Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nutrients đã đưa ra cảnh báo về tình trạng đột quỵ đang ngày càng trẻ hóa. Không chỉ do thói quen ăn uống không lành mạnh, mà còn do những lý do bất ngờ khác. Các nhà khoa học từ Đại học Nam Úc đã thực hiện một nghiên cứu toàn diện trên hơn 293.770 thanh thiếu niên từ 12-17 tuổi, đến từ 73 quốc gia trên khắp 5 khu vực, bao gồm châu Mỹ, Tây Thái Bình Dương, Đông Địa Trung Hải, châu Phi và Đông Nam Á.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, có tới 85% thanh thiếu niên không tập thể dục đủ, 50% thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhanh, 39% uống quá nhiều nước ngọt và 32% dành quá nhiều thời gian cho màn hình. Đặc biệt, hơn 92,5% thanh thiếu niên có từ 2 hành vi không lành mạnh trở lên, khiến các em có nguy cơ cao mắc các bệnh mạn tính như béo phì, bệnh tim mạch, tiểu đường.

Cụ thể, 30% thanh thiếu niên có 2 hành vi không lành mạnh, 36,5% có 3 hành vi, 21,5% có 4 hành vi và 4,5% có 5 hành vi không lành mạnh. Nhà nghiên cứu chính, tiến sĩ Ming Li từ Đại học Nam Úc, cho biết: ‘Tuổi thiếu niên là giai đoạn quan trọng cho sự tăng trưởng và phát triển về thể chất, tinh thần, cảm xúc và chúng đặt nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Nhưng với việc mua đồ ăn vặt rất thuận tiện, hoạt động thể chất thường bị thay thế bằng xem màn hình, ngày càng nhiều thanh thiếu niên hình thành thói quen không lành mạnh có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng sau này.’

Các bệnh có thể phòng ngừa khi thay đổi lối sống bao gồm bệnh tim, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, hội chứng chuyển hóa, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và một số loại ung thư. Lựa chọn lối sống thông minh có thể tác động tích cực đến sức khỏe. Hãy vận động nhiều hơn; duy trì chế độ ăn nhiều chất xơ, ít chất béo, nhiều trái cây và rau quả; loại bỏ thực phẩm chế biến sẵn; đảm bảo ngủ ít nhất 7-8 tiếng mỗi đêm; không hút thuốc, hạn chế uống rượu. Thay đổi lối sống lành mạnh có thể giúp thanh thiếu niên và mọi người luôn khỏe mạnh.

Nam diễn viên Huỳnh Anh Tuấn mới đây đã trải qua một cơn đột quỵ và may mắn được cấp cứu kịp thời. Sự việc này đã gây chú ý lớn trong cộng đồng và làm dấy lên mối quan tâm về việc phòng ngừa và nhận biết các dấu hiệu của đột quỵ.

Theo Ths.BS Đoàn Dư Mạnh, thành viên Hội Bệnh Mạch máu Việt Nam, trường hợp của nghệ sĩ Huỳnh Anh Tuấn là lời cảnh tỉnh cho tất cả mọi người rằng đột quỵ có thể xảy ra với bất cứ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào. Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu lên não bị gián đoạn, thường do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc. Ảnh hưởng của đột quỵ phụ thuộc vào thời gian gián đoạn máu cung cấp lên não. Trong khoảng 80% trường hợp, đột quỵ xảy ra do cục máu đông hoặc mạch máu bị tắc.

Một cơn đột quỵ nhẹ hoặc cơn thiếu máu cục bộ thoáng qua (TIA) có thể xảy ra khi mạch máu chỉ bị tắc nghẽn tạm thời. Các triệu chứng có thể biến mất trong vòng vài phút khi nguồn cung cấp máu trở lại và có thể không có nhiều tổn thương vĩnh viễn đối với các tế bào não. Tuy nhiên, TIA có thể là dấu hiệu cho thấy một cơn đột quỵ nghiêm trọng hơn sắp xảy ra. Khoảng 4 trong 10 người bị TIA sẽ bị đột quỵ.

BS Mạnh cũng cho biết, một trong những nguy hiểm lớn nhất của đột quỵ là người bệnh thường hay chủ quan với những biểu hiện ban đầu. Nhiều trường hợp không hề cảm thấy đau đớn, không khó thở, thậm chí vẫn sinh hoạt bình thường cho đến khi đột ngột ngã quỵ, mất ý thức hoặc liệt nửa người.

