Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp, việc tìm kiếm các giải pháp giảm thiểu tác động môi trường đã trở thành một ưu tiên cấp thiết toàn cầu. Một trong những công cụ quan trọng đang được chú ý là tín chỉ carbon – một cơ chế giúp giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, giá trị của tín chỉ carbon không chỉ giới hạn ở khía cạnh môi trường, mà còn gắn bó mật thiết với các giá trị lịch sử, văn hóa, nhân văn, tâm linh và sinh kế của cộng đồng.
Tại Việt Nam, nhiều mô hình bảo tồn rừng và nông nghiệp bền vững đã được triển khai, mang lại những kết quả tích cực trong việc giảm phát thải và bảo vệ môi trường. Một điển hình là khu rừng đầu nguồn sông Ngàn Phố, được phục dựng bởi TS. Trần Thị Lành sau hơn 20 năm nỗ lực không ngừng. Bà Lành không nhận mình là người trồng rừng, mà thay vào đó, rừng được phục dựng thông qua việc vận động và thuyết phục cộng đồng địa phương cùng tham gia bảo vệ và phục dựng rừng. Không chỉ giúp phục hồi hệ sinh thái rừng, mô hình này còn góp phần bảo tồn những giá trị văn hóa và tâm linh vốn có của cộng đồng dân tộc thiểu số.
Còn tại bán đảo Cà Mau, kỹ sư Hồ Quang Cua đã triển khai thành công mô hình lúa – tôm, không chỉ giúp tăng thu nhập cho nông dân mà còn giảm thiểu tối đa tác động tiêu cực đến môi trường thông qua việc áp dụng các phương pháp canh tác bền vững. Những mô hình như thế đã chứng minh rằng việc bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế không phải là hai mục tiêu đối lập, mà có thể song hành và hỗ trợ lẫn nhau.
Hệ sinh thái Rừng – Rẫy – Ruộng tại khu rừng đầu nguồn sông Ngàn Phố.
Tín chỉ carbon đang trở thành một cơ hội lớn cho việc nhân rộng các mô hình bảo tồn và nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, để phát triển thị trường tín chỉ carbon một cách hiệu quả và minh bạch, sự hỗ trợ và phối hợp chặt chẽ từ Chính phủ cùng các tổ chức quốc tế là không thể thiếu. Điều này không chỉ giúp tạo ra một thị trường tín chỉ carbon vững chắc mà còn góp phần vào việc đạt được các mục tiêu về giảm phát thải đã đề ra.
Anh hùng lao động, Kỹ sư Hồ Quang Cua tại Diễn đàn Net Zero 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới. Ảnh: Hoàng Anh
Các chuyên gia cũng cho rằng, để tăng giá trị và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư, tín chỉ carbon cần được xây dựng thương hiệu riêng biệt. Thương hiệu này có thể được tạo dựng bằng cách kể lại những câu chuyện cụ thể và chân thực về các dự án giảm phát thải và bảo tồn môi trường tại Việt Nam, làm nổi bật những giá trị đặc sắc và tác động tích cực của các dự án này.
Bà Betty Pallard tại Diễn đàn Net Zero 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới. Ảnh: Hoàng Anh.
Nhìn chung, với tất cả những giá trị tiềm năng và thực tiễn mà tín chỉ carbon mang lại, không chỉ là một công cụ hữu ích trong việc giảm thiểu tác động môi trường, mà còn là một cơ hội để Việt Nam phát triển bền vững, bảo vệ môi trường một cách hiệu quả cho thế hệ ngày hôm nay và cho tương lai.
Tìm hiểu thêm về tín chỉ carbon và cách thức hoạt động của nó
Tìm hiểu về các chiến lược trung hòa carbon từ Chương trình Môi trường Liên hợp quốc
