Từ ngày 1/8/2025, hàng loạt chính sách mới về kinh tế – xã hội sẽ có hiệu lực, tác động đến nhiều lĩnh vực của đời sống. Những chính sách này bao gồm các quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, xác định trị giá hải quan hàng hóa xuất khẩu, hỗ trợ người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, mức đóng bảo hiểm y tế, kết nối và chia sẻ dữ liệu trong giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước, và nhiều quy định khác.

Cụ thể, Nghị định số 119/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 1/8/2025, quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn. Theo đó, các cơ sở được phân bổ hạn ngạch phát thải khí nhà kính có trách nhiệm xây dựng và thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính phù hợp với hạn ngạch được phân bổ. Điều này thể hiện cam kết của Việt Nam trong việc thực hiện các biện pháp giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.

Ngoài ra, Nghị định số 167/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định về trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu. Theo đó, trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu là giá bán của hàng hóa tính đến cửa khẩu xuất, không bao gồm phí bảo hiểm quốc tế và phí vận tải quốc tế. Điều này giúp đảm bảo tính minh bạch và chính xác trong việc xác định trị giá hải quan của hàng hóa xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Nghị định số 179/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng. Theo đó, người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số sẽ được hỗ trợ 5 triệu đồng/tháng. Điều này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với những người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số.

Cũng từ ngày 15/8/2025, Nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế. Theo đó, mức đóng bảo hiểm y tế sẽ được điều chỉnh, với mức đóng hằng tháng của đối tượng quy định tại các điểm a, c, d và e khoản 1 Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế bằng 4,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Điều này giúp đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế.

Cùng với đó, Nghị định số 194/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 15/8/2025, quy định chi tiết một số điều của Luật Giao dịch điện tử về cơ sở dữ liệu quốc gia, kết nối và chia sẻ dữ liệu, dữ liệu mở phục vụ giao dịch điện tử của cơ quan Nhà nước. Theo đó, dữ liệu trong cơ quan Nhà nước phải được chia sẻ cho cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các trường hợp cần thiết. Điều này giúp tăng cường sự minh bạch và hiệu quả trong hoạt động của cơ quan Nhà nước.

Cuối cùng, Nghị định số 196/2025/NĐ-CP, có hiệu lực từ ngày 3/8/2025, sửa đổi, bổ sung về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự. Theo đó, các giấy tờ được miễn hợp pháp hóa lãnh sự gồm giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự theo điều ước quốc tế, giấy tờ, tài liệu được chuyển giao trực tiếp hoặc qua đường ngoại giao giữa cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam và cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài. Điều này giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho các cá nhân và tổ chức.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Cơ Hội Để Trao Đổi Về Thị Trường Carbon Trong Kỷ Nguyên Mới

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) và Tạp chí Điện tử Nhà quản trị – TheLEADER đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện thu hút hơn 200 đại biểu đại diện cho các cơ quan quản lý Nhà nước, chuyên gia quốc tế và trong nước, đại diện các tổ chức tư vấn, phát triển, các doanh nghiệp tiên phong cùng hơn 30 cơ quan thông tấn báo chí.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhấn mạnh biến đổi khí hậu đang diễn biến ngày càng phức tạp trên phạm vi toàn cầu và được xem là thách thức lớn nhất mà toàn thế giới phải đối mặt. Trung hòa carbon và sớm đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) trong những năm tới là trọng tâm, là mục tiêu chung của các quốc gia trong cuộc chiến với thách thức lớn nhất này.

Việt Nam là một trong số ít quốc gia bị tác động nghiêm trọng nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (Hội nghị COP26), Việt Nam đã đưa ra cam kết sẽ đạt Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp lớn để cắt giảm phát thải trong các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng; bên cạnh đó chú trọng phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa cho biết, với chủ đề ‘Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, Diễn đàn lần này sẽ cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như Hành trình Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế-xã hội-môi trường-công nghệ.