Việc nhận biết các dấu hiệu cảnh báo sớm và cấp cứu kịp thời đóng vai trò sống còn trong điều trị đột quỵ. Theo BS Mạnh, “Điều quan trọng nhất trong điều trị đột quỵ là cuộc chạy đua với thời gian. Chúng tôi thường nhấn mạnh khái niệm ‘thời điểm vàng’ khoảng 4,5 giờ đầu kể từ khi khởi phát triệu chứng.” Sau giai đoạn vàng đó, bệnh nhân không được tái thông các mạch lớn bị tắc trong não sẽ có nguy cơ tử vong cao hoặc bị tàn phế nặng nề. Nếu đưa được người bệnh đến bệnh viện trong khoảng thời gian này, cơ hội được cứu sống sẽ cao, các di chứng cũng được giảm thiểu.

Để nhận diện sớm các dấu hiệu đột quỵ, BS Mạnh đưa ra một số cảnh báo đỏ như sau: Chóng mặt, mất thăng bằng; Đau đầu dữ dội; Yếu hoặc tê một bên cơ thể; Khó nói hoặc nói lắp; Mờ mắt hoặc mất thị lực. Nếu nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào ở trên, cần yêu cầu hỗ trợ y tế ngay lập tức tại https://www.vietnam.vn/ hoặc liên hệ với các cơ sở y tế gần nhất.

Thông tin thêm về đột quỵ và cách phòng ngừa có thể được tìm thấy tại https://www.who.int/ hoặc các nguồn thông tin y tế uy tín khác.

Cuối cùng, việc nhận biết và cấp cứu kịp thời là chìa khóa để giảm thiểu các di chứng của đột quỵ. Chúng ta cần nâng cao nhận thức về bệnh đột quỵ và thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe của mình và những người xung quanh.

Thông tin về sự ra đi của Phó Chủ tịch Đại học FPT, ông Hoàng Nam Tiến, do đột quỵ ở tuổi 56 đã gây ra nhiều tiếc thương và cũng làm dấy lên lời cảnh tỉnh về hiểm họa đột quỵ – một căn bệnh nguy hiểm có thể cướp đi sinh mạng bất cứ lúc nào, bất kể tuổi tác.

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng y tế khẩn cấp và nguy hiểm hàng đầu hiện nay. Căn bệnh này không chỉ là nguyên nhân gây tử vong cao mà còn để lại những di chứng nặng nề, ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống của người bệnh và gia đình. Đột quỵ có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, và không phải là một phần tự nhiên của quá trình lão hóa.

Có hai dạng đột quỵ chính: đột quỵ do thiếu máu cục bộ và đột quỵ do xuất huyết. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 80% các trường hợp, xảy ra khi một cục máu đông hoặc mảng xơ vữa làm tắc nghẽn mạch máu, ngăn không cho máu lên não. Đột quỵ do xuất huyết xảy ra khi một mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não xung quanh.

Thời gian là yếu tố quan trọng nhất trong việc điều trị đột quỵ. Càng được cấp cứu sớm, khả năng phục hồi của người bệnh càng cao. Để nhận biết các dấu hiệu đột quỵ, người dân có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T: Face (mặt), Arm (tay), Speech (lời nói), và Time (thời gian). Nếu thấy mặt người đó bị yếu liệt, họ không thể giơ cả hai tay hoặc nói không rõ ràng, cần gọi ngay cho dịch vụ cấp cứu.

Các chuyên gia y tế cũng chỉ ra rằng đột quỵ thường liên quan đến các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được, như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường, hút thuốc lá, mỡ máu cao, béo phì và thiếu vận động. Kiểm soát những yếu tố này có thể giảm thiểu rủi ro đột quỵ.

Để phòng chống đột quỵ hiệu quả, khuyến cáo từ Bộ Y tế nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động phòng ngừa. Điều này bao gồm xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục đều đặn, bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia, kiểm soát các bệnh lý nền, và duy trì cân nặng hợp lý.

Đột quỵ là một căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu chúng ta có kiến thức và thay đổi lối sống. Việc chủ động chăm sóc sức khỏe, kiểm soát các yếu tố nguy cơ và nhận biết sớm các dấu hiệu sẽ giúp giảm thiểu những rủi ro và bảo vệ cuộc sống của chính mình và những người thân yêu.

