Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã là cơ quan quan trọng trong việc tổ chức và thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương. Đây là đơn vị có vai trò then chốt trong đảm bảo quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự diễn ra công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật.
Chủ tịch Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã là Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước tại địa phương. Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng là Chỉ huy trưởng cơ quan quân sự cấp xã, người có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực quân sự. Ngoài ra, Phó Chủ tịch khác của Hội đồng là Trưởng Công an cấp xã, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan thực thi pháp luật tại địa phương. Các ủy viên của Hội đồng bao gồm người đứng đầu Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị – xã hội trực thuộc, một số cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân và các thành viên khác được Chủ tịch Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định bổ nhiệm.
Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã có nhiều nhiệm vụ quan trọng, trong đó có nhiệm vụ giúp Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nghĩa vụ quân sự cho công dân tại địa phương. Hội đồng cũng tổ chức cho công dân đăng ký nghĩa vụ quân sự, sơ tuyển nghĩa vụ quân sự và khám sức khỏe để đảm bảo công dân đủ điều kiện thực hiện nghĩa vụ quân sự. Bên cạnh đó, Hội đồng còn phải báo cáo danh sách công dân được gọi nhập ngũ, tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân.
Không chỉ dừng lại ở đó, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã còn có nhiệm vụ tổ chức cho công dân thực hiện các quyết định liên quan đến nghĩa vụ quân sự như sơ tuyển, khám sức khỏe, nhập ngũ và thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân. Việc kiểm tra, hướng dẫn cơ quan, tổ chức liên quan trong việc thực hiện chính sách hậu phương quân đội và quản lý công dân trong diện thực hiện nghĩa vụ quân sự cũng thuộc trách nhiệm của Hội đồng. Qua đó, Hội đồng góp phần đảm bảo rằng các công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự được đối xử công bằng và minh bạch.
Cuối cùng, Hội đồng giúp Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã xem xét, giải quyết khiếu nại, tố cáo trong việc thực hiện pháp luật về nghĩa vụ quân sự. Qua đó, Hội đồng góp phần đảm bảo rằng quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương diễn ra công bằng, minh bạch và đúng quy định pháp luật. Tóm lại, Hội đồng nghĩa vụ quân sự cấp xã đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo quá trình thực hiện nghĩa vụ quân sự tại địa phương diễn ra suôn sẻ, công bằng và minh bạch.