Người dân sống gần Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, tỉnh Quảng Trị, đã thấy sự thay đổi tích cực trong cuộc sống của họ thông qua các chương trình hỗ trợ sinh kế nhằm giảm sự phụ thuộc vào rừng và tăng cường bảo vệ thiên nhiên. Ông Đinh Xuân Hòa, một cư dân tại xã Bố Trạch, đã nhận được hỗ trợ 4 đàn ong để nuôi ong lấy mật vào năm 2021. Với vị trí thuận lợi gần Vườn Quốc gia và diện tích nhà ở rộng rãi, đàn ong của ông đã phát triển tốt, mang lại nguồn thu nhập ổn định từ mật ong và giúp gia đình ông không còn phải vào rừng đốn gỗ quý để bán như trước đây.

Tại thôn Tăng Hóa, xã Kim Điền, ông Cao Tiến Thân, 60 tuổi, đã bắt đầu một công việc mới là chăn nuôi gà. Trước đây, ông và gia đình của mình phụ thuộc vào việc đi rừng để kiếm sản vật bán. Tuy nhiên, từ năm 2024, gia đình ông đã được hỗ trợ 90 con gà giống để phát triển kinh tế ngoài nghề đi rừng. Ông đã tập trung chăm sóc gà, không chỉ để lấy thịt và trứng cho gia đình sử dụng mà còn bán cho người khác để trang trải sinh hoạt. Nhờ sự chăm chỉ, gia đình ông đã thoát nghèo và dần ổn định cuộc sống.

Trưởng thôn Tăng Hóa, Cao Thị Luận, cho biết trong năm 2024, hơn 20 gia đình trong thôn đã được Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng hỗ trợ sinh kế bằng gà giống. Đây là lựa chọn và đề xuất của chính người dân trong thôn. “Khi nhận được hỗ trợ, bà con rất vui mừng. Giá trị của con giống không quá lớn nhưng rất thiết thực để bà con trong thôn làm quen với việc kinh tế,” chị Cao Thị Luận chia sẻ.

Phó Chủ tịch UBND xã Kim Điền, Đinh Anh Tuấn, cho biết nhờ tuyên truyền, vận động và hỗ trợ sinh kế, người dân trong xã đã có công ăn việc làm ổn định. Hiện tại, trên địa bàn xã, các mô hình nuôi lợn lai rừng, gà địa phương đều mang lại thu nhập tốt. Điều này đã giúp giảm thiểu tình trạng người dân vào rừng đánh bắt động vật và khai thác gỗ trái phép.

Đến cuối năm 2024, các chương trình hỗ trợ sinh kế đã cung cấp cho người dân vùng lân cận hơn 122.500 cây giống các loại, 311 con heo giống, 61 con bò giống, 60 con dê giống, 14.700 con gà giống, và trên 100 đàn ong giống. Ngoài cung cấp cây và con giống, hỗ trợ kỹ thuật canh tác, ký hợp đồng bảo vệ rừng và đào tạo nghề du lịch, các chương trình còn hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng, cải thiện diện mạo của khu dân cư.

Mỗi năm, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng còn ký hợp đồng bảo vệ rừng với người dân ở thôn, bản vùng đệm, vùng lõi, và vùng giáp ranh. Điều này đã tạo việc làm cho người dân địa phương tham gia trực tiếp vào các hoạt động du lịch. So với trước đây, những tác động tiêu cực của người dân đến tài nguyên rừng đã được hạn chế ở mức tối đa. Thành công này là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền địa phương và Vườn quốc gia trong việc hỗ trợ sinh kế cho người dân, cũng như nâng cao ý thức của mỗi người dân trong việc bảo vệ và giữ gìn rừng di sản.

Lâm Đồng đang tập trung vào việc xây dựng nông thôn mới hiện đại, xanh, bền vững và giàu bản sắc trong giai đoạn 2026-2035, với kinh tế nông thôn được xác định là trụ cột quan trọng. Một trong những mô hình hiệu quả được triển khai tại xã Quảng Khê là dự án sinh kế về trồng dâu, nuôi tằm, thuộc chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững.

Dự án này đã được triển khai với sự tham gia của 22 hộ dân và đã mang lại thu nhập ổn định cho người dân. Trung bình mỗi tháng, các hộ thu được 2 lứa kén, với thu nhập từ 8-13 triệu đồng/tháng/hộ. Mô hình này không chỉ giúp người dân thoát nghèo mà còn tạo việc làm ổn định tại chỗ, giúp họ chủ động trong sản xuất.

Chị H’Liêm, dân tộc Mạ, xã Quảng Khê, cho biết chị là một trong những người đầu tiên của địa phương phát triển nghề trồng dâu, nuôi tằm. Chị thấy rằng đây là quyết định đúng đắn vì gia đình có thể tận dụng được đất đai để trồng dâu, nuôi tằm. Việc nuôi tằm đòi hỏi kỹ thuật không quá khó, chỉ cần siêng năng, cẩn thận là có thu nhập tương đối ổn định, đều đặn.

Ông Mai Văn Tùng, Chủ tịch UBND xã Quảng Khê, cho biết trồng dâu, nuôi tằm là lựa chọn phù hợp với điều kiện tự nhiên và tập quán sản xuất của người dân nơi đây. Các hộ được chọn tham gia đều là những người thật sự có nhu cầu, có ý chí vươn lên. Chính điều đó đã góp phần quyết định đến hiệu quả thực tế của chương trình.

Ông Tùng khẳng định, cùng với sự chủ động của người dân, vai trò của hệ thống chính trị cơ sở rất lớn trong việc định hướng, đồng hành xây dựng mô hình. Cấp ủy, chính quyền cơ sở phân công cụ thể người đứng đầu, tổ phụ trách thường xuyên đôn đốc, kiểm tra, nắm tình hình để tạo bước phát triển ổn định cho nghề trồng dâu, nuôi tằm của bà con.

Hiện xã Quảng Khê có trên 200 hộ trồng dâu, nuôi tằm, với diện tích hơn 100 ha. Mô hình này đã tạo hiệu quả vượt mong đợi, giúp nhiều hộ không chỉ thoát nghèo mà còn phát triển sản xuất theo quy mô lớn và bền vững hơn.

Kết quả này đã cho thấy sự vào cuộc mạnh mẽ, quyết tâm cao trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền cơ sở. Đây là kinh nghiệm hay, quý báu mà Việt Nam tiếp tục phát huy trong giai đoạn tới. Chủ trương chung là tiếp tục phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, các cấp; quán triệt, thực hiện nghiêm túc, đồng bộ, hiệu quả sự lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đồng chí Tổng Bí thư.