Thời gian gần đây, một loạt các trường hợp tử vong đột ngột do đột quỵ và các bệnh lý tim mạch đã gây nên nhiều tiếc thương cho gia đình và bạn bè. Mới đây nhất, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học FPT, nguyên Chủ tịch FPT Software Hoàng Nam Tiến đã ra đi ở tuổi 56 vì đột quỵ và ngừng tim. Trước đó, nhà quay phim Vương Khánh Trần Linh cũng qua đời ở tuổi 43 do nhồi máu cơ tim cấp. Ca sĩ Hà Lan Phương mất đột ngột vì nhồi máu cơ tim và tắc nghẽn động mạch khi mới 48 tuổi. Nghệ sĩ Chí Tài cũng qua đời vì đột quỵ não năm 2020, khi ông 62 tuổi. Những trường hợp này là lời cảnh báo về nguy cơ đột quỵ và các bệnh lý tim mạch đang ngày càng gia tăng.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các báo cáo nghiên cứu quốc tế, bệnh mạch vành (Ischemic Heart Disease – IHD) chiếm khoảng 15,85% tổng số ca tử vong toàn cầu, trong khi đột quỵ (Stroke) chiếm khoảng 10,91%. Đặc biệt, nguy cơ tử vong do những bệnh này tăng dần theo độ tuổi, nhưng cũng không hiếm gặp ở người trẻ nếu có yếu tố nguy cơ tiềm ẩn.

Mạch máu là hệ thống vận tải sống còn, mang máu giàu oxy và dưỡng chất đến não, tim, thận và các cơ quan. Khi xảy ra đột quỵ hoặc ngừng tim, máu ngừng chảy đến não chỉ trong vài phút sẽ khiến hàng triệu tế bào thần kinh chết đi. Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA) cho biết mỗi phút trì hoãn điều trị trong đột quỵ thiếu máu, khoảng 1,9 triệu neuron não bị mất. Sau mỗi giờ không được can thiệp, não mất khoảng 120 triệu neuron và 830 tỷ synapse, tương đương với 3,6 năm lão hóa não.

Vậy làm thế nào để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ và các bệnh tim mạch? Các chuyên gia y tế đã chỉ ra một số yếu tố ảnh hưởng xấu đến sức khỏe mạch máu như huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, hút thuốc, uống rượu thường xuyên, stress kéo dài, ít vận động và di truyền. Vì vậy, để bảo vệ sức khỏe mạch máu, chúng ta cần thực hiện các biện pháp sau:

– Ăn uống lành mạnh: Một chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây, hạt nguyên cám, cá béo, sử dụng dầu olive, dầu từ quả bơ hay các loại chất béo không bão hòa đơn. Hạn chế ăn thực phẩm quá mặn, quá ngọt, thịt đỏ và thức ăn chiên rán.

– Vận động đều đặn: Tập thể dục ít nhất 150 phút mỗi tuần để giảm huyết áp, cải thiện lưu thông máu và duy trì độ đàn hồi của thành mạch.

– Tránh hoàn toàn thuốc lá và khói thuốc: Hút thuốc lá hoặc hít phải khói thuốc đều làm co thắt mạch máu và phá hủy lớp nội mạc, làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

– Quản lý stress: Stress mãn tính kích thích tiết hormone cortisol, dẫn đến viêm, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu. Các biện pháp đơn giản như thiền định, yoga, hít thở sâu, ngủ đủ giấc và dành thời gian thư giãn ngoài thiên nhiên có thể giúp cân bằng lại hệ thần kinh và bảo vệ thành mạch.

– Theo dõi thường xuyên các chỉ số nguy cơ: Để duy trì sức khỏe mạch máu lâu dài, cần thường xuyên kiểm tra và giữ các chỉ số ở mức lý tưởng, bao gồm huyết áp, LDL cholesterol, đường huyết lúc đói và chỉ số BMI.

Nhìn chung, trong nhịp sống hiện đại, con người thường ít dành thời gian chăm sóc bản thân. Vì vậy, mỗi người hãy chú ý đến sức khỏe của mình, thực hiện các biện pháp phòng ngừa để bảo vệ mạch máu và ngăn ngừa các bệnh lý tim mạch.

