Xu hướng giảm sinh ở Việt Nam đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại khi Tổng tỷ suất sinh (TFR) năm 2024 chỉ đạt mức 1,91 con/phụ nữ, mức thấp nhất trong lịch sử. Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này được cho là do giá nhà đất tăng cao, khiến nhiều người trẻ không thể “an cư” và từ bỏ kế hoạch lập gia đình, sinh con.
Hiện tượng “Thế hệ 3 Không” – Không nhà, Không hôn nhân, Không sinh con – đang hình thành một cách lặng lẽ. Việt Nam đang tiến nhanh đến trạng thái “xã hội ít trẻ em” và nguy cơ rơi vào bẫy “già hóa trước khi giàu”. Theo kinh nghiệm từ nhiều quốc gia, mức sinh giảm sâu rất khó phục hồi.
Giá nhà đất phi mã được coi là nguyên nhân thầm lặng nhưng quan trọng dẫn đến đà giảm sinh. Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, nhà ở đã vượt xa tầm với của người trẻ. Không ít người trẻ từ bỏ giấc mơ lập gia đình, chọn sống một mình, làm nghề tự do, tận hưởng trải nghiệm cá nhân. Một khảo sát cho thấy 62% người trẻ trì hoãn kết hôn vì lý do tài chính, trong đó nhà ở là mối lo lớn nhất.
Việt Nam đang đứng trước các hệ lụy như suy giảm năng suất lao động, thiếu hụt nguồn lực đóng góp vào bảo hiểm, y tế, áp lực ngân sách cho chăm sóc người cao tuổi tăng mạnh. Từ năm 2011, Việt Nam đã bước vào giai đoạn già hóa dân số. Đến năm 2024, cả nước có khoảng 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên. Con số này dự báo sẽ lên tới 18 triệu vào năm 2030, chiếm 25% dân số.
Chính sách nhà ở không chỉ là câu chuyện kinh tế, mà là điều kiện tồn tại của một quốc gia trong tương lai. Đã đến lúc cần nhìn thẳng vào vấn đề và hành động quyết liệt để giải quyết tận gốc vấn đề nhà ở, động lực cốt lõi để người trẻ an cư, lạc nghiệp và sinh con.
Để giải quyết vấn đề này, cần có sự tham gia và phối hợp của các cấp chính quyền, các ngành và toàn xã hội. Cần có những chính sách hỗ trợ người trẻ, như hỗ trợ tài chính, tạo điều kiện thuận lợi để người trẻ tiếp cận với nhà ở giá cả phải chăng, cũng như tạo cơ hội cho họ phát triển sự nghiệp và ổn định cuộc sống.
Một số giải pháp có thể được xem xét, như tăng cường đầu tư vào nhà ở xã hội, cải thiện môi trường làm việc và tăng cường hỗ trợ cho người trẻ. Ngoài ra, cần có những biện pháp để tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của việc lập gia đình và sinh con, cũng như hỗ trợ cho các gia đình trẻ.
Có thể thấy, vấn đề giảm sinh ở Việt Nam là một thách thức lớn và cần được giải quyết một cách quyết liệt. Với sự chung tay của các cấp chính quyền, các ngành và toàn xã hội, hy vọng rằng Việt Nam sẽ sớm giải quyết được vấn đề này và đảm bảo một tương lai ổn định và phát triển cho đất nước.
