Cá là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống hàng ngày của nhiều người, không chỉ bởi hương vị đa dạng mà còn do giá trị dinh dưỡng cao mà nó mang lại. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích về sức khỏe, cũng cần lưu ý rằng không phải tất cả các loại cá đều an toàn cho sức khỏe con người. Đặc biệt, một số loại cá phổ biến và có giá thành phải chăng trên thị trường hiện nay có thể tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư nếu tiêu thụ thường xuyên và không đúng cách.
Các loại cá lớn như cá ngừ đại dương, cá mập, cá kiếm hay cá thu vua thường chứa lượng thủy ngân cao do tích tụ từ môi trường biển. Thủy ngân là một kim loại nặng độc hại, có thể gây ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh, gan, thận và đặc biệt nguy hiểm với phụ nữ mang thai và trẻ nhỏ. Các nghiên cứu khoa học cũng đã chỉ ra mối liên hệ giữa việc tiêu thụ thực phẩm chứa thủy ngân và nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng cũng như các rối loạn chuyển hóa. Do đó, việc hạn chế tiêu thụ các loại cá này là cần thiết để bảo vệ sức khỏe.
Ngoài ra, cá biển đông lạnh, mặc dù là một loại thực phẩm phổ biến và tiện lợi, nhưng nếu không được bảo quản đúng cách, chúng có thể biến chất và sản sinh độc tố. Quá trình đông lạnh và rã đông không đúng cách có thể làm các acid béo không bão hòa trong cá bị oxy hóa, dẫn đến mùi và vị không mong muốn. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng thực phẩm mà còn có thể dẫn đến nguy cơ ung thư nếu tiêu thụ thường xuyên.
Cá muối và cá khô, mặc dù tiện lợi và có giá thành hợp lý, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư do chứa nhiều chất bảo quản và có thể bị nhiễm nấm mốc. Quá trình chế biến và bảo quản không đúng cách có thể dẫn đến sự hình thành các hợp chất gây ung thư. Vì vậy, người tiêu dùng cần phải cẩn trọng khi lựa chọn và sử dụng các sản phẩm này.
Để đảm bảo an toàn sức khỏe, người tiêu dùng cần lưu ý khi lựa chọn và sử dụng cá. Ưu tiên chọn cá tươi có nguồn gốc rõ ràng, tránh mua cá đã rã đông nhiều lần hoặc cá đông lạnh không có bao bì. Hạn chế sử dụng cá muối và cá khô, và chỉ ăn với lượng vừa đủ. Đối với cá biển lớn, nên hạn chế ăn không quá 1-2 lần mỗi tháng. Ưu tiên chọn cá có kích thước nhỏ, giàu omega-3 và ít kim loại nặng.
Khi chế biến cá, nên sử dụng phương pháp hấp, luộc hoặc áp chảo nhẹ để giảm thiểu sự hình thành độc tố. Bên cạnh đó, việc duy trì một chế độ ăn uống cân đối và đa dạng cũng giúp giảm thiểu rủi ro. Người tiêu dùng cần phải thông minh và có kiến thức khi lựa chọn và sử dụng cá để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bản thân và gia đình.