Một hành động kịp thời và đầy ý nghĩa đã diễn ra vào sáng ngày 24/7 khi tổ Cảnh sát giao thông (CSGT) thuộc Đội CSGT đường bộ số 5, Phòng CSGT, Công an TP Hà Nội, nhanh chóng hỗ trợ cấp cứu một phụ nữ bị đột quỵ. Sự việc này đã thể hiện tinh thần “Vì nhân dân phục vụ” của lực lượng CSGT và để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân Thủ đô.

Sự việc diễn ra trong lúc tổ công tác đang thực hiện nhiệm vụ tuần tra trên tuyến Cổ Linh – Đàm Quang Trung – Thạch Bàn, phường Long Biên, TP Hà Nội. Khi đến nút giao Cổ Linh – Thạch Bàn vào khoảng 9h25, tổ công tác bất ngờ gặp một ô tô con mang biển kiểm soát 89A-065.36 dừng lại giữa đường. Một người phụ nữ từ trên xe chạy xuống cầu cứu, cho biết trên xe có một phụ nữ bị đột quỵ đang cần được cấp cứu gấp nhưng bệnh tình trở nặng. Lo sợ không kịp đưa đến bệnh viện, người này đề nghị CSGT hỗ trợ.

Đại úy Lương Văn Mạnh, tổ trưởng tổ công tác, đã nhanh chóng báo cáo Ban Chỉ huy đơn vị và quyết định sử dụng xe chuyên dụng, bật tín hiệu ưu tiên để mở đường cho xe ô tô mang biển kiểm soát 89A-065.36. Xe chở người bệnh nhanh chóng được ưu tiên đi đến khoa A9 – Bệnh viện Bạch Mai. Chỉ sau một thời gian ngắn, với sự hỗ trợ của CSGT, người bệnh đã được đưa đến bệnh viện an toàn.

Chị P.T.H, người đã cầu cứu CSGT, cho biết người phụ nữ bị đột quỵ trên xe là N.T.Đ, sinh năm 1958, là người cùng làng. Gia đình chị Đ có hoàn cảnh khó khăn. Sáng cùng ngày, khi phát hiện chị Đ bị bệnh, chị H đã dùng xe cá nhân để đưa chị đi cấp cứu. Rất may là đã gặp và được các cán bộ CSGT hỗ trợ kịp thời. Hiện, chị Đ đang được các bác sĩ tiếp tục theo dõi và điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai.

Hành động kịp thời của cán bộ, chiến sĩ Đội CSGT đường bộ số 5 đã góp phần bảo vệ tính mạng người dân, thể hiện tinh thần “Vì nhân dân phục vụ”, để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng người dân Thủ đô. Đây là một ví dụ điển hình về sự tận tâm và chuyên nghiệp của lực lượng CSGT trong việc hỗ trợ người dân trong những tình huống cấp bách.

Nghệ sĩ Kiều Trúc Phượng, hiện 76 tuổi, vẫn đang phải vật lộn để kiếm sống sau nhiều mất mát trong cuộc đời. Trong một cuộc trò chuyện gần đây, bà đã chia sẻ về những khó khăn và nỗi đau mà bà đã trải qua. Nhớ về con trai út, bà không thể kìm nén được nước mắt: “Con trai tôi mất hơn 20 năm rồi, nhưng mỗi lần nhớ đến nó, tôi lại khóc. Mới đây, trong ngày giỗ của nó, tôi ngồi khóc một mình. Tôi thương nó lắm vì tôi chỉ có một đứa con trai. Nó sinh năm 1974 và mất năm 2004, khi vừa tròn 30 tuổi. Nhắc tới nó, tôi không thể không khóc.”

Con trai của nghệ sĩ Kiều Trúc Phượng mất cùng năm với con gái của nghệ sĩ Thanh Kim Huệ. Con gái Thanh Kim Huệ mất sau con trai bà vài tháng. Con trai bà phải chiến đấu với bệnh ung thư gan, trong khi con gái Thanh Kim Huệ mất đột ngột. Bà kể lại: “Lúc đó, tôi đang làm việc tại tiệm hình của Thanh Điền, thì nhân viên Nghĩa chạy đến và nói với Thanh Kim Huệ: ‘Chị ơi, bé Loan bị nhức đầu.’ Thanh Kim Huệ nhờ tôi trông tiệm trong khi cô ấy đi mua thuốc. Tuy nhiên, cô ấy không bao giờ quay trở lại. Khi tôi hỏi Nghĩa, cậu ta nói: ‘Chị ơi, bé Loan bị đứt mạch máu não và đang trên đường đến bệnh viện.'”

