Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang phát triển nhanh chóng, vai trò của các tập đoàn nhà nước trong việc đảm bảo an ninh năng lượng và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội ngày càng trở nên quan trọng. Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) là một điển hình về xây dựng Đảng vững mạnh và hoạt động hiệu quả trong khối doanh nghiệp nhà nước hiện nay. Toàn thể cán bộ, đảng viên của tập đoàn đang tích cực thi đua chào mừng Đại hội Đảng bộ Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam lần thứ IV.

Việc triển khai Quy định số 60-QĐ/TW của Ban Bí thư về tổ chức Đảng trong doanh nghiệp nhà nước đã giúp Petrovietnam xây dựng hệ thống chính trị đồng bộ, bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, thống nhất. Từ đó, tập đoàn đã nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, đóng góp quan trọng cho sự nghiệp phát triển đất nước.

Ngay sau khi Quy định số 60-QĐ/TW được ban hành, Đảng ủy Petrovietnam đã chủ động triển khai nghiêm túc, đồng bộ trong toàn hệ thống. Đảng bộ Petrovietnam được tổ chức theo mô hình 4 cấp, với Đảng bộ toàn Tập đoàn là tổ chức cấp trên cơ sở, định hướng và bao quát hoạt động của hơn 940 tổ chức đảng cơ sở, với hơn 13.800 đảng viên đang sinh hoạt tại các đơn vị thành viên.

Mô hình tổ chức đảng phù hợp với cơ cấu quản trị ‘Tập đoàn – công ty con – liên doanh/liên kết’, đảm bảo sự lãnh đạo xuyên suốt từ trên xuống dưới, thuận lợi cho việc quản lý, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và phát triển doanh nghiệp. Đặc biệt, Petrovietnam đang định hướng phát triển trên ba trụ cột chiến lược: năng lượng, công nghiệp và dịch vụ – trong đó, năng lượng giữ vai trò nòng cốt, đảm bảo sự tương hỗ toàn diện.

Một trong những điểm nổi bật của mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn là việc Bí thư Đảng ủy đồng thời là Chủ tịch hoặc Tổng Giám đốc, giúp nâng cao vai trò lãnh đạo, tăng cường trách nhiệm và đảm bảo sự đồng bộ giữa lãnh đạo chính trị và điều hành doanh nghiệp.

Đảng ủy Petrovietnam chú trọng công tác cán bộ, quy hoạch, luân chuyển, đào tạo nhân sự gắn liền với chiến lược phát triển ngành. Đặc biệt, đội ngũ cán bộ các cấp được lựa chọn kỹ lưỡng, bảo đảm đủ phẩm chất, năng lực, tinh thần đổi mới sáng tạo. Công tác phát triển cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ dân tộc thiểu số cũng được triển khai có hiệu quả, góp phần làm phong phú và bền vững nguồn lực lãnh đạo trong dài hạn.

Desde năm 2010 đến nay, Petrovietnam đã thành lập mới 25 tổ chức cơ sở đảng, chuyển đổi 57 mô hình chi/đảng bộ, và tiếp nhận hơn 30 tổ chức từ các đơn vị có vốn góp. Tỷ lệ tổ chức đảng đạt danh hiệu ‘trong sạch, vững mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ’ luôn duy trì ở mức 36–45% trong ba nhiệm kỳ gần đây.

Bên cạnh đó, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng được chú trọng, chất lượng sinh hoạt chi bộ không ngừng được nâng cao. Cấp ủy các cấp bám sát diễn biến tư tưởng đảng viên, qua đó kịp thời định hướng dư luận, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của từng cán bộ, đảng viên.

Petrovietnam còn đẩy mạnh phối hợp với các địa phương có đơn vị trực thuộc, ký kết quy chế hợp tác với 7 tỉnh, thành ủy, góp phần nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng – an ninh trên địa bàn.

Thực tiễn gần 17 năm hoạt động cho thấy, mô hình Đảng bộ toàn Tập đoàn theo Quy định 60-QĐ/TW đã giúp nâng cao rõ rệt năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng trong doanh nghiệp. Không chỉ bảo đảm tính thống nhất trong định hướng phát triển, Tổ chức Đảng còn trở thành trung tâm đoàn kết, sáng tạo, hỗ trợ các đơn vị thành viên phối hợp chặt chẽ, tận dụng hiệu quả nguồn lực trong tái cấu trúc, xử lý khủng hoảng, đầu tư chiến lược, chuyển dịch năng lượng và xây dựng văn hóa doanh nghiệp.