Trong khuôn khổ Diễn đàn, Tiến sĩ Nguyễn Tuấn Quang – Phó cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã nêu rõ, carbon là khí nhà kính chính gây biến đổi khí hậu, chủ yếu phát sinh từ đốt nhiên liệu hóa thạch trong công nghiệp, năng lượng và giao thông. Cơ chế định giá carbon được thiết kế nhằm gắn chi phí phát thải vào hoạt động sản xuất và tiêu dùng, thúc đẩy lựa chọn công nghệ sạch và sử dụng năng lượng hiệu quả.

Ông Nguyễn Tuấn Quang cho biết, thị trường carbon gồm hai loại thị trường tuân thủ bắt buộc (gắn với quy định pháp lý) và thị trường tự nguyện (phục vụ mục tiêu trung hòa carbon). Hệ thống đo lường-báo cáo-thẩm định (MRV) đóng vai trò trung tâm, bảo đảm minh bạch và tin cậy cho thị trường.

Tại Việt Nam, khung pháp lý đang hình thành với Quyết định 232/QĐ-TTg/2025 và Nghị định 119/2025/NĐ-CP quy định về phân bổ hạn ngạch, giao dịch và vận hành thị trường. Giai đoạn thí điểm (2025-2028) sẽ xây dựng sàn giao dịch và cấp phát miễn phí hạn ngạch; từ năm 2029, áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế.

Cũng tại Diễn đàn, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam. Ông cho biết, thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

Tuy nhiên, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn.

Quá trình phát triển thị trường cần gắn với số hóa hệ thống giám sát, bảo đảm dữ liệu chính xác, kịp thời và có thể kiểm chứng. Khi thị trường đi vào vận hành đầy đủ, vai trò điều tiết của nhà nước, sự tham gia chủ động của khu vực tư nhân, và hợp tác quốc tế hiệu quả sẽ là những trụ cột để bảo đảm tính bền vững và phát triển lâu dài của thị trường carbon Việt Nam.

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 là cơ hội để các đại biểu trao đổi, thảo luận và đưa ra các giải pháp quan trọng để thực hiện mục tiêu giảm phát thải, cắt giảm khí thải gây hiệu ứng nhà kính, hướng đến đạt mức phát thải ròng bằng 0 (Net Zero).

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh trên toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh các quốc gia đang hướng tới phát triển bền vững và giảm phát thải ròng xuống ‘0’. Việt Nam, với cam kết đạt Net Zero vào năm 2050, đang tích cực hoàn thiện khung pháp lý, nâng cấp hạ tầng dữ liệu và quản trị để xây dựng thị trường carbon minh bạch, hiệu quả và đủ năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới, được tổ chức tại Hà Nội vào ngày 18/7, các chuyên gia đã chia sẻ quan điểm về việc phát triển thị trường carbon như một giải pháp chiến lược giúp Việt Nam thực hiện hiệu quả cam kết Net Zero. Ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), nhấn mạnh rằng việc phát triển thị trường carbon là một trong những giải pháp quan trọng. Bằng cách định giá phát thải và khuyến khích công nghệ sạch, thị trường này tạo ra động lực tài chính, thúc đẩy các sáng kiến giảm phát thải và giúp Việt Nam tiếp cận các nguồn lực quốc tế.

Chính phủ đã phê duyệt Đề án phát triển thị trường carbon với mục tiêu kết nối thị trường trong nước với các cơ chế quốc tế. Các nền tảng pháp lý quan trọng đang được củng cố, bao gồm Nghị định số 06/2022/NĐ-CP và Nghị định số 119/2025/NĐ-CP về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, cũng như dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon do Bộ Tài chính xây dựng.

