Quảng Ninh tự hào sở hữu Di sản Văn hóa Thế giới thứ hai, mở ra những cơ hội và thách thức mới trong việc phát triển kinh tế – xã hội một cách bền vững. Mới đây, Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc đã được Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới. Đây là một niềm vinh dự lớn đối với tỉnh Quảng Ninh khi sở hữu hai Di sản thế giới, bên cạnh vịnh Hạ Long – quần thể Cát Bà.

Việc sở hữu hai Di sản thế giới mang lại nhiều lợi ích cho tỉnh trong việc phát triển kinh tế, xã hội. Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ninh, ông Nguyễn Việt Dũng, cho biết rằng đây là một cơ hội chiến lược để phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Những di sản được UNESCO vinh danh sẽ mở ra các cơ hội phát triển về du lịch, dịch vụ, văn hóa, góp phần thu hút dòng khách du lịch chất lượng cao và mở ra khả năng hợp tác quốc tế về đầu tư, nghiên cứu, giáo dục và bảo tồn.

Quảng Ninh xác định phát triển “kinh tế di sản” là một hướng đi chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội bền vững. Tỉnh sẽ triển khai các nhóm giải pháp cụ thể như hoàn thiện thể chế quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản trên nguyên tắc bảo tồn nguyên trạng, giữ vững tính xác thực, gắn với phát triển hài hòa và có kiểm soát. Quảng Ninh cũng sẽ đầu tư hạ tầng kết nối vùng di sản theo hướng “mềm hóa”, đảm bảo hài hòa cảnh quan, sinh thái, văn hóa và trải nghiệm.

Du lịch là một ngành kinh tế quan trọng của Quảng Ninh. Các Di sản Thế giới đã thu hút khách du lịch đến với tỉnh, giúp tăng cường quảng bá hình ảnh và thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch.

Tuy nhiên, tỉnh Quảng Ninh cũng đối mặt với những thách thức trong việc quản lý Di sản Thế giới, nhất là di sản liên vùng, liên tỉnh. Thách thức lớn nhất nằm ở ba khía cạnh, bao gồm di sản dạng chuỗi, liên vùng-liên tỉnh đòi hỏi một cơ chế điều phối liên ngành, liên địa phương, vượt qua giới hạn hành chính để bảo tồn một cách đồng bộ. Áp lực phát triển kinh tế-du lịch có thể dẫn đến nguy cơ xâm hại hoặc “thương mại hóa” di sản nếu không kiểm soát tốt.

Để giải quyết những thách thức này, tỉnh Quảng Ninh sẽ tập trung nâng cao nhận thức cộng đồng, nhất là người dân sống trong vùng di sản – yếu tố then chốt. Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản cần sự tham gia và hỗ trợ của cả người dân và doanh nghiệp.

Quảng Ninh chuẩn bị tổ chức loạt hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch nhằm bảo tồn và phát huy giá trị di sản thế giới Yên Tử. Phường Yên Tử, thành phố Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh sẽ tổ chức nhiều hoạt động chào mừng Đại hội Đảng các cấp, sự kiện di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc, theo thông tin từ UBND tỉnh Quảng Ninh.

Từ nay đến hết năm 2025, phường Yên Tử sẽ phối hợp với các sở, ngành liên quan tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch nhằm bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị di sản thế giới Yên Tử. Nổi bật nhất là lễ hội ‘Yên Tử – Sắc thu Thiền định’ dự kiến diễn ra cuối tháng 9/2025.

Từ ngày 15/7 đến đầu tháng 9/2025, phường Yên Tử sẽ tổ chức hoạt động chào mừng Đại hội Đảng các cấp, sự kiện di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh là Di sản văn hóa thế giới. Hoạt động bao gồm phát động cuộc thi sáng tạo biểu trưng (logo) của phường; công bố điểm du lịch Khe Song – Thác Bạc; ra mắt sản phẩm số hóa du lịch; tham quan thực tế ảo VR360 khu di tích lịch sử đền, chùa Hang Son, hang núi Hổ – hang núi Xếp Bằng gắn với các hoạt động kích cầu du lịch năm 2025; tổ chức Giải chạy Ultra trial Yên Tử ‘Khám phá di sản – Lan tỏa tinh hoa’.

