Chiều ngày 16/7, tại tỉnh Phú Thọ, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông đã chủ trì một hội nghị quan trọng nhằm thống nhất mô hình tổ chức các đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cấp tỉnh và cấp xã. Hội nghị này có sự tham gia của các cơ quan liên quan và tập trung vào việc sắp xếp lại các đơn vị sự nghiệp công lập để đảm bảo hiệu quả và phù hợp với nhu cầu phát triển của tỉnh.

Theo thông tin từ Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ, trong thời gian tới, tỉnh sẽ thành lập 3 Ban Quản lý dự án cấp tỉnh theo khu vực, trực thuộc UBND tỉnh. Các Ban Quản lý dự án này gồm: Ban Quản lý dự án khu vực Vĩnh Phúc, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Phú Thọ và Ban Quản lý dự án khu vực Hòa Bình. Bên cạnh đó, tỉnh cũng sẽ thành lập Trung tâm Phát triển quỹ đất khu vực Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình trực thuộc UBND tỉnh. Ngoài ra, Trung tâm Xúc tiến đầu tư và Hỗ trợ doanh nghiệp tỉnh Phú Thọ sẽ được thành lập trên cơ sở hợp nhất các đơn vị tương ứng của tỉnh Vĩnh Phúc và Hòa Bình, cùng với việc tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ và biên chế liên quan từ Sở Tài chính tỉnh Phú Thọ.

Đối với các đơn vị sự nghiệp công lập khác trực thuộc UBND tỉnh, tỉnh Phú Thọ sẽ giữ nguyên trạng đối với một số đơn vị, bao gồm Khu di tích lịch sử Đền Hùng, Trường Đại học Hùng Vương, Trường Cao đẳng Y tế Phú Thọ, Trường Cao đẳng nghề Phú Thọ, Trường Cao đẳng kỹ thuật công nghệ Vĩnh Phúc và Trường Cao đẳng nghề Vĩnh Phúc.

Tính đến hiện tại, tổng số cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh của Phú Thọ là 73.488 người. Sở Nội vụ tỉnh Phú Thọ cũng đã ban hành văn bản đề nghị UBND cấp xã xây dựng đề án thành lập đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND xã, phường theo Nghị định 120 của Chính phủ.

Mỗi xã, phường sẽ thành lập 2 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND cấp xã. Một đơn vị sẽ được ngân sách nhà nước bảo đảm chi thường xuyên với tên gọi ‘Trung tâm dịch vụ sự nghiệp công’, cung cấp các dịch vụ sự nghiệp cơ bản và thiết yếu trên địa bàn. Đơn vị còn lại sẽ tự bảo đảm chi thường xuyên với tên gọi ‘Ban Quản lý dự án’ để thực hiện các chức năng và nhiệm vụ theo quy định.

Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Trần Duy Đông đã biểu dương nỗ lực của Sở Nội vụ trong việc khẩn trương triển khai các công việc liên quan. Ông yêu cầu các cơ quan liên quan tiếp tục hoàn thành các nhiệm vụ được giao để các đơn vị được sắp xếp sớm ổn định và đi vào hoạt động, phục vụ cho sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh.

Trong kết luận hội nghị, Chủ tịch tỉnh Phú Thọ giao Sở Nội vụ phối hợp với Văn phòng UBND tỉnh trình UBND tỉnh thành lập 3 Ban Quản lý dự án cấp tỉnh và Trung tâm Phát triển Quỹ đất cấp tỉnh theo khu vực trước ngày 20/7. Ông Đông cũng yêu cầu các trường cao đẳng được giữ nguyên trạng và có thể linh hoạt trong việc đặt trụ sở theo tình hình thực tiễn, bảo đảm theo quy định. Đối với các đơn vị công lập cấp xã, Chủ tịch Phú Thọ thống nhất tên gọi và giao Sở Nội vụ đôn đốc các xã, phường khẩn trương thành lập các Trung tâm dịch vụ công.

Trước ngày 30/7, Sở Nội vụ sẽ báo cáo toàn diện UBND tỉnh Phú Thọ về công tác cán bộ, công chức, viên chức, người lao động cấp xã và đề xuất một số nguyên tắc trong triển khai thực hiện.

Tỉnh Phú Thọ được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc và Hòa Bình, có diện tích tự nhiên hơn 9.361km2, quy mô dân số trên 4 triệu người và có 148 xã, phường thuộc tỉnh.

Nghị định 151 của Chính phủ, có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước, hướng tới tinh thần ‘gần dân, sát dân’. Một nội dung trọng tâm của nghị định này là chuyển giao một số thẩm quyền quản lý đất đai về cấp xã.

Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa chia sẻ quan điểm rằng việc giao thẩm quyền cho cấp xã là cần thiết, hợp lý và phù hợp với năng lực thực tiễn của chính quyền cơ sở. Ông Hòa tin rằng Nghị định 151 cụ thể hóa chủ trương phân quyền, phân cấp đã được quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Việc trao thêm thẩm quyền cho cấp xã, bao gồm quản lý đất đai, là một bước tiến đúng đắn để phát huy tính tự chủ, linh hoạt trong điều hành, đặc biệt là khi các cấp cơ sở đang được củng cố về nhân sự, bộ máy và kinh nghiệm thực tiễn.

‘Cấp xã hiện nay có đủ năng lực, đủ điều kiện, trình độ để thực hiện các nhiệm vụ rất rõ ràng trong quản lý nhà nước,’ ông Hòa khẳng định. Chính quyền xã không còn là cấp yếu như trước kia; nhiều công việc trước đây của cấp huyện đã và đang được giao cho xã xử lý.

Ông Hòa cũng chỉ ra rằng cán bộ lãnh đạo xã hiện nay được điều động từ cấp huyện hoặc tỉnh xuống, phần lớn là những người đã có kinh nghiệm công tác quản lý nhà nước. Hệ thống tổ chức hành chính cấp xã cũng đã được kiện toàn với đầy đủ các bộ phận chuyên môn.

Tuy nhiên, ông Hòa cũng nhấn mạnh rằng quyền lực càng lớn thì trách nhiệm càng cao, đặc biệt trong lĩnh vực phức tạp như đất đai. Sự giám sát, hỗ trợ từ cấp trên là điều kiện bắt buộc để đảm bảo cấp xã thực hiện đúng luật, đúng thẩm quyền và không lạm dụng quyền lực.

Ông đề xuất cần có sự phân cấp rõ ràng và tuân thủ theo các quy định của luật đất đai, luật đầu tư, luật đấu thầu hiện hành. Cần giới hạn loại dự án, diện tích đất hoặc giá trị mà cấp xã được quyết định. Đồng thời, cần tăng cường giám sát, kiểm tra từ cấp trên và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cấp xã.

Về nguy cơ lạm quyền, ông Hòa không né tránh thực tế này và nhấn mạnh rằng phân quyền là cần thiết nhưng phải song hành với kiểm tra, giám sát để tránh tình trạng lạm quyền, lợi dụng chức vụ để trục lợi.

Từ thực tiễn địa phương và kinh nghiệm giám sát tại Quốc hội, ông Hòa kiến nghị một số vấn đề cốt lõi để việc phân cấp, phân quyền cho cấp xã được thực hiện hiệu quả, bao gồm phân quyền đúng mức, đúng người; tăng cường giám sát, kiểm tra; và đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã là cơ quan quan trọng trong việc tổ chức và thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Đây là đơn vị có vai trò then chốt trong đảm bảo quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự diễn ra công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật.

Chủ tịch Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước tại địa phương. Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng là Chỉ huy trưởng cơ quan quân sự cấp xã, người có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực quân sự. Ngoài ra, Phó Chủ tịch khác của Hội đồng là Trưởng Công an cấp xã, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thực thi pháp luật tại địa phương. Các ủy viên của Hội đồng bao gồm người đứng đầu Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc, một số cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân và các thành viên khác được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định bổ nhiệm.

Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã có nhiều nhiệm vụ quan trọng, trong đó có nhiệm vụ giúp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nghĩa vụ quân sự cho công dân tại địa phương. Hội đồng cũng tổ chức cho công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự, sơ tuyển nghĩa vụ quân sự và khám sức khỏe để đảm bảo công dân đủ điều kiện thực hiện nghĩa vụ quân sự. Bên cạnh đó, Hội đồng còn phải báo cáo danh sách công dân được gọi nhập ngũ, tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.

Không chỉ dừng lại ở đó, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã còn có nhiệm vụ tổ chức cho công dân thực hiện các quyết định liên quan đến nghĩa vụ quân sự như sơ tuyển, khám sức khỏe, nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân. Việc kiểm tra, hướng dẫn cơ quan, tổ chức liên quan trong việc thực hiện chính sách hậu phương quân đội và quản lý công dân trong diện thực hiện nghĩa vụ quân sự cũng thuộc trách nhiệm của Hội đồng. Qua đó, Hội đồng góp phần đảm bảo rằng các công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự được đối xử công bằng và minh bạch.

Cuối cùng, Hội đồng giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật về nghĩa vụ quân sự. Qua đó, Hội đồng góp phần đảm bảo rằng quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương diễn ra công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật. Tóm lại, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương diễn ra suôn sẻ, công bằng và minh bạch.