Hiện tại, nghệ sĩ Kiều Trúc Phượng đang sống cùng con gái và phải bán hủ tiếu để kiếm sống. Tuy nhiên, tình hình kinh doanh đang ngày càng khó khăn. Bà tâm sự: “Tôi đang bán hủ tiếu cùng con gái. Trước đây, con gái tôi kiếm được 300.000 đồng mỗi ngày và cho tôi 100.000 đồng. Nhưng giờ đây, việc kinh doanh khó khăn và chúng tôi không thể kiếm được 300.000 đồng. Mặc dù vậy, chúng tôi không dám tăng giá vì sợ khách hàng không ăn nữa. Ngày nào cũng thừa nửa nồi nước dùng.”

Các cháu đã lớn và đi làm xa, thỉnh thoảng mới gửi tiền về. Bà còn một đứa con gái khác đã thành công, cho bà ở nhờ căn nhà này mà không lấy tiền. Căn nhà này là của con rể bà, nếu cho thuê thì có thể được 4-5 triệu một tháng, nhưng họ vẫn để cho bà ở nhờ. Trước đây, gia đình bà sống gần đây, nhưng sau khi làm ăn thất bại, họ phải bán nhà để trả nợ.

Nghệ sĩ Kiều Trúc Phượng chia sẻ về cuộc sống khó khăn của mình trong bối cảnh nhiều nghệ sĩ đang phải đối mặt với những khó khăn về tài chính và tinh thần khi về già. Nhiều người trong giới giải trí đang phải tìm cách vượt qua những khó khăn này, và nghệ sĩ Kiều Trúc Phượng là một trong số đó. Tuổi trẻ hy vọng rằng câu chuyện của bà sẽ giúp mọi người quan tâm và chia sẻ với những nghệ sĩ đang phải vật lộn để kiếm sống.

Huyết áp cao được coi là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như đột quỵ, tim mạch và bệnh thận. Chính vì vậy, việc kiểm soát và giảm thiểu tình trạng này luôn là mối quan tâm hàng đầu của nhiều chuyên gia y tế. Mặc dù việc giảm tiêu thụ muối là một khuyến cáo phổ biến nhằm kiểm soát huyết áp, nhưng theo ý kiến của bác sĩ Shirley Koeh, chuyên gia y học chức năng tại Malaysia, giải pháp này chỉ giải quyết một nửa vấn đề.

Để có một phương pháp quản lý huyết áp toàn diện, bác sĩ Koeh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bổ sung kali vào chế độ ăn uống. Theo chuyên gia này, kali đóng vai trò quan trọng trong việc làm giãn mạch máu, hỗ trợ quá trình thải natri – một yếu tố làm tăng huyết áp. Khi cơ thể nhận đủ lượng kali cần thiết, nó không chỉ giúp giảm gánh nặng lên hệ tim mạch mà còn có thể giảm nguy cơ tử vong do các bệnh có liên quan đến tim.

Để tăng cường bổ sung kali, bác sĩ Koeh khuyến khích mọi người nên tăng cường sử dụng các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng này. Một số thực phẩm giàu kali có thể kể đến như bơ, rau bina, chuối, nấm, các loại đậu và đậu lăng. Bên cạnh đó, nước ép cần tây và chiết xuất từ củ dền cũng được xem là những hỗ trợ đắc lực trong việc hạ huyết áp, nhờ vào hàm lượng kali và nitrat tự nhiên có trong chúng, giúp làm giãn mạch máu.

Trên thực tế, đã có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng nước ép từ củ dền có thể mang lại hiệu quả trong việc giảm huyết áp tâm thu chỉ trong vòng 90 ngày. Việc kết hợp các thực phẩm giàu kali và các biện pháp điều chỉnh lối sống khác, sẽ giúp người bệnh có một kế hoạch kiểm soát huyết áp hiệu quả và toàn diện hơn.

Một số nguồn thực phẩm giàu kali mà bạn có thể tham khảo bao gồm: các loại rau xanh, trái cây như chuối, cam, bơ, và các loại hạt và đậu. Nước ép cần tây và chiết xuất củ dền cũng là những lựa chọn tốt để hỗ trợ hạ huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.