉnh Lâm Đồng. Khóa học này nhắm đến việc nâng cao nhận thức và chuyên môn cho đội ngũ cán bộ trong lĩnh vực hạt nhân, đặc biệt là những người quản lý, vận hành và ứng phó sự cố.

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Kiên Cường, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân, đã bày tỏ sự trân trọng đối với các chuyên gia đến từ Hoa Kỳ và ghi nhận sự hỗ trợ hiệu quả từ Phòng Thí nghiệm SNL. Ông nhấn mạnh rằng việc xây dựng một văn hóa an ninh vững chắc là yêu cầu cơ bản và lâu dài cho các dự án hạt nhân trong tương lai, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.

Khóa học kéo dài với sự tham gia của gần 25 học viên đến từ các cơ quan và tổ chức như Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, Viện Nghiên cứu hạt nhân, Phòng Cảnh sát cơ động và Công ty TNHH TM & KT Hồng Thủy. Chương trình đào tạo bao gồm 4 chuyên đề chính, tập trung vào giới thiệu văn hóa an ninh, nhận diện mối đe dọa, phân định trách nhiệm và các biện pháp nâng cao văn hóa an ninh trong lĩnh vực hạt nhân.

Các chuyên đề trong khóa học được thiết kế theo hướng kết hợp giữa lý thuyết và thực hành, giúp cho học viên có thể áp dụng hiệu quả kiến thức và kỹ năng mới vào thực tiễn công việc. Qua đó, không chỉ nâng cao nhận thức và chuyên môn cho đội ngũ cán bộ, mà còn góp phần lan tỏa và củng cố văn hóa an ninh, đảm bảo sự phát triển an toàn và bền vững của ngành năng lượng nguyên tử Việt Nam.

Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong hợp tác quốc tế về an ninh hạt nhân giữa Việt Nam và Hoa Kỳ. Đồng thời, thể hiện cam kết của Viện Nghiên cứu hạt nhân Việt Nam trong việc không ngừng nâng cao năng lực và đảm bảo an ninh cho các hoạt động nghiên cứu và ứng dụng hạt nhân trong nước.

Với sự hỗ trợ từ Phòng Thí nghiệm Quốc gia Sandia và Văn phòng An ninh Phóng xạ thuộc Bộ Năng lượng Hoa Kỳ, Viện Nghiên cứu hạt nhân Việt Nam hy vọng sẽ tiếp tục tổ chức các khóa đào tạo tương tự trong tương lai, nhằm xây dựng một cộng đồng chuyên gia hạt nhân có trình độ cao và có khả năng đối phó với các thách thức an ninh mới nhất.