Petrovietnam không chỉ là đơn vị chủ lực trong bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, mà còn góp phần quan trọng vào ổn định kinh tế vĩ mô, giữ vững chủ quyền biển đảo, đảm bảo an sinh xã hội. Thành công của Petrovietnam trong việc xây dựng tổ chức đảng đồng bộ, nhất quán từ trung ương đến cơ sở là một minh chứng sinh động cho hiệu quả lãnh đạo của Đảng trong các doanh nghiệp nhà nước.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển dịch năng lượng ngày càng mạnh mẽ, việc duy trì tổ chức Đảng bộ toàn Tập đoàn với vai trò lãnh đạo toàn diện càng trở nên quan trọng, giúp Petrovietnam tiếp tục vững bước là lực lượng tiên phong trong ngành công nghiệp năng lượng; đồng thời là hình mẫu về tổ chức đảng trong các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam hiện nay.

Nhiều quy định mới sẽ có hiệu lực từ tháng 8, ảnh hưởng đến các doanh nghiệp nhà nước, thủ tục hợp pháp hóa lãnh sự, hồ sơ con nuôi, hỗ trợ công chức và số điện thoại tiếp nhận thông tin về sự cố thiên tai.

Đối với doanh nghiệp nhà nước, Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp yêu cầu các doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ phải rà soát và sửa đổi điều lệ, quy chế tài chính và quy chế nội bộ để phù hợp với quy định mới. Việc này cần được hoàn thành trước ngày 31/12/2026. Trong thời gian chờ sửa đổi, doanh nghiệp có thể tạm áp dụng các quy định hiện hành nếu không trái với luật mới.

Về hợp pháp hóa lãnh sự, Nghị định số 196/2025 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 111/2011 về chứng nhận lãnh sự, hợp pháp hóa lãnh sự (có hiệu lực từ 3/8). Nghị định mới quy định các giấy tờ, tài liệu được miễn hợp pháp hóa lãnh sự, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác này.

Thông tư số 10/2025 của Bộ Tư pháp cũng sửa đổi, bổ sung về việc ghi chép, sử dụng, quản lý và lưu trữ sổ, mẫu giấy tờ, hồ sơ nuôi con nuôi, có hiệu lực từ ngày 4/8. Thông tư mới sẽ giúp thống nhất và nâng cao chất lượng công tác nuôi con nuôi.

Quốc hội sẽ ban hành ba nghị quyết về quyết định, điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án hạ tầng giao thông quan trọng, có hiệu lực từ 11/8. Những dự án này sẽ góp phần phát triển hệ thống giao thông của đất nước.

Nghị định 179/2025 của Chính phủ quy định về mức hỗ trợ đối với người làm công tác chuyên trách về chuyển đổi số, an toàn thông tin mạng, an ninh mạng, trong đó có công chức cấp xã, công chức Sở Tư pháp, viên chức ngoại giao, lãnh sự, công chức Cục Hành chính tư pháp, Bộ Tư pháp.

Đặc biệt, từ ngày 23/8, khi Nghị định số 200/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng thủ dân sự có hiệu lực thi hành, số điện thoại 112 sẽ tiếp nhận nội dung thông tin về sự cố, thiên tai, thảm họa, những nguy cơ xảy ra, yêu cầu trợ giúp của tổ chức, cá nhân. Việc này sẽ giúp nâng cao hiệu quả công tác phòng thủ dân sự và ứng phó với các tình huống khẩn cấp.

Trong bối cảnh kinh tế đang dần phục hồi sau đại dịch và các thách thức toàn cầu, các doanh nghiệp do Bộ Tài chính Việt Nam làm đại diện chủ sở hữu đã cho thấy sự thích ứng và phục hồi tích cực trong nửa đầu năm 2025. Dựa trên báo cáo sơ bộ, nhiều chỉ tiêu sản lượng chủ yếu của các doanh nghiệp này ước đạt khoảng 50-60% kế hoạch năm. Đặc biệt, một số lĩnh vực đã ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng từ 5-15% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh sự chuyển biến tích cực của các doanh nghiệp trong việc nắm bắt cơ hội và vượt qua khó khăn.