Bên cạnh đó, các sáng kiến từ doanh nghiệp và cộng đồng địa phương cho thấy tiềm năng lớn trong việc phát triển tín chỉ carbon ở các lĩnh vực như nông nghiệp, lâm nghiệp, năng lượng tái tạo và xử lý chất thải. Tuy nhiên, thị trường carbon tại Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn định hình nền móng với nhiều khoảng trống cần được lấp đầy. Một trong những điểm nghẽn lớn nhất hiện nay là hệ thống đo lường, báo cáo và thẩm định (MRV) chưa đồng bộ, thiếu công cụ số hóa.

Ông Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường, cho rằng thị trường carbon chỉ có thể hoạt động hiệu quả khi có một hệ thống đo lường, báo cáo, thẩm định đáng tin cậy và tương thích với quốc tế.

Bên cạnh khung pháp lý, các chuyên gia cũng nhấn mạnh vai trò của nền tảng tài chính trong việc phát triển thị trường carbon. Chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, bà Betty Palard, CEO ESG Climate Consulting, cho rằng Việt Nam có nhiều lợi thế để tham gia sâu vào thị trường carbon. Tuy nhiên, để tín chỉ carbon của Việt Nam có giá trị cao trên thị trường quốc tế, cần có một chiến lược xây dựng thương hiệu quốc gia dựa trên xác minh khoa học, truyền thông hiệu quả và tầm nhìn dài hạn từ các nhà hoạch định chính sách.

Chứng chỉ năng lượng tái tạo I-REC đang ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến cho các doanh nghiệp muốn chứng minh việc tiêu thụ điện sạch và đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tuy nhiên, đằng sau sự phát triển nhanh chóng của thị trường này là những tranh cãi về hiệu quả thực tế trong việc giảm phát thải khí nhà kính.

I-REC là chứng chỉ Năng lượng Tái tạo Quốc tế, đại diện cho 1 megawatt-giờ điện tái tạo đã được đưa vào lưới điện. Hệ thống I-REC được xây dựng dựa trên các chuẩn mực của thị trường Chứng chỉ Năng lượng Tái tạo tại Bắc Mỹ và châu Âu, hiện đang được áp dụng tại hơn 60 quốc gia. Các doanh nghiệp quan tâm đến I-REC vì hai lý do chính: Thứ nhất, Nghị định thư Khí nhà kính công nhận I-REC là công cụ hợp lệ để chứng minh tiêu thụ điện tái tạo trong báo cáo phát thải Phạm vi 2. Thứ hai, nhiều thành viên của sáng kiến RE100 đang sử dụng I-REC như bằng chứng thực hiện cam kết sử dụng 100% điện tái tạo.

Tuy nhiên, I-REC chủ yếu phản ánh thông tin trên giấy tờ, không đảm bảo rằng người mua thực sự sử dụng điện tái tạo tại thời điểm tiêu thụ. Việc mua I-REC không nhất thiết dẫn đến xây thêm công suất năng lượng tái tạo mới, mà có thể chỉ đơn giản là mua chứng chỉ từ các dự án năng lượng tái tạo đã tồn tại. Rủi ro ‘greenwashing’ xuất hiện khi doanh nghiệp vẫn sử dụng điện lưới từ nhiên liệu hóa thạch nhưng báo cáo là 100% tái tạo nhờ mua I-REC. Các chuyên gia cảnh báo rằng I-REC chủ yếu là ‘công cụ kế toán’, không làm thay đổi thực tế cơ cấu sản xuất điện.

Trên phạm vi toàn cầu, các tập đoàn lớn đang dần chuyển từ việc sử dụng I-REC sang các hình thức mua năng lượng tái tạo trực tiếp hơn. Tại Việt Nam, thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo đang phát triển, với các công ty đa quốc gia mua RECs để đáp ứng các mục tiêu bền vững. Tuy nhiên, việc sử dụng I-REC tại Việt Nam cũng đối mặt với nhiều thách thức, bao gồm các rào cản về quy định và chính sách.