Từ tháng 9-12/2025, các hoạt động trọng tâm trong dịp lễ hội ‘Yên Tử – Sắc thu thiền định’ sẽ diễn ra. Đó là các hoạt động như: Sáng tác nghệ thuật về Yên Tử mùa thu; các cuộc thi ảnh ‘Mùa thu Yên Tử’; thi; biểu diễn thơ; nhạc về Yên Tử; trưng bày tác phẩm nghệ thuật về Yên Tử; hội thi làm đèn lồng; rước đèn lồng gắn với Tết Trung thu; chương trình nghệ thuật cổ truyền; dân tộc người Dao Thanh Y; giao lưu lửa trại; rước đèn Trung thu; kết hợp với rước; thả đèn hoa đăng…. Đặc biệt; giải chạy ‘Yên Tử Heritage – Chạm vùng di sản’ dự kiến diễn ra từ ngày 15-16/11 nhằm thu hút hàng nghìn vận động viên đến tham gia và trải nghiệm các hoạt động tại Yên Tử.

Bên cạnh đó; phường Yên Tử tổ chức giới thiệu những nét văn hóa đặc trưng của người Dao Thanh Y phường Yên Tử như: Giao lưu văn nghệ; biểu diễn tái hiện lễ cúng đầu năm người Dao Thanh Y; biểu diễn tái hiện một phần lễ cấp sắc người Dao Thanh Y – Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia… Du khách có cơ hội hòa mình vào nhiều chương trình; hoạt động độc đáo dưới chân núi Yên Tử như: Tour trải nghiệm ‘Bình minh trên đỉnh chùa Đồng’; ‘Hành trình theo dấu chân Phật Hoàng Trần Nhân Tông’; chương trình biểu diễn nghệ thuật ‘Diệu âm Yên Tử sơn’; chương trình âm nhạc ‘Tinh hoa văn hóa Việt’; tour du lịch ‘Huyền thoại Làng Nương’… Du khách còn được trải nghiệm các trò chơi dân gian; tham quan chợ quê và ẩm thực chay Yên Tử…

Tính đến cuối tháng 7/2025; tổng số khách du lịch đến Quảng Ninh là hơn 14,6 triệu lượt; tăng 13% so với cùng kỳ năm 2024; trong đó có hơn 2,6 triệu lượt khách quốc tế. Doanh thu từ du lịch ước đạt 36.700 tỷ đồng. Riêng Khu di tích quốc gia đặc biệt Yên Tử đã đón hơn 7.600 lượt khách tham quan; doanh thu đạt gần 300 tỷ đồng. Quảng Ninh đặt mục tiêu đón 20 triệu lượt khách du lịch trong năm 2025; trong đó có 4,5 triệu lượt khách quốc tế.

Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ chính thức diễn ra từ ngày 1 đến 11 tháng 10, với chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’ làm điểm nhấn. Chương trình này ứng dụng công nghệ thực tế ảo và ánh sáng để mang lại một trải nghiệm mới mẻ cho người tham dự. Sự kiện này gắn liền với các hoạt động tưởng niệm 725 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn và 583 năm ngày mất của Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi.

Lễ hội năm nay cũng là dịp để công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là Di sản thế giới. Quần thể di tích này trải rộng trên 3 tỉnh, thành phố gồm Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh, với 12 điểm di tích. Trong đó, 5 điểm di tích tại thành phố Hải Phòng là những di tích lịch sử, danh thắng tiêu biểu, đang bảo lưu những giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học đặc sắc không chỉ của Việt Nam mà còn mang giá trị nổi bật toàn cầu.

Lễ hội sẽ bao gồm các hoạt động chính như lễ tưởng niệm, khai hội mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025, công bố Di sản thế giới và Lễ khai ấn Đức Thánh Trần. Sự kiện này dự kiến sẽ thu hút đông đảo người dân và du khách thập phương, cũng như vinh dự được đón tiếp đại diện UNESCO, các đại sứ quốc tế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bộ ngành Trung ương và địa phương.

Chương trình nghệ thuật thực cảnh ‘Uy linh Kiếp Bạc – Côn Sơn’ sẽ là một trong những điểm nhấn của lễ hội, với việc ứng dụng công nghệ ánh sáng và thực tế ảo, không gian lễ hội sẽ được mở rộng đến sông Lục Đầu. Sự kiện này hứa hẹn sẽ mang lại một trải nghiệm mới mẻ và thú vị cho người tham dự, đồng thời góp phần quảng bá và bảo tồn các giá trị văn hóa và lịch sử của Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử – Vĩnh Nghiêm – Côn Sơn, Kiếp Bạc.

Với những hoạt động ý nghĩa và chương trình nghệ thuật đặc sắc, Lễ hội truyền thống mùa thu Côn Sơn – Kiếp Bạc năm 2025 sẽ là một sự kiện văn hóa quan trọng, góp phần thúc đẩy sự phát triển của du lịch và nền văn hóa Việt Nam.