Tổng doanh thu hợp nhất của các doanh nghiệp này trong 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt khoảng 1,07 triệu tỷ đồng. So với cùng kỳ năm trước, doanh thu tương đương 100,3%, cho thấy sự ổn định và tăng trưởng nhẹ trong hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Về kế hoạch năm, con số này hoàn thành 50,3%, thể hiện sự phù hợp giữa kế hoạch đề ra và thực tiễn triển khai. Bên cạnh đó, lợi nhuận trước thuế hợp nhất ước đạt 82.100 tỷ đồng, đạt 60,9% kế hoạch và tương đương 93,1% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy, mặc dù đạt được mức lợi nhuận khá cao, các doanh nghiệp vẫn cần nỗ lực hơn nữa để hoàn thành mục tiêu kế hoạch năm.

Về nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước, số nộp ước đạt 102.700 tỷ đồng. So với kế hoạch năm, con số này chỉ bằng 54,6%, và tương đương 96,9% so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy các doanh nghiệp cần tăng cường hơn nữa việc thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, đồng thời tận dụng các cơ chế, chính sách hỗ trợ để thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.

Nhìn chung, kết quả hoạt động của các doanh nghiệp do Bộ Tài chính làm đại diện chủ sở hữu trong nửa đầu năm 2025 đã phản ánh sự phục hồi và tăng trưởng tích cực. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu kế hoạch năm, các doanh nghiệp cần tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp, tăng cường quản lý, điều hành để đảm bảo hoàn thành kế hoạch đề ra. Ngoài ra, việc theo dõi sát sao tình hình kinh tế trong nước và quốc tế sẽ giúp các doanh nghiệp chủ động xây dựng chiến lược phù hợp cho giai đoạn tiếp theo.

Law on Management and Investment of State Capital in Enterprises (No. 68/2025/QH15) sẽ có hiệu lực từ ngày 01/08/2025, đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong quản lý doanh nghiệp nhà nước (DNNN) bằng cách trao quyền tự chủ nhiều hơn cho doanh nghiệp. Luật này cho phép DNNN tự phê duyệt và triển khai chiến lược phát triển và kế hoạch kinh doanh hàng năm mà không cần phụ thuộc vào cơ quan đại diện chủ sở hữu. Đây là một bước tiến quan trọng từ mô hình quản lý hành chính sang cơ chế thị trường nhằm khơi thông nguồn lực và tăng cường năng lực tài chính cho DNNN.

Một điểm nổi bật khác của Luật là tạo điều kiện cho doanh nghiệp sử dụng hiệu quả nguồn lực tài chính và con người. DNNN sẽ được toàn quyền quyết định các chính sách tiền lương, thưởng, thù lao cho người lao động và lãnh đạo trong phạm vi quỹ lương được phê duyệt. Điều này giúp tăng tính cạnh tranh và giữ chân nhân sự chất lượng cao. Doanh nghiệp cũng được phép trích tối đa 50% lợi nhuận sau thuế vào Quỹ đầu tư phát triển và tối đa 3 tháng lương cho Quỹ khen thưởng, phúc lợi.

Về mặt tài chính, Luật mới mang lại cơ chế huy động vốn linh hoạt hơn. Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty sẽ được quyền quyết định các phương án vay vốn mà không cần chờ phê duyệt, trừ khi khoản vay vượt quá ba lần vốn chủ sở hữu. Điều này giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội thị trường kịp thời và chủ động triển khai các dự án đầu tư. Thông tin thêm về quy định này có thể được tìm thấy tại đây.

Luat cũng mở rộng phạm vi đầu tư và xóa bỏ những rào cản trước đây trong lĩnh vực bất động sản. Các công ty mẹ nắm vốn chi phối của Nhà nước được phép cho công ty con vay nội bộ, tăng thêm tính linh hoạt và hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong nội bộ tập đoàn, tổng công ty.