Các chuyên gia cho rằng I-REC sẽ đi về đâu và cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Tương lai của I-REC sẽ phụ thuộc vào việc cải thiện hệ thống chứng nhận và tích hợp với các giải pháp công nghệ, tài chính và chính sách quốc gia. Nếu được quản lý minh bạch và hành động thực tế, I-REC sẽ là công cụ kế toán carbon, và là một phần quan trọng của quá trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam và toàn cầu.

Như vậy, việc sử dụng I-REC cần phải được xem xét một cách kỹ lưỡng và minh bạch để đảm bảo rằng nó thực sự đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính và chuyển đổi năng lượng bền vững. Để biết thêm thông tin về I-REC và thị trường chứng chỉ năng lượng tái tạo, vui lòng truy cập vào trang web chính thức của I-REC hoặc liên hệ với các chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng tái tạo.

Mạng lưới Đầu tư Tác động Toàn cầu (GIIN) đã ra mắt một khuôn khổ đầu tư giải pháp khí hậu mới, với mục đích hỗ trợ các chủ sở hữu tài sản trong việc định hướng danh mục đầu tư của họ phù hợp với các mục tiêu khí hậu toàn cầu và lộ trình giảm phát thải. Khung đầu tư này được giới thiệu trong Tuần lễ Hành động vì Khí hậu tại London, cung cấp một hướng dẫn cụ thể cho các nhà đầu tư để lựa chọn các chiến lược đầu tư không chỉ mang lại lợi nhuận tài chính mà còn góp phần hạn chế mức tăng nhiệt độ toàn cầu dưới 2°C.

Khung đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN tập trung vào việc mở rộng các công nghệ và tài sản giúp cắt giảm phát thải trên quy mô toàn nền kinh tế. Điều này khác biệt với các chiến lược khí hậu thông thường, vốn chỉ tập trung vào giảm phát thải của danh mục đầu tư. Sự phân biệt này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đầu tư có trách nhiệm với môi trường, khi các nhà đầu tư ngày càng tìm kiếm những cách thức để đồng thời đạt được lợi nhuận tài chính và thực hiện các mục tiêu bền vững.

Khung hướng dẫn này bao gồm hai trụ cột chính. Trụ cột đầu tiên cung cấp các khái niệm nền tảng để phân biệt đầu tư giải pháp khí hậu với các chiến lược ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị) hoặc thích ứng thông thường. Trong khi đó, trụ cột thứ hai đưa ra các tiêu chí đánh giá áp dụng cho mọi loại tài sản, bao gồm bốn yếu tố chính: luận điểm khí hậu, định lượng, ưu tiên hóa và quản trị bất định. Những tiêu chí này giúp đảm bảo rằng các khoản đầu tư không chỉ mang lại lợi nhuận tài chính mà còn đóng góp vào việc giảm phát thải khí nhà kính và chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp.

Ông Sean Gilbert, Giám đốc mạng lưới nhà đầu tư của GIIN, cho biết khung hướng dẫn này mở ra con đường để các nhà đầu tư xác định các chiến lược vừa mang lại lợi nhuận tài chính vừa có chủ đích xây dựng danh mục đầu tư thực hiện các mục tiêu khí hậu toàn cầu. Với cách tiếp cận có chủ đích, khung giúp nhận diện các khoản đầu tư mang tính chuyển đổi và thúc đẩy quá trình chuyển dịch sang nền kinh tế carbon thấp, từ đó hỗ trợ thực hiện các mục tiêu khí hậu đã đề ra.

Khung hướng dẫn này đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng từ các nhà đầu tư về những công cụ đơn giản, dễ sử dụng để đánh giá tính đáng tin cậy của các cơ hội đầu tư xanh mà không cần kiến thức sâu về khoa học khí hậu hay mô hình thị trường. Đại diện của GIIN nhấn mạnh rằng đầu tư khí hậu cần vượt qua những nhãn mác bề ngoài để hướng tới các giải pháp thực chất, tạo ra tác động hệ thống và lâu dài cho mục tiêu khí hậu toàn cầu. Thông qua việc cung cấp một khuôn khổ rõ ràng và có thể áp dụng rộng rãi, GIIN hy vọng sẽ khuyến khích sự tham gia rộng rãi hơn của các nhà đầu tư vào việc giải quyết thách thức khí hậu.

