Ngoại trưởng Áo kêu gọi thảo luận về tư cách thành viên NATO, thách thức chính sách trung lập

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây, Ngoại trưởng Áo Beate Meinl-Reisinger đã gây chú ý khi kêu gọi một cuộc thảo luận toàn quốc về tư cách thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). Phát biểu của bà Meinl-Reisinger được xem là một động thái xung đột với chính sách trung lập lâu nay của Áo.

Bà Meinl-Reisinger cho rằng chỉ riêng sự trung lập không thể bảo vệ được Áo và rằng nước này nên có một cuộc thảo luận toàn quốc về chính sách an ninh và NATO, đặc biệt là sau những hành động gây hấn gần đây của Nga. Tuy nhiên, bà cũng thừa nhận rằng hiện tại chưa có đa số nghị viện hoặc công chúng Áo ủng hộ việc gia nhập NATO.

Áo đã duy trì chính sách trung lập về mặt hiến pháp kể từ năm 1955. Mặc dù tham gia hợp tác quốc phòng với EU và Đối tác vì Hòa bình của NATO, nước này chưa bao giờ theo đuổi tư cách thành viên đầy đủ trong liên minh.

Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh Áo đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng trong việc củng cố vị thế quốc phòng để ứng phó với cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Các quốc gia châu Âu vốn trung lập khác cũng đang đánh giá lại các liên kết chiến lược của mình.

Áo dự kiến sẽ tăng chi tiêu quốc phòng trong những năm tới, nhưng sự ủng hộ của công chúng đối với việc gia nhập NATO vẫn ở mức thấp. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy chỉ 21% người Áo ủng hộ việc gia nhập NATO, trong khi 61% phản đối.

Việc Áo gia nhập NATO sẽ có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh quốc phòng Trung Âu, đặc biệt là sau khi Phần Lan và Thụy Điển đã từ bỏ lập trường trung lập lâu nay và gia nhập NATO. Áo cũng tham gia các sứ mệnh quân sự của EU và là một bên ký kết La bàn Chiến lược của EU.

Ngoại trưởng Meinl-Reisinger cho rằng tính trung lập không nên là lý do ngăn cản Áo đóng góp vào quá trình hội nhập quốc phòng châu Âu. Bà cũng nhấn mạnh rằng Áo không được tụt hậu trong quá trình này.

Trong bối cảnh tình hình an ninh tại Ukraine ngày càng trở nên phức tạp, Ngoại trưởng Áo, bà Meinl-Reisinger, đã lên tiếng về khả năng nước này tham gia vào liên minh quân sự NATO. Kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2 năm 2022, các quan chức cấp cao của Áo, cả đương nhiệm và tiền nhiệm, đã nhiều lần thể hiện sự quan tâm đến việc đánh giá lại tiềm năng trở thành thành viên của NATO, bất chấp việc Áo đã duy trì chính sách trung lập kể từ năm 1955.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ Welt của Đức, Ngoại trưởng Meinl-Reisinger đã nhấn mạnh rằng chính sách trung lập một mình không đủ để bảo vệ Áo. Theo bà, để đảm bảo an ninh cho quốc gia, Áo cần có khả năng tự vệ mạnh mẽ hơn và quan hệ đối tác an ninh sâu rộng hơn. Bà cũng bày tỏ sự cởi mở với việc tiến hành một cuộc tranh luận công khai về tương lai của chính sách an ninh và quốc phòng của Áo.

Mặc dù hiện tại, đa số thành viên quốc hội và công chúng Áo không ủng hộ việc gia nhập NATO, Ngoại trưởng Meinl-Reisinger tin rằng một cuộc tranh luận mở có thể mang lại nhiều kết quả tích cực. Áo hiện tại không phải là thành viên của NATO nhưng đã tham gia vào nhiều sứ mệnh hòa bình do Liên minh châu Âu (EU) dẫn đầu và ủng hộ Chính sách an ninh và quốc phòng chung của EU.

Về vấn đề trung lập, Ngoại trưởng Áo cho rằng điều này không nên bị hiểu nhầm là thái độ thụ động. “Chúng ta không thể ngồi yên và nói rằng nếu chúng ta không làm gì với ai, thì sẽ không ai làm gì với chúng ta. Thế giới đã thay đổi,” bà phát biểu. Điều này cho thấy một sự thay đổi trong cách nhìn nhận về chính sách an ninh và quốc phòng của Áo trong bối cảnh hiện nay.

Sau khi xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra, Phần Lan và Thụy Điển đã đưa ra quyết định lịch sử xin gia nhập NATO. Phần Lan đã trở thành thành viên thứ 31 của NATO vào tháng 4 năm 2023 và Thụy Điển gia nhập liên minh vào tháng 3 năm 2024. Ukraine cũng đã nộp đơn xin gia nhập NATO theo thủ tục nhanh chóng vào tháng 9 năm 2022. Tuy nhiên, triển vọng NATO kết nạp Ukraine hiện vẫn còn rất mờ nhạt.

Thông qua những phát biểu của Ngoại trưởng Meinl-Reisinger, có thể thấy rằng Áo đang trong quá trình xem xét và đánh giá lại chính sách an ninh và quốc phòng của mình. Việc này không chỉ phản ánh mối quan tâm của Áo đối với tình hình an ninh tại Ukraine mà còn cho thấy sự thay đổi trong cách tiếp cận vấn đề an ninh của quốc gia này trong bối cảnh thế giới đang biến động.