Để triển khai Luật, Bộ Tài chính đang hoàn thiện dự thảo 3 Nghị định quy định chi tiết. Các nghị định này sẽ quy định cụ thể về quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp, giám sát, kiểm tra, đánh giá, xếp loại doanh nghiệp, và cơ cấu lại vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã nhấn mạnh rằng Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp là một bước đi quan trọng trong việc đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước. Ông yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo các Nghị định với tinh thần tháo gỡ vướng mắc, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, và nâng cao tính tự chủ của doanh nghiệp. Thêm thông tin chi tiết có thể được xem tại địa chỉ này.

Trong bối cảnh hiện nay, khu vực kinh tế nhà nước (KTNN) đóng vai trò chủ lực trong các ngành, lĩnh vực trọng yếu của nền kinh tế. Không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng, an ninh lương thực, ổn định kinh tế vĩ mô và bảo vệ chủ quyền quốc gia, KTNN còn là lực lượng sản xuất chủ đạo, dẫn dắt và hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển. Các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đang nắm giữ vai trò trụ cột trong các lĩnh vực then chốt như năng lượng, tài chính, viễn thông, khai thác tài nguyên chiến lược, phát triển hạ tầng kỹ thuật quốc gia.

Các DNNN không chỉ là lực lượng sản xuất chủ đạo mà còn là công cụ điều tiết thị trường, hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển, góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và công bằng xã hội. Tuy nhiên, thực tế những năm qua, khu vực DNNN cũng bộc lộ nhiều bất cập. Chỉ số ICOR trung bình của DNNN ở mức 6,1, cao hơn nhiều so với khu vực tư nhân và doanh nghiệp FDI. Nhiều dự án do DNNN làm chủ đầu tư vẫn xảy ra tình trạng chậm tiến độ, đội vốn, hiệu quả thấp, gây lãng phí nguồn lực.

Về quản trị doanh nghiệp, nhiều DNNN vẫn duy trì mô hình quản lý mang tính hành chính, chưa ứng dụng đầy đủ thông lệ quản trị tiên tiến; chuyển đổi số còn chậm, dữ liệu phân tán. Từ Nghị quyết Trung ương 3 khóa IX (năm 2001) về tiếp tục sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả DNNN, đến Nghị quyết số 12-NQ/TW (năm 2017), Đảng ta luôn nhất quán quan điểm: Kinh tế nhà nước giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế; DNNN phải trở thành lực lượng vật chất quan trọng, dẫn dắt và hỗ trợ các thành phần kinh tế khác cùng phát triển.

Luật số 68/2025/QH15 được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/8/2025, đã tạo hành lang pháp lý mới cho việc quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Luật này thể hiện bước tiến quan trọng trong thể chế hóa chủ trương của Đảng: tăng quyền tự chủ, tăng trách nhiệm giải trình, tách bạch chức năng quản lý nhà nước và chức năng đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước.

Để phát huy vai trò, nâng cao hiệu quả KTNN, cần tập trung thực hiện một số giải pháp trọng tâm. Đó là hoàn thiện thể chế; đổi mới quản trị doanh nghiệp; đẩy nhanh cổ phần hóa, thoái vốn; chuyển đổi số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; phân cấp gắn với trách nhiệm giải trình. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp khu vực KTNN phát huy vai trò chủ đạo, đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Trong bối cảnh phát triển mới, KTNN với lực lượng nòng cốt là các DNNN vẫn giữ vai trò nền tảng trong phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, để khu vực này thực sự phát huy vai trò chủ đạo, không còn con đường nào khác ngoài tái cấu trúc toàn diện: vận hành theo nguyên tắc thị trường, quản trị hiện đại, minh bạch, chuyên nghiệp. Điều này sẽ giúp KTNN trở thành động lực chính cho sự phát triển của nền kinh tế, đồng thời hỗ trợ khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ hơn.

Nhìn chung, việc phát huy vai trò của KTNN trong bối cảnh hiện nay đòi hỏi sự nỗ lực từ nhiều phía, bao gồm cả việc hoàn thiện thể chế, đổi mới quản trị doanh nghiệp, đẩy nhanh cổ phần hóa, thoái vốn, và chuyển đổi số. Với những giải pháp đồng bộ và quyết tâm cao, KTNN sẽ tiếp tục là trụ cột quan trọng trong nền kinh tế, góp phần vào sự phát triển bền vững và lâu dài của đất nước.