Việc ra mắt khung đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực đầu tư có trách nhiệm. Bằng cách cung cấp các công cụ và hướng dẫn cần thiết, GIIN không chỉ giúp các nhà đầu tư đưa ra quyết định sáng suốt mà còn góp phần vào nỗ lực toàn cầu nhằm giảm thiểu biến đổi khí hậu và xây dựng một tương lai bền vững.

Để biết thêm thông tin về khung đầu tư giải pháp khí hậu của GIIN và các hoạt động liên quan, vui lòng truy cập vào trang web chính thức của Mạng lưới Đầu tư Tác động Toàn cầu: https://www.giin.org/

Trước thềm Hội nghị về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc (COP30) diễn ra vào tháng 11 tại Belém, Brazil, các chuyên gia và lãnh đạo nước này đang kêu gọi đưa kinh tế tuần hoàn trở thành ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự. Đây là giải pháp quan trọng để giảm thiểu phát thải khí nhà kính, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và phục hồi các hệ sinh thái đang bị suy thoái nghiêm trọng.

Thế giới hiện đang vận hành theo mô hình kinh tế tuyến tính, bao gồm các bước khai thác, sử dụng và vứt bỏ. Tuy nhiên, mô hình này đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho môi trường. Theo báo cáo ‘Circularity Gap 2025’, chỉ có 6,9% vật liệu trong nền kinh tế toàn cầu được tái chế, giảm so với mức 9,1% vào năm 2015. Việc khai thác và chế biến nguyên liệu thô cũng chiếm tới 55% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu và là nguyên nhân chính gây ra mất đa dạng sinh học.

Đối với vấn đề này, kinh tế tuần hoàn đề xuất một cách tiếp cận khác biệt, tập trung vào thiết kế thông minh, tận dụng công nghệ số và chuyển đổi từ sở hữu sản phẩm sang sử dụng dịch vụ. Mục tiêu của mô hình này là giữ giá trị của tài nguyên trong nền kinh tế càng lâu càng tốt, giảm thiểu lãng phí và giảm áp lực lên môi trường. Để chuyển đổi hiệu quả, cần kết hợp giữa chính sách thông minh và hợp tác toàn cầu.

Trong diễn đàn gần đây về kinh tế tuần hoàn tại São Paulo, các chuyên gia đã kêu gọi hành động khẩn cấp. Đại sứ Brazil và Chủ tịch COP30, ông Andre Correa do Lago, khẳng định kinh tế tuần hoàn là công cụ then chốt để chống biến đổi khí hậu nhanh nhất có thể. Tuy nhiên, hiện chỉ có khoảng 27% quốc gia lồng ghép các hành động về kinh tế tuần hoàn vào kế hoạch đóng góp quốc gia của mình.

Brazil, với vai trò là quốc gia đăng cai COP30, có cơ hội để dẫn đầu trong lĩnh vực này. Brazil đã có chiến lược kinh tế tuần hoàn quốc gia và cần tích hợp mạnh mẽ kế hoạch đó vào mục tiêu giảm phát thải đến năm 2035. Để củng cố vai trò tiên phong, Brazil có thể học hỏi từ Phần Lan bằng cách bổ nhiệm một đại sứ chuyên trách về kinh tế tuần hoàn. Tổ chức một ngày hội thảo chuyên đề và một bàn tròn cấp cao về kinh tế tuần hoàn tại COP30 sẽ giúp nâng cao tầm quan trọng của lĩnh vực này trên trường quốc tế.

Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn không chỉ giúp giải quyết vấn đề môi trường mà còn mở ra cơ hội để định hình lại vai trò của các nước đang phát triển như Brazil. Việc tham gia vào mô hình kinh tế tuần hoàn có thể giúp Brazil khai thác tối đa tiềm năng, đồng thời đóng góp vào nỗ lực toàn cầu chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.

Trong bối cảnh hiện nay, tính bền vững không còn là một khẩu hiệu hay sự lựa chọn mà đã trở thành động lực trung tâm để kiến tạo tương lai của ngành du lịch. Khi doanh nghiệp và người tiêu dùng cùng chung một ‘ưu tiên’, đó là hướng tới một ngành du lịch bền vững, cả về môi trường và xã hội.

Hành trình bền bỉ của những ‘người tiên phong’ trong ngành du lịch bền vững đã được các doanh nghiệp tại miền Trung nỗ lực xây dựng. The Field Restaurant & Bar Hội An là một trong những mô hình du lịch bền vững tiêu biểu. Nằm giữa cánh đồng lúa Cẩm Thanh, bên dòng sông Đò hiền hòa, The Field không chỉ mang đến trải nghiệm ẩm thực bản địa thân thiện với môi trường mà còn cam kết với quy trình vận hành bền vững.

Với định hướng phát triển ẩm thực bản địa thân thiện môi trường, The Field mang đến thực đơn ‘Back to Basics’ – quay về những giá trị nguyên bản của tự nhiên. Nguyên liệu có nguồn gốc từ khu vườn hữu cơ của nhà hàng hoặc thu mua trực tiếp từ nông dân Hội An, tuyệt đối không sử dụng thành phần nhập khẩu. Thực phẩm được chế biến theo nguyên tắc tối ưu hóa nguyên liệu giảm thiểu lãng phí, ưu tiên nguyên liệu theo mùa.

Không chỉ dừng lại ở nguyên liệu, cam kết bền vững tại The Field còn hiện diện ở toàn bộ quy trình vận hành. Nhà hàng được kiểm soát chặt chẽ thông qua hệ thống đo lường cụ thể ở từng bộ phận, hướng đến mục tiêu không phát thải. ‘Lần đầu tiên giới thiệu The Field vào năm 2014, chúng tôi không đơn thuần ra mắt một nhà hàng mà là xây dựng và vận hành một mô hình gắn liền trách nhiệm cộng đồng và môi trường. Và tôn chỉ đó vẫn đi theo chúng tôi đến tận hôm nay’, ông Phan Xuân Thanh, Giám đốc EMIC Hospitality (đơn vị sở hữu và vận hành The Field) chia sẻ.

Bên cạnh hoạt động ẩm thực, The Field còn tổ chức các sự kiện văn hóa tái hiện sinh hoạt truyền thống, lồng ghép văn hóa nông nghiệp như ‘Trải nghiệm ẩm thực trên đồng ruộng’, ‘Phiên chợ du lịch đồng quê’ với sự tham gia của người dân địa phương. Qua đó, chia sẻ lợi ích, nâng cao thu nhập cho cộng đồng, đồng thời truyền cảm hứng về phát triển du lịch dựa vào thiên nhiên và bản sắc bản địa.

Với hành trình bền bỉ suốt 10 năm theo đuổi giá trị xanh, The Field trở thành nhà hàng đầu tiên tại Việt Nam nhận Chứng nhận Vàng Bạch kim về giảm khí thải Carbon do Magnus International trao tặng – một ghi nhận xứng đáng cho mô hình du lịch trách nhiệm được vận hành bằng sự tận tâm và chiến lược dài hạn.

