Sau sự cố lật tàu gần đây tại vịnh Hạ Long, các chuyên gia tâm lý học và du lịch của Đại học RMIT Việt Nam đã lên tiếng kêu gọi hành động cấp thiết nhằm khôi phục sự an toàn, niềm tin của công chúng và khả năng phục hồi của ngành du lịch. Tiến sĩ Joe Othman, giảng viên cấp cao ngành Tâm lý học tại RMIT Việt Nam, nhận định rằng những sự cố như vậy thường gây ra một loạt cảm xúc phức tạp như sợ hãi, lo lắng, tội lỗi, buồn bã và tức giận, không chỉ với du khách mà cả với chủ tàu. Nỗi đau tinh thần đối với du khách và chủ tàu là rất lớn và các chuyên gia đang kêu gọi cần có biện pháp cấp thiết để hỗ trợ họ.
Thạc sĩ Lê Huy Hoàng, chuyên gia tâm lý học từ Đại học RMIT Việt Nam, cũng cho rằng các nghiên cứu trước đó về thảm họa hàng hải cho thấy cộng đồng địa phương có thể bị ảnh hưởng khi điểm đến du lịch bỗng trở thành nơi tưởng niệm. Đồng thời, bầu không khí u ám bao trùm vịnh Hạ Long dự báo lượng khách du lịch sẽ sụt giảm, kéo theo đó là thu nhập của người dân địa phương cũng bị ảnh hưởng. Điều này đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ kịp thời để đảm bảo sự ổn định và phát triển của ngành du lịch địa phương.
Tác động tâm lý rộng hơn của thảm kịch lật tàu tại vịnh Hạ Long cũng là một vấn đề cần quan tâm. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thảm họa tự nhiên gây ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe tâm thần của những người sống sót, bao gồm rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD). Tuy nhiên, những người bị ảnh hưởng gián tiếp lại thường bị bỏ qua. Ông Hoàng mô tả những phản ứng này là “căng thẳng sang chấn thứ cấp”, phản ứng tâm lý xuất hiện khi nghe, chứng kiến, hoặc biết về một tai nạn. Điều này cho thấy sự cần thiết phải mở rộng hỗ trợ tâm lý không chỉ cho những người trực tiếp bị ảnh hưởng mà còn cho cả cộng đồng rộng lớn hơn.
Tiến sĩ Katrina Phillips, giảng viên cấp cao ngành tâm lý học tại RMIT Việt Nam, bổ sung rằng khi được chứng kiến hoặc nghe kể về một thảm họa như vụ việc ở vịnh Hạ Long, rủi ro vốn trừu tượng bỗng trở nên rất thật, điều đó làm tăng đáng kể mức độ cảnh giác và sợ hãi. Việc nhận thức rủi ro gia tăng này có thể ảnh hưởng đến quyết định du lịch trong tương lai, đặc biệt với các gia đình có trẻ nhỏ hoặc người già. Điều này đòi hỏi ngành du lịch và các cơ quan chức năng phải có những biện pháp thiết thực để giảm thiểu rủi ro và đảm bảo an toàn cho du khách.
Tiến sĩ Justin Matthew Pang, Chủ nhiệm cấp cao bộ môn Quản trị du lịch và khách sạn tại RMIT, nhấn mạnh rằng trách nhiệm chính thuộc về các chủ tàu và cơ quan chức năng, không phải khách du lịch. Để khôi phục lòng tin, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra an toàn, đánh giá các chủ tàu thường xuyên và xử phạt nghiêm các trường hợp vi phạm. Đồng thời, các chiến dịch truyền thông giáo dục cộng đồng và thông tin dự báo thời tiết rõ ràng sẽ đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo an toàn và xây dựng niềm tin cho ngành du lịch.
Tiến sĩ Pang cũng đề xuất rằng các cơ quan chức năng nên ban hành lệnh cấm toàn diện các hoạt động tàu thuyền khi thời tiết xấu, nhằm bảo vệ cả người dân địa phương lẫn du khách. Việc học hỏi từ những thảm họa hàng hải toàn cầu như thảm kịch chìm phà MV Sewol tại Hàn Quốc năm 2014 cũng là một vấn đề cần quan tâm. Tiến sĩ Pang cho rằng Hạ Long cần học hỏi từ đó để xây dựng một ngành du lịch an toàn, bền vững, đảm bảo lợi ích cho cả du khách, người dân địa phương và các doanh nghiệp du lịch.