Song song với nhận thức từ doanh nghiệp, hành vi tiêu dùng của du khách cũng đang có sự dịch chuyển rõ rệt theo hướng bền vững hơn. Không chỉ tìm kiếm cảnh đẹp hay tiện nghi, du khách ngày nay còn quan tâm đến cách doanh nghiệp vận hành: 41% người khảo sát xem việc giảm nhựa dùng một lần là ưu tiên hàng đầu; 58% đánh giá cao các cơ sở có chính sách tái chế rõ ràng; 79% mong muốn chi tiêu của họ có thể hỗ trợ cộng đồng địa phương. Đặc biệt, 83% số du khách được khảo sát cho biết họ muốn điểm đến trở nên tốt đẹp hơn sau mỗi chuyến đi.

Những con số trên là minh chứng rõ nét cho sự chuyển biến trong tư duy du lịch của du khách từ việc ‘tận hưởng cá nhân’ sang hướng tạo ra ‘tác động tích cực’. Từ đó, hành vi tiêu dùng cũng dần thay đổi: không dừng lại ở việc tham quan thụ động mà chuyển sang tham gia, sẻ chia và để lại dấu ấn tích cực lâu dài tại điểm đến.

Du lịch bền vững, vì vậy, không còn là lựa chọn riêng lẻ mà đang trở thành một chuẩn mực thúc đẩy ngành công nghiệp không khói bước vào giai đoạn tái định hình toàn diện, chủ động dẫn dắt sự thay đổi hướng tới một tương lai xanh và bền vững hơn.

Ngành du lịch năm 2025 đang chuyển dịch mạnh mẽ, vượt khỏi mục tiêu kinh tế để ưu tiên phục hồi môi trường và bảo tồn văn hóa. ‘Cách mọi người tiếp cận du lịch đang có sự thay đổi sâu sắc. Du khách ngày càng cân nhắc kỹ lưỡng điểm đến, phương tiện di chuyển và tác động hành trình của họ với thế giới. Họ bị thu hút bởi trải nghiệm chân thật và ý nghĩa, hướng đến du lịch chậm, cảm nhận sâu văn hóa bản địa và đóng góp tích cực cho điểm đến’, bà Zoritsa Urosevic, Giám đốc Điều hành Cơ quan Du lịch Liên Hợp Quốc nhận định.

Theo bà, ngành du lịch cần vượt ra khỏi lối mòn kinh doanh thông thường và áp dụng những biện pháp tái tạo giúp phục hồi hệ sinh thái, giảm phát thải carbon, gìn giữ bản sắc văn hóa và nâng cao vị thế của cộng đồng. Mục tiêu không chỉ là giảm thiểu tác hại, mà còn tạo ra giá trị tích cực cho du khách cũng như cộng đồng địa phương.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã phối hợp tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’. Sự kiện này nhằm mục đích cập nhật các xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình đạt được mục tiêu Net Zero của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và sáng kiến cụ thể.

Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị lần thứ 26 của các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã cam kết đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Để thực hiện cam kết này, Việt Nam sẽ triển khai nhiều giải pháp lớn nhằm cắt giảm lượng khí thải trong các lĩnh vực như công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng sẽ tập trung phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp để tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, cho rằng việc cam kết đạt được mục tiêu Net Zero là hết sức cần thiết. Mục tiêu này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu mà còn thúc đẩy chuyển đổi sang phát triển xanh. Mặt khác, việc đạt được mục tiêu Net Zero cũng giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế và thu hút các nguồn lực đầu tư cho các mục tiêu phát triển.

“Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới đây sẽ là một chặng đường đầy thách thức khi phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa nỗ lực giảm phát thải vừa nỗ lực đạt mục tiêu tăng trưởng cao để vươn tới là quốc gia phát triển, có thu nhập cao. Hành trình này rất cần có sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng”, Tiến sĩ Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh.

Diễn đàn sẽ tập trung vào việc cập nhật các xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình đạt được mục tiêu Net Zero của Việt Nam. Các chuyên gia sẽ thảo luận về các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, diễn đàn cũng sẽ thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng, với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng, các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia.

“Tuy vậy, nhiều khoảng trống pháp lý vẫn cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch”, ông Thọ nói.